آیا آبله میمونی همانند کرونا خطرناک است

سیدناصر عمادی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص پوست، در گفت‌وگو با ایکنا در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه شما تجربه حضور در کشورهای آفریقایی را دارید و بیماری ام‌پاکس(آبله میمونی) در این قاره شیوع پیدا کرده است، چه قدر جای نگرانی بابت شیوع این بیماری به صورت جهانی وجود دارد؟ گفت: ام‌پاکس برای اولین بار در کشورهای آفریقایی مشاهده و بیش از 50 سال است که شناخته شده است. 

وی ادامه داد: ام‌پاکس در دوره‌های مختلفی شیوع پیدا کرده، خاموش شده و فراز و فرود داشته است. تفاوتی که بیماری ام‌پاکس امروزی با ام‌پاکس گذشته دارد و موجب نگرانی شده این است که در گذشته ام‌پاکس از میمون به انسان منتقل می‌شد اما سویه جدیدی ایجاد و تغییر شکل پیدا کرده که از انسان به انسان نیز منتقل می‌شود. به همین دلیل این بیماری در کشوری که حتی میمون‌ها نیز وجود ندارند، مشاهده می‌شود.

احتمال وجود مبتلایان به ام‌پاکس در ایران

عمادی در خصوص خطر ورود آبله میمونی به ایران هشدار داد و گفت: سه نفر از اتباع پاکستانی که از امارات به پاکستان بازگشته‌اند مبتلا به ام‌پاکس بوده‌اند. با کشور امارات مراودات زیادی داریم، با کشور پاکستان نیز همینطور؛ به همین دلیل همین حالا هم ممکن است در کشور ما افرادی به ام‌پاکس مبتلا باشند اما شناخته شده نباشند؛ وقتی بیماری از امارات به پاکستان می‌رود پس باید فرض را بر این بگذاریم که ممکن است افراد بیمار وارد کشور ما هم شده باشند.

این متخصص پوست اضافه کرد: در بیماری ام‌پاکس ابتدا بیمار علائم سرماخوردگی از خود نشان می‌دهد، آبریزش بینی، سردرد، تب، بدن درد و کوفتگی بدن دارد و بعد از چند روز علائم پوستی آشکار می‌شود که این علائم شبیه آبله مرغان ولی کمی بزرگ‌تر است و بیشترین جامعه هدف این بیماری کودکان به خصوص کودکان زیر پنج سال هستند که سیستم ایمنی بدن آنها کامل نشده است.

وی تأکید کرد: چون نمی‌دانیم افرادی که علائم سرماخوردگی دارند، واقعاً سرماخورده‌اند یا علائم آنها شروع بیماری ام‌پاکس است، (چون علائم پوستی ام‌پاکس یک هفته بعد از ابتلا آشکار می‌شود) و می‌خواهیم از ابتلای دیگران پیشگیری کنیم و مانع سرایت ام‌پاکس شویم، باید تصورمان این باشد که هر کسی علائم سرماخوردگی دارد،  ممکن است به ام‌پاکس مبتلا شده باشد، تا زمانی که خلاف آن ثابت شود.

افراد سرماخورده خود را ایزوله کنند

عمادی به افرادی که علائم سرماخوردگی دارند توصیه کرد خود را ایزوله کرده و با دیگران تماس نداشته باشند چون بیشترین انتقال بیماری در دورانی که فرد علائم سرماخوردگی نشان می‌دهد و همچنین از طریق تماس پوستی است. یعنی ضایعات پوستی که شبیه آبله مرغان است اگر با پوست بدن فرد دیگری تماس داشته باشد بیماری منتقل می‌شود.

وی ادامه داد: افرادی که ام‌پاکس دارند اگر روی تخت بخوابند یا روی صندلی بنشینند و یا با جای دیگری تماس داشته باشند، اگر در فاصله کوتاهی فرد دیگری در همان تخت بخوابد یا روی همان صندلی بنشیند امکان انتقال بیماری به فرد دوم وجود دارد؛ یعنی احتمال انتقال و سرایت بیماری ام‌پاکس بسیار زیاد است. 

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تأکید کرد: از تماس با افرادی که حدس می‌زنیم(در صورتی که فرد علائم سرماخوردگی دارد) یا یقین داریم(وقتی که علائم پوستی را مشاهده می‌کنیم) که به ام‌پاکس مبتلا شده‌اند باید پرهیز شود و افراد مبتلا باید کاملاً ایزوله باشند.

آیا ام‌پاکس به اندازه کرونا خطرناک است

وی با تأکید بر اینکه سایرین نباید از وسایلی که فرد مبتلا به ام‌پاکس از آنها استفاده کرده، استفاده کنند، افزود: برخی مطرح کرده‌اند که ام‌پاکس به اندازه کرونا خطرناک است؛ به هیچ وجه اینطور نیست. حدود 10 درصد افرادی که به ام‌پاکس مبتلا می‌شوند ممکن است نیاز به بستری داشته و شرایط بحرانی پیدا کنند. از سوی دیگر مهم‌ترین عارضه ام‌پاکس بر روی پوست است اما در کرونا مهم‌ترین صدمه را ریه می‌دید. در درگیری ریه با کرونا اکسیژن خون افراد پایین می‌آمد و افراد ممکن بود فوت کنند اما در ام‌پاکس ضایعات پوستی به حدی نیستند که منجر به فوت افراد شوند.

عمادی در پاسخ به این سؤال که آیا داروهای مورد نیاز برای درمان ام‌پاکس در کشور ما وجود دارد؟ گفت: واکسیناسیون در پیشگیری از آبله میمونی بسیار مؤثر است و کسانی که واکسن آبله میمونی را تزریق کرده‌اند تا 10 سال معمولاً ایمن هستند. البته گفته شده سویه جدید ممکن است مقداری در مقابل واکسن‌ها مقاوم باشد ولی اینطور نیست که بگوییم این سویه جدید موجب ابتلای همه افراد حتی افرادی که واکسن آبله میمونی تزریق کرده‌اند، می‌شود. احتمال این اتفاق کم است اما ممکن است نسبت به سویه‌های قبلی احتمال ابتلا بیشتر باشد.

بهترین درمان ام‌پاکس

وی افزود: بهترین درمان ام‌پاکس درمان حمایتی و استراحت مطلق است. یعنی سیستم ایمنی با استراحت و خوردن مایعات فراوان باید خود را ترمیم و قدرت خود را بازیابی کند تا دوران بیماری که حدود دو هفته است طی شود. تاکنون ابتلای هیچ فردی در کشور به ام‌پاکس گزارش نشده است اما اعتقاد دارم افراد مبتلا ممکن است در مناطقی از کشور وجود داشته باشند ولی هنوز شناسایی نشده‌اند البته تعداد آنها کم است. 

این متخصص پوست مطرح کرد: از آنجایی که در کشورهای اروپایی و کشورهای همسایه ما افراد مبتلا گزارش شده است باید بدانیم و بپذیریم که کشور ما در آماج حمله این بیماری قرار دارد و خوب است که آماده باشیم و به محض مشاهده افراد مشکوک آنها را ایزوله کنیم، افرادی که از امارات یا کشورهایی که بیماری در آنها مشاهده شده وارد کشور می‌شوند حتماً تحت نظر قرار دهیم و از کسانی که به ابتلای آنها مشکوک هستیم آزمایش‌های PCR (بررسی سکانس ویروس) بگیریم تا بلافاصله مشخص می‌شود که فرد مبتلاست یا خیر.

عمادی در پاسخ به این سؤال که آیا کیت تشخیص این بیماری در کشور وجود دارد؟ گفت: بله؛ آزمایش ابتلا به ام‌پاکس در کشور انجام می‌شود اما به هیچ وجه خطرات مواجهه با کرونا در ام‌پاکس وجود ندارد و نباید وحشت عمومی ایجاد کرد. 

گفت‌وگو از زهرا ایرجی