گلایه از تبعیض‌ و بی‌توجهی‌ها به اهالی قرآن

مرحله استانی چهل‌وهفتمین دوره مسابقات قرآن کریم سازمان اوقاف و امور خیریه، در استان تهران اواخر مردادماه امسال برگزار شد و در بخش بانوان معصومه حمیدی از استان قزوین رتبه نخست رشته قرائت تحقیق را دریافت کرد. او در دانشگاه تهران تحصیل می‌کند و این اجازه به دانشجویان داده شده است تا در مسابقات محل تحصیل، حضور پیدا کنند. همین قانون باعث شد تا امسال، رتبه اول رشته قرائت تحقیق در هر دو بخش بانوان و آقایان به قاریانی از قزوین و همدان برسد.

حمیدی امسال در حال تجربه کردن دومین حضور خود در مسابقات قرآن سازمان اوقاف است، او سال گذشته از استان قزوین در مسابقات حضور یافت و اما امسال به رقابت با قاریان تهرانی پرداخت و این بار توانست مجوز حضور در مرحله کشوری را دریافت کند و امید به آوردن رتبه برتر در مرحله پایانی مسابقات سراسری قرآن کشورمان دارد.

برای آشنایی بیشتر با این قاری و حافظ قرآن گفت‌وگویی با او صورت گرفته است. حمیدی در این گفت‌وگو از دغدغه‌های خود گفته است، دغدغه‌ای که مهم‌ترین آنها اشتغال است. او البته از تبعیض‌ها و بی‌توجهی‌ها نسبت به اهالی قرآن در مقایسه با نخبه‌های سایر رشته‌ها هم حرف زده و این بی‌توجهی را ناشی از مطالبه‌گر نبودن قرآنی‌ها دانسته است. مشروح این گفت‌وگو در ادامه آمده است؛ 

ایکنا – در ابتدا معرفی کوتاهی از خود داشته باشید و در ادامه درباره انگیزه‌ حضور در عرصه قرآنی بگویید. 

معصومه حمیدی، حافظ کل و قاری قرآن و متولد ۱۳۷۹ در قزوین و ساکن این شهر هستم. هم‌اکنون دانشجوی مقطع کارشناسی‌ارشد رشته روانشناسی تربیتی در دانشگاه تهران و متأهل هستم. 

از حدود ۱۱سالگی به صورت حرفه‌ای وارد عرصه قرائت و حفظ قرآن شدم. در ابتدا کار را زیر نظر اساتیدی از استان قزوین آغاز کردم و از اساتید استان البرز و از جمله استاد رضوان جلالی‌فر نیز بهره‌مند شدم. 

پدر و مادرم نقش زیادی در ورود من به عرصه قرآن و ماندگاری در این مسیر را داشتند و همین الان حمایت‌های بسیاری زیادی دارند و انگیزه می‌دهند. به هر حال فعالیت همزمان در عرصه تحصیل، قرآن، وظایف همسری و ... سختی‌هایی دارد که با انگیزه‌بخشی خانواده و همسرم این مسیر را ادامه می‌دهم و خوشبختانه همسرم هم در این مسیر بسیار به بنده کمک می‌کنند. 

ایکنا – ورود شما به عرصه قرآن به چه صورت بود، چه انگیزه‌ای باعث شد به فعالیت در سطح حرفه‌ای ادامه دهید؟ 

در کنار استعداد علاقه‌ هم داشتم. وقتی از چهارسالگی مادرم من را کلاس قرآن و آموزش به زبان اشاره برد، پی به علاقه من بردند و به صورت تخصصی به کلاس‌های یادگیری قرآن رفتم. این کلاس‌ها صرفاً یک کلاس قرآن و یک دورهمی نبود، بلکه جلسه تخصصی بود و صوت و لحن و حفظ را به صورت تخصصی آموزش می‌دادند. از ۱۶سالگی کار مربیگری در بخش صوت و لحن آغاز کردم و در حال حاضر هم بیش از ۱۰۰ شاگرد دارم. علاوه بر تلاش برای موفقیت در مسابقات و سایر عرصه‌های قرآنی روی موفقیت شاگردانم هم تمرکز کرده‌ام. 

ایکنا – شما در استان قزوین ساکن هستید، اما در مسابقات استان تهران شرکت کردید. اطلاع دارم که آیین‌نامه مسابقات این امکان را داده تا در یکی از دو استانی که ساکن یا دانشجو هستید، حضور یابید، با توجه به سطح بالای مسابقات قرآن استان تهران، طبیعتاً رسیدن به موفقیت سخت‌تر از استانی مانند قزوین است، چه انگیزه‌ای باعث شد به جای قاریان قزوین با قاریان استان تهران رقابت کنید؟ 

من برای دریافت تجربه بیشتر در استان تهران شرکت کردم. طی دو دوره در مسابقات قرآن اوقاف رده بزرگسالان شرکت کردم. سال قبل در مسابقات استان قزوین حضور داشتم.

مسابقات تهران در سطح بالایی است. ترکیب هیئت داوران و تکریم متسابقان در سطح عالی است. شرکت‌کنندگان در این مسابقات حتی بدون کسب رتبه با دست پر مسابقات را ترک و هم به لحاظ مادی جایزه عمومی دریافت می‌کنند و هم از لحاظ معنوی دستاورد‌هایی داشته‌اند. 

در استان قزوین با توجه به سطح شرکت‌کننده‌ها داوران در نمره‌دهی سخت‌گیری کمتری دارند، اما در مسابقات تهران سخت‌گیری در حد مسابقات کشوری است، لذا نمراتی که در مسابقات تهران کسب می‌شود، بسیار نزدیک‌تر به مسابقات کشوری است و این می‌تواند به برگزیدگان این استان انگیزه بیشتری برای حضور در مرحله کشوری دهد. 

ایکنا – یکی از مطالبات قاریان و حافظان سطوح بالا، بحث بهره‌مندی از امتیازات است. یکی از این امتیازات که به ویژه در بخش بانوان، اشتغال است. شما تا کنون از این قبیل مزایا بهره‌مند شده‌اید؟ و اصلاً الان شاغل هستید یا خیر؟ 

خیر از امتیازاتی استفاده نکرده‌ام؛ شاید این جملاتی که می‌گویم از نظر شما جنبه انعکاس نداشته باشد، اما از وقتی که خبر‌های اعطای امتیازات به قهرمانان المپیک را می‌شنوم که حتی مطالباتی فراتر از تخصص خود دارند، افسوس می‌خورم که افرادی با رتبه بین‌المللی در رویدادهای قرآنی بدون هیچ سهمیه‌ای در کنکور شرکت می‌کنند.

من بدون هیچ سهمیه‌ و بر اساس علاقه خودم رشته روانشناسی را انتخاب کردم. با این وجود تا زمانی که وارد بازار کار شوم، زمان طولانی باید طی کنم، در حالی که استفاده‌کنندگان از سهمیه زودتر وارد بازار کار می‌شوند. این امکان بود تا امثال رتبه‌داران مسابقات قرآن به عنوان نیروی قرآنی بدون آزمون وارد آموزش و پرورش شوند، ولی متأسفانه هیچ حمایتی نشد. قاریان و حافظان بسیار زیادی تمایل و استعداد حضور در آموزش و پرورش را دارند. کسی که رتبه بین‌المللی می‌آورد نخبه قرآنی است، اما متأسفانه هیچ نگاهی به ما قرآنی‌ها نشده است. این بی‌توجهی از سطح جوایز تا سایر مزایا نسبت به رشته‌های دیگر کاملاً مشهود است. 

کسی که به سطح بالایی از تلاوت یا حفظ می‌رسد، سختی‌های زیادی کشیده، شب نخوابیدن‌ها بوده و قید یک سری تفریحات را زده است. بهای زیادی برای این جایگاه پرداخته‌اند و حالا که به این جایگاه رسیده‌اند، انتظار حمایت دارند. الان من در مسابقات اوقاف هم رتبه اول را کسب کنم، بعد از آن باید کنار بروم، نهایت کاری هم که بتوانم انجام دهم در جلسه آموزش خودم قرآن آموزش دهم، در صورتی که از نیرو‌های قرآنی در آموزش و پرورش برای دروس دینی و پرورشی و ... می‌شود، استفاده کرد و بدون شک این افراد بهترین نیرو‌ها برای این دروس هستند. متأسفانه معدود معلمان قرآنی را می‌شناسم که بدون انگیزه و علاقه صرف حضور در آموزش و پرورش مشغول هستند. قرآنی‌ها قشری مهجور و ساکت هستند و به خاطر همین زیاد اهل مطالبه‌گری نیستند، مسئولان هم بی‌توجه هستند. در یکی از دولت‌ها طرح جذب نیرو‌های قرآنی اجرا شد، اما آن طرح هم نتوانست افراد نخبه را جذب کند. 

ایکنا – دانشگاه فرهنگیان همین اواخر طرحی را برای پذیرش بدون کنکور قاریان و حافظان قرآن اجرا کرد که به نظرم بخشی از این بی‌توجهی را می‌تواند جبران کند. 

بله این برای افرادی که وارد دانشگاه نشده‌اند، خوب است، اما برای ما که شش سال در دانشگاه تحصیل کرده‌ایم و در رشته‌ای متخصص شده‌ایم، سخت است، مجدد چهار سال سر کلاس بنشیند تا کارشناسی بگیرد. الان رشته من روانشناسی تربیتی و کار با کودک و نوجوان است، من یا امثال من چطور باید چهار سال دیگر وقت بگذاریم تا جذب آموزش و پرورش شویم؟ 

ایکنا – در رشته حفظ قرآن هم فعالیت دارید. در این رشته هم موفقیت‌های تلاوت را تکرار کرده‌اید یا هنوز در اول راه هستید؟ 

در مسابقات حفظ فقط در دوران دانش‌آموزی در رشته حفظ ۱۰ و ۲۰ جزء شرکت داشتم و رتبه اول کشوری مسابقات آموزش و پرورش را دریافت کرده‌ام، اما بیشتر فعالیت من در عرصه تلاوت است. 

در رشته تلاوت در بخش بزرگسالان مسابقات اوقاف هنوز رتبه‌ای کسب نکرده‌ام، چرا که به تازگی وارد مسابقات بزرگسالان شده‌ام، اما در مسابقات دارالقرآن امام علی (ع) در بخش بزرگسالان رتبه اول قرائت را دارم.

در بخش دانش‌آموزی هم رتبه‌های کشوری زیادی دارم، اما بالاترین رتبه سال ۹۶ بود که در مسابقات بین‌المللی قرآن دانش‌آموزان جهان اسلام رتبه اول رشته قرائت قرآن کریم را دریافت کردم. 

ایکنا – چه برنامه‌ای برای آینده خود در عرصه قرآن کریم ترسیم کرده‌اید؟

واقعیت این است که مسابقات قرآن استان تهران اینقدر به من انگیزه داد که الان تمام تلاش خودم را برای مرحله کشوری به کار بسته‌ام. نمره‌ای که در مرحله استانی گرفتم، نزدیک به نمره مسابقات کشوری است و اگر خوب تمرین کنم، قطعاً جزء رتبه‌ها خواهم بود. شاید اگر همین نمره را در استان قزوین می‌گرفتم، اینقدر انگیزه پیدا نمی‌کردم، چون در یک رقابت سطح پایین‌تری به دست آمده بود، اما امسال در یک رقابت تنگاتنگ چنین نمره‌ای به دست آمد، امیدوارم امسال بتوانم به موفقیت در مسابقات سراسری برسم، از لحاظ کار آموزشی هم که یکی از اهداف منم است، کار را از ۱۶ سالگی شروع کرده‌ام و در این عرصه مشغول مربیگری صوت و لحن هستم و شاگردان زیادی هم دارم. 

ایکنا – نکته پایانی 

صحبت آخر من این است که حتماً در بحث کار و معیشتِ بچه‌های قرآنی بازنگری صورت گیرد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و فکر نمی‌کنم درخواست اشتغال در آموزش و پرورش در مقایسه با خواسته‌های دیگری که این روز‌ها از سوی برخی می‌شنویم، خواسته بزرگی باشد.