مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان در نخستین سفر رسمی خود روز گذشته به عراق سفر کرد. این سفر با توجه به شرایط منطقه و سطح روابط سیاسی دو کشور میتواند در راستای افزایش و تقویت تعاملات و مبادلات تجاری و اقتصادی و همکارهای بیش از پیش سیاسی و امنیتی ارزیابی شود.
در این راستا سیدهادی سیدافقهی، کارشناس مسائل منطقه در گفتوگو با ایکنا در مورد نخستین سفر خارجی رئیسجمهور به کشور عراق، گفت: جمهوری اسلامی ایران روابط گسترده، صمیمی، تاریخی، فرهنگی، آیینی و اعتقادی با عراق دارد و اگر بخواهیم به جای کشور عراق، 15 یا 16 کشور پیرامون را خود جایگزین کنیم، قطعا هیچ کشوری نمیتواند جای عراق را بگیرد.
بیشتر بخوانید:
وی افزود: شهید حاج قاسم سلیمانی در یک جلسه جمله عجیبی را درباره اهمیت عراق گفت «برادران، عراق مهم است»، ایشان قدری مکث میکند و دوباره میگوید «برادران، عراق کشور خیلی مهمی است» و بار سوم گفت «والله کشور عراق خیلی مهم است». شاهد تحولات و حوادث زیادی در کشورهای مختلف اطراف ایران چون افغانستان، پاکستان، کشورهای آسیایی میانه بوده و هستیم اما هنگامی که داعش وارد عراق شد، بلافاصله حساسیت نشان دادیم و شهید حاج قاسم سلیمانی و سایر رزمندگان به مردم، نیروهای مسلح و حشدالشعبی عراق کمکرسانی کردند تا اینکه داعش را از بین بردند.
کارشناس مسائل غرب آسیا با تأکید بر اینکه مسئله عراق، مسئلهای استثنایی برای جمهوری اسلامی ایران است است، اظهار کرد: عراق به واسطه عتبات عالیات، راهپیمایی اربعین، مسائل امنیتی و درگیری با اقلیم کردستان حائز اهمیت است. اقلیم کردستان پناهگاه و لانه بسیاری از گروههای جداییطلب و تروریست چون کومله، حزب دمکرات کردستان ایران، گروهک حزب آزادی کردستان (پاک) و پژاک است.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران پس از چند هشدار به مسئولان اقلیم کردستان اعلام کرد حضور این گروههای تروریستی را تحمل نخواهد کرد که از خاک کردستان به خاک ایران تجاوز کنند و موساد در آنجا شعبه راه بیندازد و مرکز تروریستی ایجاد و نیروها را آموزش و ضدانقلاب را به داخل ایران گسیل کنند. بنابراین طی عملیاتی جمهوری اسلامی ایران هم ساختمان موساد را در اقلیم کردستان مورد اصابت قرار داد و هم به گروههای تروریستی حاضر در منطقه ضربه زد.
سیدافقهی با تأکید بر اینکه ایران نمیتواند نسبت به عراق بیتفاوت باشیم، افزود: اهمیت مسئله عراق در ابعاد و موضوعاتی چون روابط تاریخی، مشترکات فرهنگی، پیوند بین خانوادههای عراقی و ایرانی، مسئله عتبات عالیات و سایر موارد است به عبارت دیگر عراق عمق استراتژیک برای ایران است همانطور که ایران نیز برای عراق عمق راهبردی و استراتژیک محسوب میشود. همچنین هر دو کشور در بسیاری مجامع جهانی چون اپک عضو هستند که یک سازمان مهم و حیاتی اقتصادی برای ما و عراق است.
کارشناس مسائل غرب آسیا با تأکید بر اینکه نمیتوان از روابط با عراق صرفنظر کرد و به جای آن سایر کشورهای همسایه را جایگزین کرد، گفت: یک دهم روابطی که با کشور عراق داریم را با سایر کشورها چون پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، ترکیه و آذربایجان نداریم. عراق برای جمهوری اسلامی ایران همسایه دیگری است.
وی با تأکید بر درهم آمیختگی روابط و منافع بین ایران و عراق، افزود: صدام مأموریت پیدا کرد تا بین ملت عراق و ایران دیوار بلندی ایجاد کند تا مانع داد و ستد بین ما و ملت عراق باشد اما به محض اینکه جنگ تحمیلی تمام و صدام سرنگون شد، دیوارها فروریخت و اکنون میلیونها زائر به عتبات عالیات سفر میکنند و میلیونها زائر از عراق به زیارت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) میآیند. این روابط با هیچ کشور دیگری به این شکل نیست؛ پس به عبارت صریحتر روابط جمهوری اسلامی ایران با عراق دارای درهمتنیدگی و چسبندگی است.
سیدافقهی با اشاره به منافع مشترک ایران با عراق و روابط مافوق استراتژیک، راهبردی و سرنوشتساز دو کشور، افزود: در سفر شهید آیتالله رئیسی به عراق، ایشان خطاب به مردم عراق در فرودگاه بغداد گفت «خون شما، خون ما، گوشت شما، گوشت ماست؛ لحمنا لحمکم و دمنا دمکم» یعنی ما یکی هستیم. این نشاندهنده عمق رابطه، صمیمیت و پیوستگی دوملت و دو کشور است.
وی تصریح کرد: همچنین در سفری که شهید رئیسی به کشور عراق داشت چند یادداشت، توافقنامه و تفاهمنامه امضا شد که مهمترین آن دو عنوان داشت؛ یکی درباره مسائل امنیتی و دیگری پیرامون مسائل اقتصادی. درباره مسائل امنیتی راجع به فعالیتهای موساد در اقلیم کردستان و احزاب تروریستی چون کومله و پژاک علیرغم هشدارها، تأکیدات و نامهنگاریها با وزارت خارجه اقلیم کردستان و عراق با انکارهایی روبرو شدیم. هنگامی که آنها را مورد اصابت قرار دادیم، فریاد مخدوش شدن تمامیت ارضی سر دادند اما ما گفتیم و آنها منکر شدند که این گروهها از خاک عراق علیه ایران عملیات تروریستی انجام میدادند و این قابل قبول نیست تا اینکه هیئت سهجانبه بین ایران، دولت فدرال عراق و اقلیم کردستان تشکیل شد و اندک اندک گروههای تروریستی خلع سلاح شدند و توافقنامه امنیتی امضا شد.
سیدافقهی به فروش گاز و برق به عراق نیز اشاره کرد و گفت: با توجه به تهدیدها و تحریمهای آمریکا برای عراق که اگر بدهیهای ایران را بدهد، عراق را نیز تحریم میکند اما خوشبختانه عراقیها گوش ندادند و بخشی از بدهیهای ایران را پرداخت کردند.
کارشناس مسائل غرب آسیا تصریح کرد: بنابراین نخستین سفر بینالمللی رئیسجمهور کشورمان در دوره جدید به کشور عراق دارای چند معنا است؛ اهمیت کشور عراق برای ایران، زیارت عتبات عالیت همانطور که ایشان در مصاحبه تلویزیونی بر آن تأکید داشتند، تکمیل راه شهید رئیسی و به بار نشستن توافقنامهها، یادداشتها و تفاهمنامههای سفر شهید رئیسی به کشور عراق.
وی درباره ضرورت تداوم روابط با کشورهای همسایه و اولویت قرار دادن تعامل با کشورهای اسلامی در سیاست خارجی دولت چهاردهم، گفت: این موضوع به نوعی ادامه سیاست خارجی شهید رئیسی است که درباره مسائل خارجی به آن معتقد بود و میگفت اولویت ما بهبود روابط با کشورهای همجوار است و همین نیز عملیاتی شد چنانکه با عربستان سعودی رابطه را مجدداً برقرار کردیم، با کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به مانند امارات و کویت که دچار تیرگی روابط شده بودیم، روابط را احیا کردیم به طوری که آنها سفرای خود را به ایران بازگرداندند و ما هم سفرای خود را به پایتختهای کویت و امارات اعزام کردیم.
وی تصریح کرد: رابطه ما با بحرین به دلیل اتهامات واهی و سناریوسازیهای بحرینیها علیه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ایجاد ناامنی در منطقه و گروههای تروریستی و سایر موارد، هنوز برقرار نیست البته بحرین نیز پس از آشتی جمهوری اسلامی ایران با عربستان، راغب شد تا روابط خود را با ایران اعاده کند.
کارشناس مسائل غرب آسیا درباره بهرهمندی از ظرفیتهای موجود و ضرورت دیپلماسی اقتصادی فعالتر با کشور عراق، بیان کرد: ایران با کشور عراق هم روابط اقتصادی رسمی و دولتی و هم روابط اقتصادی مردمی دارد و تجار عراقی با تجار ایرانی همکاری دارند.
وی تأکید کرد: آمریکا هنوز به طور کامل از عراق خارج نشده است و باید دولت عراق این شجاعت را از خود نشان دهد که در مقابل دخالتهای آمریکا بایستد. جمهوری اسلامی ایران تا مدتها مجبور شد برق و گاز را که به شدت مورد نیاز عراق است، صادر کند. آمریکاییها زیرساختهای عراق را در جنگ 2003 از بین بردند و اکنون عراق نمیتواند برق و گاز خود را تأمین کند. بنابراین ما به عراقیها میگوییم حاضریم در تمام زمینهها روابطمان را توسعه دهیم.
سیدافقهی به توسعه روابط اقتصاد دریایی میان دو کشور اشاره کرد و افزود: در عراق بندری به نام الواصلیه وجود دارد که بندر مهمی است این بندر روبروی آبادان و خرمشهر است. فاصله بندر آبادان تا بندر الواصلیه عراق تنها هفت دقیقه است که گامی درجهت توسعه و رونق تجارت آبی دو کشور است. همچنین بنادر ایران نیز در خرمشهر و آبادان فعالتر از گذشته شده است تا شرایط بهتر دادوستد آبی فراهم شود.
وی به بهرهمندی از راهآهن خرمشهر، شلمچه، بصره برای تجارت کالا و اعزام زوار اربعین به داخل عراق اشاره کرد و ادامه داد: ما با اقلیم کردستان نیز دادوستد و تبادل داریم. کشور عراق بازار خوبی برای کالاهای ایرانی و مستشاری اقتصادی و بانکی ما است اما آمریکای جنایتکار در بانک مرکزی عراق نماینده دارد و هرگونه تعامل بانکی عراق با ایران را تحریم میکند.
سیدافقهی در پایان گفت: بنابراین عراق برای دور زدن تحریمها برای جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت است و انشاءالله در این سفر به توافقات محکم و مؤثری با عراقیها دست پیدا کنیم.
گفتوگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام