دولت چهاردهم استقلال بانک مرکزی را به رسمیت بشناسد

مسعود امجدی‌پور، اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ضرورت اصلاح نظام بانکی در دولت چهاردهم اظهار کرد: اصلاح نظام بانکی یک موضوع کلی و کلان در اقتصاد ایران محسوب می‌شود و همه دولت‌ها و مجالسی که روی کار آمده‌اند این موضوع را مورد توجه قرار داده‌اند. در دولت شهید رئیسی مؤثرترین گام در این حوزه برداشته و سروسامان نسبتاً خوبی به بانک‌ها داده شد؛ بعضی از بانک‌ها حذف شدند و اسامی بدهکاران بانکی منتشر شد و شفاف‌سازی درخوری در حوزه بانکی صورت پذیرفت.

وی افزود: از سوی دیگر رفتاری که دولت شهید رئیسی در حوزه بانکی از خود بروز داد رفتاری بود که از یک دولت توقع می‌رفت انجام دهد و دولت سیزدهم تا حدودی به وظیفه خود در حوزه نظام بانکی عمل کرد. اگر دولت جدید می‌خواهد رویه دولت قبل را ادامه دهد باید مصوبات مرتبط با این حوزه و شفافیت بانکی را دقیق اجرا کند.

اختیار بانک مرکزی به خودش واگذار شود

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: دولت چهاردهم در حوزه اصلاح نظام بانکی باید اختیارات بانک مرکزی را به خودش واگذار کند؛ به عبارت بهتر در اقدامات بانک مرکزی مداخله‌ای نداشته باشد. دولت در انتخاب رئیس بانک مرکزی دخیل است اما اجازه دهد این نهاد مهم سیاست‌گذاری‌هایش را منطبق با مبانی درست اقتصاد انجام دهد نه اینکه قواعد اصلی را به خاطر نیازهای آنی و فوری دولت دست‌کاری کند.

امجدی‌پور با بیان اینکه اگر دولت چهاردهم به استقلال بانک مرکزی کمک کند، سپس ساختار نظام بانکی کشور به سمت و سوی نظامی مبتنی بر علم پیش خواهد رفت، گفت: متأسفانه در تمامی ادوار، دولت‌ها این اجازه را به خودشان داده بودند که برای رفع نیازهای خود در تصمیمات بانک مرکزی دخالت کنند و حتی مصوباتی را هم داشته باشند. اگر در دولت جدید از حجم تکالیف به بانک مرکزی کاسته شود و برای گذراندن امور به آن کمتر نیاز پیدا کند می‌توان امیدوار به اصلاح نظام بانکی بود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک‌ها پاشنه آشیل اقتصاد ایران هستند، تصریح کرد: با چنین شدت و حدتی قائل به این ادعا نیستم و من معتقدم نظام بانکی کشور باید اصلاح شود و در دولت شهید رئیسی تا حد قابل قبول و مطلوبی این اتفاق افتاد البته کار تمام نشده ولی یک بخشی از مسیر طی شده است. هرچند بانک‌ها در چند ابرچالش اقتصادی ازجمله تورم دخیل هستند ولی بانک‌ها به تنهایی در تشدید تورم نقش ندارند بلکه دیگر شاخص‌ها هم مؤثر بوده‌اند.

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام در این رابطه ادامه داد: به هر حال بانک‌ها در حال پیشبرد امور اقتصادی کشور هم هستند. کافی است هم‌اکنون به حجم اقدامات تکلیفی که بر دوش بانک‌ها گذاشته شده نگاهی بیندازید که برایشان هیچ سودی در پی ندارد ولی باید انجام دهند و در این شرایط باید امور خود را بگذرانند و در جایی که بانک‌ها نقش مؤثر و مثبت دارند باید این نقش را تقویت کرد و جایی که نقش منفی دارند باید این نقش را اصلاح کرد.

وی گفت: باید تلاش کرد بانک‌ها را از مسیر بنگاهداری جدا کرد. امروز بانک‌ها فروشگاه‌های بزرگ ایجاد می‌کنند و در حال از بین بردن اقتصاد خرد هستند و در اینجا نقش منفی دارند و باید اصلاح شوند و این اصلاح هم قابل انجام است و اگر از بانک مرکزی اصلاح را شروع کنیم ناخودآگاه ساختارهای بانکی کشور هم دچار تغییر و تحول خواهد شد.

اراده حاکمیت برای اصلاح نظام بانکی

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه در سطح حاکمیت اراده‌ای برای اصلاح نظام بانکی وجود دارد، اظهار کرد: بر مبنای همین اراده سیاست‌های پولی و بانکی تعریف شده که به عنوان مثال باید به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی اشاره شود اسناد بالادستی تدوین شده و حاکمیت سهم خود را ادا کرده ولی متأسفانه برخی دولت‌ها به این سیاست‌های کلی بی‌توجه بوده‌اند. دولت جدید برای حل این مشکل باید به سیاست‌های کلی نظام پایبند باشد که خوشبختانه در صحبت‌های آقای پزشکیان این موضوع بارها مورد تأکید قرار گرفته است.

وی ادامه داد: ضرورت دارد سیاست‌های کلی نظام به قانون، برنامه‌های توسعه و بودجه‌های سالانه تبدیل شوند و پیشبرد این مهم با همکاری دولت و مجلس میسر است. اگر چنین اتفاقی بیفتد همین اسناد بالادستی کفاف کار را می‌کند.

در ایران نباید بانک خصوصی داشته باشیم

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام با انتقاد از بانکداری خصوصی گفت: من نظر شخصی خودم را بیان می‌کنم و شاید خوشایند خیلی از اقتصاددانان به ویژه کسانی که طرفدار اقتصاد باز هستند نباشد اما باید بگویم در کشوری مانند ایران اصلاً نباید بانک خصوصی داشته باشیم چون بانک‌ها حتماً باید تحت نظر حاکمیت باشند. نقشی که بانک‌های خصوصی دارند عموماً منفی است و همین‌ها در تشدید تورم نقش دارند. راهکاری که به ذهن من می‌‎رسد آن است که همه اینها باید در بانک‌‎های دولتی ادغام شوند و حاکمیت سهام سهامداران خرد را خریداری کند تا حق آنها تضییع نشود.

امجدی‌‎پور در پایان بیان کرد: اقتصاد ایران آنقدر بزرگ نیست که نیازی به این همه بانک باشد و این اقتصاد را می‌توان با سه بانک هم اداره کرد. اگر مسائل مرتبط با اقتصاد کلان حل شوند مشکلاتی مانند تورم، مسکن و بی‌ثباتی بازار را به راحتی می‌توان مرتفع ساخت.

گفت‌وگو از سعید امینی