علوم حوزوی شبه‌ علم نیست

به گزارش ایکنا، آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه 17 شهریور در مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه علمیه در مدرسه عالی دارالشفا، ضمن تبریک اعیاد پیش رو با اشاره به فرمایش امام(ره) در منشور روحانیت گفت: صیانت از حوزه و جایگاه و ماموریت حوزه علمیه باید به عنوان ارکان اصلی مورد توجه قرار گیرد، زیرا حوزه‌های علمیه جلوه‌گاه علم و معرفت و پشتوانه حکمت الهی در دنیاست.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه تاریخ حوزه‌های علمیه لبریز از ستارگان پرفروغ حکمت، فقاهت، معرفت و علوم الهی و بشری بوده است، افزود: از شیخ مفید تا خواجه نصیرها و علمای بزرگ دوران معاصر هر کدام ارکان و استوانه‌های علوم الهی بوده‌اند.

 

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه علم در حوزه علمیه شبه‌علم نیست، تصریح کرد: برخی‌ تفسیر غلطی از علوم حوزوی دارند و اخیرا مطالبی را در این باره مطرح کرده‌اند؛ علوم حوزه بنیان علوم دیگر است، از جمله اینکه فقه حاوی مهمترین مکاتب حقوقی است که می‌تواند با مکاتب حقوقی معاصر برابری کند. طلاب باید بدانند که با ورود به حوزه وارد یک جهان بزرگ از علم و دانش شده‌اند. پس علم اولین رکن هویت حوزه علمیه است و حوزه تبلیغ و ترویج نیز بر پایه همین هویت علم و معرفت نهاده شده است و هیچ بهانه‌ای نباید طلاب را از پیشرفت علمی بازدارد.

 

وی با بیان اینکه عبادت و پرستش خداوند از دیگر ارکان حوزه‌های علمیه است و این امتیاز بسیار مهم هویتی برای حوزه‌های علمیه محسوب می‌شود، اظهار کرد: اخلاق اجتماعی و معاشرت نیکو با جامعه نیز از دیگر ارکان حوزه‌های علمیه است. همچنین خدمت خالصانه به مردم از دیگر ارکان کارکرد روحانیت است و اگر روحانیت از مردم‌داری و خدمت به مردم فاصله گرفت و در دام تشریفات و تجمل افتاد در این صورت این فرد روحانی نیست.

 

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه نظریه انقلاب اسلامی در حوزه تولید و نشر یافته است، گفت: امروز شاهد امتداد این نظریه در دنیا هستیم. لذا سیاست‌ورزی، روح جهادی و دفاع از مظلومان در ذات حوزه وجود دارد که در عصر حاضر در امام راحل، مراجع تقلید و رهبر معظم انقلاب این رویکرد را می‌بینیم و این سیاست‌ورزی در خدمت به امت و جامعه اسلامی است.

 

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه امروز امواج غیر الهی، نهادهای دینی را در معرض تهاجم قرار داده‌اند، اظهار کرد: این امر منزلت حوزه‌های علمیه را هم تهدید می‌کند که راه صیانت از این منزلت همان توجه به ارکان حوزه‌های علمیه است لذا اساتید نباید فقط منتقل‌کننده یکسری مطالب به طلاب باشند، بلکه باید جوانه‌های فکر و تحقیق را در طلاب شکوفا و حس و روح جهادی و انقلابی را در طلاب تزریق کنند.

 

 

آیت‌الله اعرافی با بیان اینکه باید دنیای جدید را بشناسیم و گرفتار افراط و تفریط نشویم، اضافه کرد: اگر به ارکان حوزه پایبند بودیم یقین بدانید حوزه در ایران و جهان منزلت خواهد داشت و این کار من و شماست. ماموریت و رسالت حوزه‌های علمیه رسالتی سنگین در عصر جدید است؛ باید بدانیم حوزه‌ای هستیم با سنت‌های شریف و پایدار و باید همه آن‌ها را بشناسیم و صیانت کنیم و البته باید فرزند زمانه باشیم و جهان امروز را بشناسیم و به نیاز جهان امروز پاسخ دهیم؛ این را امام و رهبری و حکما و علمای بزرگ به ما آموخته‌اند که باید دنیای جدید را بشناسیم.  

 

وی اظهار کرد: ما ضمن صیانت از سنن دیرپای حوزه باید افق‌های جدید، تحولات نو و نیازهای عالم معاصر و نظام و انقلاب اسلامی را مدنظر قرار دهیم و در اینجا نباید راه افراط و تفریط را برویم؛ اگر کسانی سر در لاک گذشته فروبرند به قیمت ندیدن تحولات زمان، این راه درستی نیست همانطور که در نقطه مقابل اگر کسانی به مسائل نو بپردازند ولی به ریشه و منهج اجتهادی حوزوی  توجه نکنند باز راه درستی نپیموده‌اند. حوزه باید از این دو راه به شدت پرهیز کند، ما هم باید ریشه در منهج حکمی و اجتهادی و دانشی و مناهج عمیق خودمان و سنت‌های دیرپای حوزه داشته باشیم و این ذخایر را در پاسخ به نیازهای دنیای معاصر فعال کنیم وگرنه عقب خواهیم افتاد و نسل‌های جوان را از دست خواهیم داد. 

 

مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: از مباحث بنیادین در عرصه‌های علمی، نظریات جدید، مباحث علوم انسانی و انواع مسائل به وجود آمده است که اگر حوزه نشناسد و پاسخ درست ندهد و تامل درست در اندیشه دینی نداشته باشد به رسالت خود عمل نکرده است. اگر کسانی سطحی  و ساده‌اندیشانه به مسائل جدید بپردازند و تراث و مباحث علمی دقیق را نادیده بگیرند به دین خیانت کرده‌اند؛ راه غلط و انحراف رفته‌اند و حتما به مقصد درست نمی‌رسند؛ راه حوزه اعتماد به گذشته اصیل، اجتهاد ژرف و مناهج عمیق و قویم و در عین حال نگاهی باز به نظریات فلسفی جدید، به فلسفه‌های مضاف و نو، به علوم انسانی و اجتماعی جدید و به همه نیازهای جدیدی است که در معیشت دنیای امروز وجود دارد. 

 

آیت‌الله اعرافی با اشاره به اینکه برنامه‌هایی با تصویب شورای عالی حوزه‌های علمیه و در پرتو مطالبات عالمان بزرگ و مراجع آغاز شده است، تصریح کرد: برخی از این برنامه‌ها انجام شده و برخی در مسیر است؛ تاکید ما بر شناخت عمیق فضای مجازی و تحولات پیش روی آن همچنین هوش مصنوعی و پرسش‌های جدید فقهی حقوقی و قلمرو علوم انسانی و اجتماعی است؛ رسالت و ماموریت حوزه نه تاکید بر گذشته به تنهایی با همه عظمت آن و نه غوطه‌ورشدن در مسائل جدید بدون دستیابی عمیق به مناهج حوزوی است؛ راه ما تاکید بر حکمت و عقل و اجتهاد و اتکا بر منابع اصیل دینی و مناهج عمیق علمی و در عین حال فرزند زمانه بودن است.

 

وی افزود: به دانشگاه‌های بزرگ و نخبگان و محققان بزرگ احترام می‌گذاریم و برای علوم احترام قائل هستیم و در عین حال معتقدیم که بشر به معارف و علوم دینی و اخلاقی هم نیاز دارد به مثابه راهبر و بنیاد آن علوم و به مثابه پیوست و مکمل انسان و حرکت انسان و اگر این نباشد همان است که ما در جهان استکبار معاصر می‌بینیم؛ اگر علم در پرتو ارزش‌های الهی و انسانی حرکت نکند، می‌شود غزه؛ می‌شود میدانی که قتلگاه بشریت و محلی برای قتل عام بشر و اوج قساوت و بی‌رحمی و خون‌ریزی است. این علم پیشرفته‌ای است که در پرتو هدایت وحی حرکت نکند لذا کار حوزه پایه‌ریزی تمدن بشری و تمدن نوین اسلامی و راهبری حرکت‌های علمی و تحولات جهان است؛ طلاب و فضلا گمان نبرند که ما در توفان حوادث قرار داریم و کسی نیستیم؛ ما امروز ذخایر و تراث عظیمی داریم که باید با این نگاه وارد میدان شویم و در کنار دانشگاه و مراکز علمی، گفتمان انقلاب اسلامی را پیش ببریم، این راه و گفتمان در همه عالم رهرو و خریدار دارد مشروط به حرکت عمیق و درست ما.

 

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه در حوزه آموزش، پژوهش، بین‌الملل و تهذیب و ... گام‌های بزرگی برداشته‌ایم و باید گام‌های بزرگتری هم برداریم، تصریح کرد: در عرصه آموزش تاکید مراجع بر گرم‌تر کردن حلقه‌های درس در فیضیه و حرم و مدرسه آیت‌الله العظمی گلپایگانی و آیت‌الله العظمی بروجردی و ... بوده است که در سال قبل اقداماتی انجام شد و امسال هم در ده محور کارهایی برای رونق بیشتر دروس خارج و سطوح عالی انجام دادیم و تلاش می‌کنیم که سنت‌های دیرین حوزه بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. مدرس‌های پراکنده تجمیع و برخی خدمات برای استادان فراهم‌ شده است تا رونق بیشتری به دروس خارج داده شود. 

 

وی گفت: امتیازات تمام‌خوانی و فقه معاصر در کنار هم تهیه شده است که ابلاغ خواهد شد؛ هرقدر متون بیشتر خوانده شود و تسلط بیشتری در کنار دروس تمهیدی و فقه معاصر وجود داشته باشد، رونق دروس بیشتر می‌شود؛ دروس آزاد و تسهیلات رفت و آمد به مرکز حوزه و دروس آزاد در سامانه‌ها ثبت می‌شود و در مورد نخبگان هم سیاست خروجی و ماندگاری هدفمند از سوی دوستان دنبال شده است. در طرح هدفمندی اقدامات مهمی از سوی مقام معظم رهبری و مرکز خدمات و حوزه در حال انجام است. در سال گذشته و بعد از سخنان رهبر انقلاب طرح تبلیغ تهیه شده است و دبیرخانه کانون‌های تبلیغ را راه‌اندازی کردیم و ده‌ها طرح تبلیغی رشد و توسعه یافته است.