وقتی دین در خیابان راه می‌رود
یک استاد حوزه و دانشگاه اربعین را مراسمی توصیف کرد که به معنای واقعی طی آن دین در خیابان راه می‌رود.
اربعین 1403 تمام شد و حالا وقت نوشتن آموخته‌ها و دریافته‌ها از این سفر معنوی در قالب سفرنامه، دلنوشته، شعر، داستان کوتاه و هر قالب دیگر ادبی است تا خاطرات آن جاودانه بماند.
شاید برخی از زائران اربعین گمان کنند که حتماً باید نویسنده قهاری باشند و یا اینکه سفرنامه‌ای طولانی و قطور در خصوص اربعین بنویسند اما اینطور نیست. هر کسی بر اساس آنچه دیده و درک کرده می‌تواند از اربعین بنویسد.
«روایت شخصی از سفر اربعین ۱۴۰۳» یکی از این روایت‌های کوتاه است که حجت‌الاسلام یحیی جهانگیری، استاد حوزه و دانشگاه و مبلغ بین‌المللی پس از تجربه مناسک اربعین سال جاری به رشته تحریر درآورده و در اختیار خبرگزاری ایکنا قرار داده است که با هم این یادداشت را می‌خوانیم:
«امسال قصد کردم کامل سفر شخصی بروم، کلا شخصی از همه جهات؛ حتی به دعوت دوستان رسانه هم برای همکاری لبیک نگفتم. خواستم کلا در حال و هوای خودم باشم.
مسیر بغداد را انتخاب کردم. حتما این مسیر را تجربه کنید. لباسی کاملا عراقی پوشیدم و محو در جماعت و جمعشان شدم. لازمه شناخت اجتماعی یک جامعه، محو شدن در آن است؛ به گونه‌ای که عین آن جامعه باشیم. به تعبیر امام علی (ع): فَقَدْ نَظَرْتُ فِي أَعْمَالِهِمْ وَ فَكَّرْتُ فِي أَخْبَارِهِمْ وَ سِرْتُ فِي آثَارِهِمْ حَتَّى عُدْتُ كَأَحَدِهِمْ، بَلْ كَأَنِّي بِمَا انْتَهَى إِلَيَّ مِنْ أُمُورِهِمْ قَدْ عُمِّرْتُ مَعَ أَوَّلِهِمْ إِلَى آخِرِهِمْ؛ پسرم؛ گرچه من به اندازه همه کسانى که پيش از من مى‌زيستند عمر نکرده‌ام اما در رفتار آنها نظر افکندم و در اخبارشان تفکر کردم و در آثار بازمانده از آنان به سير و سياحت پرداختم تا آن جا که (بر اثر اين آموزش‌ها) مانند يکى از آنها شدم بلکه گويى بر اثر آنچه از تاريخشان به من رسيده با همه آن ها از اوّل تا آخر بوده‌ام».
به معنای واقعی، دین در خیابان راه می‌رود. به قول غربی‌ها: religion presented in the roads؛ اربعین، سوگواره شیعی را از حبس شدن در مسجد و حسینه به کف خیابان می‌کشد. آن هم در عصری که ادیان، محصور و محبوسند در معابد.
خبری از مگا ـ مواکب نیست؛ که در یادداشتی نوشتم که محصول زیست عزاداری مدرن است. همه چیز مردمی است: از نوع پذیرایی تا ... . لذا دینداری به معنای سنتی را اینجا به قول شلایرماخر، تجربه دینی می‌کنید و بلکه می‌چشید.
شما در این مسیر، کاملا محو در فرهنگ مواکبی عراقی‌ها می‌شوید. هیچ موکب غیر عراقی نیست.
۹۰ درصد مواکب، با تم مقتدا صدر است. برای من پژوهشگر، محبوبیت فوق‌العاده این روحانی در عصر مدرن در بین پیر و مخصوصا جوانان سوالی جدی است. تازگی، کتاب مدارس فکری نجف را خواندم و دوبار هم خواندمش. حتما بخوانیدش.
علل مختلفی را می‌توان برای محبوبیت ایشان شمرد: ۱. کاریزمای شخصی ۲. امید به حوزه غیر ساکته(به تعریف پدر مقتدی صدر) نجف در میان جوانان ۳. در قدرت حاکمه نبودن ولی منتقد بودن ۳. توجه به درد مردم.
واقعیت این است که فرهنگ مواکبی در عراق فراتر از کربلا رفته و شما در هر مسیری، نشانی از آن می‌بینید. گستردگی افقی و زمینی یک ایده و اندیشه سبب طول عمر زمانی آن خواهد شد. آینده‌پژوهی من از اربعین، مبتنی بر روندمحوری، حکایت از گستردگی آن در حداقل دهه آتی دارد. گستردگی فراکانونی، آن بی‌شک بر گفتمان‌شدگی آن تاثیر جدی خواهد گذاشت .
این یک گزارش و سفرنامه شخصی است نه تحلیل و تجویز ... لذا در خواست دارم همه عزیزان سفرنامه‌های خود را بنویسند و به اشتراک بگذارند.
انتهای پیام
