9 مسئله مهم و پیچیده شیعیان مظلوم در پاراچنار

به گزارش ایکنا، محمد رضا کمیلی، کارشناس حوزه پاکستان و شبه قاره در یادداشتی تحلیلی به بررسی مشکلات پیچیده شیعیان پاراچنار پرداخته است. متن این یادداشت را در زیر می‌خوانید:

 

1- پاراچنار کجاست؟ پاراچنار منطقه‌ای کوهستانی با طبیعت زیبا و منحصر به فرد است که از اطراف توسط کوه‌ها محاصره شده است. این منطقه شیعه‌نشین در فاصله 20 کیلومتری مرز افغانستان قرار دارد و در زمان دولت عِمران خان رسماً تبدیل به بخشی از ایالت خیبرپختونخوا کشور پاکستان شد.

 

2- جمعیت پاراچنار چند نفر است؟ طبق سرشماری صورت گرفته در سال 2017 جمعیت منطقه حدود 200 هزار نفر بود و تخمین زده می‌شود که اینک حدود 250 هزار نفر ساکن این منطقه باشند. 

 

3- پاراچنار از نظر جغرافیایی با چه چالش‌هایی مواجه است؟ منطقه شیعه‌نشین پاراچنار در دره واقع شده است و علاوه بر اینکه همسایگان آن به دلیل قرار گرفتن در ارتفاع کاملاً به آن اشراف دارند از یک سو با مرز افغانستان در ارتباط است که ساکنین آن قسمت از مرز را افراط‌گرایان تشکیل می‌دهند. نوشهره، خار کلی، صده و چمکنی نقاط مجاور پاراچنار در داخل خاک پاکستان هستند که تقریباً در تمام آنها افراط‌گرایان سکونت دارند. از این رو پاراچنار در محاصره کامل از سوی افراط‌گرایان قرار دارد. پیش از سال 2010 زمانی بود که مردم پاراچنار برای سفر به دیگر نقاط پاکستان ابتدا باید به افغانستان سفر می‌کردند و سپس از مرزهای جنوبی‌تر وارد خاک پاکستان می‌شدند و به شهرهای مختلف می‌رفتند. 

 

4- آغاز چالش‌ها و مشکلات پاراچنار از چه زمانی بود؟ همزمان با شروع جنگ افغانستان و شوروی سیل مهاجرین افغانستانی وارد پاکستان شدند و تعدادی از آنها نیز از منطقه منگَل که در مجاورت پاراچنار است وارد پاکستان شدند. شهید عارف حسینی، رهبر شیعیان پاکستانی که خود اهل پاراچنار بود از شیعیان خواست به مهاجرین پناه داده و آنها را اکرام کنند. ولی مهاجرین به سرعت چهره واقعی خود را نشان داده و با بستن آب به روی مردم پاراچنار (از نقاط بالادست) مدعی شدند که این مناطق متعلق به آنها است و شیعیان باید منطقه را ترک کنند. 

 

5- مرز دیورند و اختلافات آن چه اندازه روی پاراچنار تأثیر دارد؟ خط 2600 کیلومتری دیورند که حد فاصل بین پاکستان و افغانستان است از سوی کابل به رسمیت شناخته نمی‌شود. افغانستان بر این باور است که این مرز عمری 99 ساله داشته و مدت زمان آن به پایان رسیده است. در مقابل اسلام‌آباد با تکیه بر امضای 3 پادشاه افغانستان و همچنین تأیید سازمان ملل مدعی است که این مرز شکل رسمی و دائمی به خود گرفته است. افغانستانی‌ها با اشاره به غیر رسمی بودن همین مرز مدعی هستند بخش‌های زیادی از نقاط مرزی پاکستان و افغانستان از جمله پاراچنار متعلق به خاک کابل است. 

 

6- رفتار دولت پاکستان طی این 4 دهه چگونه بوده است؟ در ابتدا دولت ضیاءالحق با پایین آوردن سطح مشکل از اختلافات عمیق مذهبی به درگیری‌های کوچک بر سر زمین اعلام بی‌طرفی کرد و عملاً منتظر نشست تا شیعیان از مقاومت خسته شده و سرزمین‌های خود را ترک کنند که البته این اتفاق رخ نداد. در طول سال‌های بعد هم دولت‌های پاکستان هیچ‌گاه تلاشی جدی برای حل مسئله پاراچنار انجام ندادند. 

 

7- هدف تروریست‌ها از جنگ با شیعیان چیست؟ شیعیان پاراچناری با مقاومت خود خار چشم افراط‌گرایان شده‌اند و اینک مهم‌ترین هدف افراط‌گرایان این است که با اعمال فشار بر شیعیان آنها را به کوچ اجباری مجبور کنند و عملاً تمام منطقه را به تصرف خود درآورند. آنها با پشتیبانی از داخل افغانستان و مناطق مجاور پاراچنار در داخل پاکستان سعی می کنند که مقاومت چند دهه‌ای شیعیان مظلوم را بشکنند.

 

8- بهانه شروع نزاع‌های فعلی چیست؟ در حال حاضر بهانه بیشتر نزاع‌های موقت در پاراچنار اختلاف بر سر زمین است. معمولاً قبائل شیعه و سنی با نزاع بر سر مالکیت یک زمین، اختلافی جزئی را شروع می‌کنند که به سرعت تبدیل به جنگ‌های خانمان‌سوز با ده‌ها کشته و زخمی می‌شود. 

 

9- وظیفه ما در خصوص پاراچنار چیست؟ با توجه به عدم شناخت کافی از مسئله پاراچنار در داخل کشور اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌ها و اعمال فشار به دولت اسلام‌آباد برای حل بحران پاراچنار می‌تواند مهم‌ترین وظیفه کنونی ما در قبال پاراچنار باشد.