ضرورت توجه به شادی و بیان کارکردهای آن در جامعه اسلامی
کاهش شادمانی در جامعه ما به دلیل فقدان توصیه‌های شادی‌آفرین در منابع اصیل دینی نیست؛ پیامبر(ص) و ائمه(ع) بر لزوم شادکامی در جامعه تأکید دارند که باید به این مباحث توجه کرد.
حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین، به مناسبت سالروز آغاز امامت حضرت ولیعصر(عج) یادداشتی با عنوان «ظرفیت‌های شادی‌بخش در اسلام و تشیع» را در اختیار ایکنا قرار داده است. در قسمت اول این یادداشت به تشریح این مسئله پرداخته شد که همچنان که در اسلام به سوگواری اهمیت داده شده به شادی نیز پرداخته شده است؛ در ادامه، قسمت دوم این یادداشت را با هم می‌خوانیم.
میلاد پر خیر و برکت پیامبر خاتم حضرت محمد مصطفی(ص) و امام جعفر صادق(ع) را تبریک و شادباش می‌گویم. در گفتار کوتاه گذشته طرح بحث مختصری درباره ظرفیت‌های شادی‌آفرین در اسلام و تشیع ارائه شد، در این گفتار به ضرورت ایجاد شادی در جامعه اشاره می‌شود. از آنجا که این بحث در آستانه میلاد پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع) ارائه می‌شود، برای تبرک به چند روایت از پیامبر خاتم(ص) و امام ششم استناد می‌شود تا ان‌شاءالله در فرصت مقتضی به طور مبسوط شادی از منظر پیامبر(ص) و شارحان حقیقی آن حضرت پیگیری شود.
امروزه بحث درباره ضرورت اصل شادی و شادمانی و کارکردهای آن در جوامع کمتر محل بحث و منازعه است. بحث میان متفکران، محققان و سیاستگذاران فرهنگی و اجتماعی اغلب درباره سیاست‌ها، راهبردها و مصادیق شادی‌آفرین در جامعه معطوف است. با وجود این به نظر می‌رسد، در خصوص کشور ما گویا ضرورت توجه به شادی و بیان کارکردهای آن همچنان نیازمند بحث و گفت‌وگوست زیرا آمارها و نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که میزان شادی در جامعه ما در مقایسه با سایر جوامع پایین است.
درباره دلایل و عوامل پایین بودن شادی در جامعه فراوان سخن گفته شده است، بحث ما در سلسله گفتارهای پیش رو اغلب به پرسش زیر معطوف است که آیا یکی از دلایل و عوامل کاهش شادمانی و شادی در جامعه ما فقدان توصیه‌های شادی‌آفرین در منابع اصیل دینی و سنت و سیره پیامبر(ص) و ائمه معصومین علیهم‌السلام است؟
بدین معنا که در منابع دینی و اسلامی توصیه‌ها و آموزه‌های شادی آفرین لازم وجود ندارد، تا آنچنانکه به سوگواری اهمیت داده شده است، به شادی، نشاط و جشن هم توجه شود؟ یا دلایل کاهش شادی به عوامل دیگری از جمله (در قلمرو دینی) به نحوه نگاه، برداشت و عملکرد ما ارجاع دارد؟ یعنی با وجود فراوانی آموزه‌ها و سفارش‌های دینی و اسلامی و با وجود اینکه بسامد مناسبت‌های شادی بخش ملی و دینی در مقایسه با مناسبت‌های سوگ، در فرهنگ ما بیشتر است؛ اما به دلایل و عوامل دیگری دینداران نتوانستند اسباب شادی آفرینی و نشاط بخشی را جزء در موارد بسیار اندک، برای مردم ایجاد کنند؟
تا آنجا که ادعا می‌شود که اغلب مراسم شادی آفرین(جشن‌های مذهبی) هرگز نتوانستند در مقایسه با مراسم سوگ، رفتارها و کنش‌های متناسب شادی آفرین ایجاد کنند و با مسامحه می‌توان پذیرفت که جشن‌های دینی، اغلب مشابه مناسبت‌های سوگواری برگزار می‌شود و چندان تفاوتی با آنها ندارد. افزون بر آنکه اندک کنش‌ها و مصادیق شادی آفرین نیز با محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی مواجه است و ... .
برای رعایت کوتاهی گفتار و به مناسبت ولادت خجسته پیامبر خاتم(ص) و امام صادق(ع) این گفتار را با چند روایتی از پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع) درباره ضرورت شادی و کارکردهای آن پایان می‌بخشیم.
پیامبر (ص) فرمودند: من هم نماز می‌خوانم و هم می‌خوابم، هم روزه می‌گیرم و هم غذا می‌خورم هم می‌خندم و هم گریه می‌کنم پس کسی که از راه و روش من روی گرداند از من نیست. در روایتی دیگر پیامبر(ص) می‌فرمایند: خداوند، از ترش‌رویی فرد در چهره برادرش نفرت دارد.
همچنین آن حضرت فرمودند: وقتی روز شادی در اختیار توست از آن دوری مکن زیرا هنگامی که در اندوه قرار گیری، اندوه رهایت نخواهد کرد. امام صادق(ع) نیز درباره اهمیت شادی می‌فرمایند: از محبوب‌ترین اعمال به سوی خداوند ایجاد شادی برای مومن است. همچنین امام صادق(ع) می‌فرمایند: شادی در سه خصلت، وفاداری، رعایت حقوق دیگران و ایستادگی در گرفتاری و مشکلات بدست می‌آید.
مجددا پیشاپیش ولادت فرخنده پیامبر رحمت(ص) و امام صادق(ع) را تهنیت می‌گویم و روزگار پر نشاطی را به یمن قدوم مبارکشان برای شما آرزو دارم.
انتهای پیام
