گردشگری در ایران نیازمند تغییر ریل و شیفت گفتمانی است

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سه‌شنبه ۱۰ مهرماه در اولین همایش صنعت گردشگری که در دانشگاه تهران با حضور اساتید دانشگاه‌ها، سفرای کشور‌های خارجی و ... برگزار شد، گفت: دیروز و امروز رویداد‌های مهمی در دانشگاه تهران برگزار شد و امیدوارم که این نشست‌ها بتواند به اجرای حرکت‌های بزرگی که در برنامه هفتم توسعه تعریف شده است، کمک کند و پیشران اقدامات مهم باشد. دانشگاه را خانه خود می‌دانیم، هم شروع ما از دانشگاه است و هم انتهای کار ما در دانشگاه است. حتما از پیشنهاد اساتید و ریاست دانشگاه استقبال می‌کنیم که کار مشترکی را داشته باشیم؛ چراکه دانشگاه مغز پیشران توسعه کشور است و هر دستگاهی با هر مأموریتی برای توسعه و تعالی کشور نیاز به ظرفیت دانشگاه دارد. اگر دستگاهی بدون استفاده از مغزافزار و نرم‌افزار دانشگاه به کار خود بپردازد، قطعاً جسم ناتوان و مغز کوچک خواهد داشت و از این منظر ما به صورت دائم به ظرفیت دانشگاه نیاز داریم که باید از نگاه تئوریک محض به نگاه راهبردی و عملیاتی تبدیل شود و ما آمادگی همکاری در تمام سطوح را داریم.

وی با بیان اینکه دستگاهی که با دانش روز پیش نرود، به سمت میرایی و ناکارآمدی خواهد رفت، افزود: می‌توانیم یک نگاه تطبیقی و مقایسه‌ای با همسایگان کشورمان داشته باشیم که آنها از نظر صنعت گردشگری چگونه هستند و ما چگونه هستیم و یا رویکرد آسیب‌شناسی، راهبردشناسی و ... داشته باشیم، تا بتوانیم ضعف‌ها و قوت‌های این عرصه را بشناسیم و اقدامات مؤثری در این زمینه داشته باشیم.

صالحی‌امیری ادامه داد: گردشگری در ایران نیازمند تغییر ریل، نگاه و شیفت گفتمانی است. واقعیت این است که گردشگری در ایران اولویت اول، دوم و سوم نیست و نیازمند این تغییر نگاه هستیم. باید به این باور برسیم تا بتوانیم با سرعت پیشرفت کنیم.

وزیر گردشگری با اشاره به حضور در اجلاس وزرای گردشگری جهان در گرجستان گفت: گرجستان یکی از همسایه‌های کشورمان است که ریشه‌های تمدنی مشترکی با ایران دارد، همچنین ازبکستان ریشه‌های تمدنی نزدیکی با ایران دارد. گرجستان با سه و نیم میلیون جمعیت، ۷ و نیم میلیون گردشگر دارد و در سال ۲۰۱۹ بود که توانست ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار گردشگر جذب کند. با یک مطالعه ساده مشخص می‌شود که ما نیازمند تغییر ریل، نگاه و اولویت هستیم. اولویت کشور‌هایی که توسعه داشتتد، به دلیل صنعت گردشگری بوده است.

وی تصریح کرد: ترکیه همسایه دیگر کشورمان است که رئیس جمهور این کشور هتلی را افتتاح کرد که میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری شده است و هدفگذاری انجام شده این است که گردشگر را از ۲۹ میلیون نفر به ۸۳ میلیون نفر در سال ۲۰۲۸ با ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد برسانند. این وضعیت را سایر کشور‌های منطقه نیز دارند. تمام ظرفیت سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و ظرفیت‌های قانونی و اجتماعی کشور را آماده کرده‌اند برای اینکه یک نفر که وارد سرزمین ترکیه با سایر کشور‌ها می‌شود با هیچ مانعی در ورود و تا خروج مواجه نباشد.

واگذاری امور توسعه زیرساخت گردشگری به بخش خصوصی 

صالحی‌امیری ادامه داد: نیازمند تغییر نگاه از تصدی‌گری دولت به بخش خصوصی هستیم. دولت باید بپذیرد که متولی و سیاستگذار باشد و حمایت و نظارت کند و همه امور توسعه زیرساخت گردشگری را به بخش خصوصی و نهاد‌های صنفی و مردم واگذار کند. این ممکن نیست مگر اینکه اراده‌ای در سطح ملی شکل گیرد و این اراده شکل نمی‌گیرد مگر اینکه باور کنیم باید ریل توسعه را تغییر دهیم و بپذیریم وقتی گردشگر وارد کشور می‌شود، فقط سرمایه نمی‌آورد، بلکه با فرهنگ و سنت و میراث، خوراک، سبک زندگی و ... آشنا می‌شود و این اثر را با خود به همراه می‌برد. فرشی که از این کشور وارد خانه یک اروپایی، امریکایی و آسیایی و ... می‌شود، فرهنگ ایرانی را با خود منتقل می‌کند.

وی تصریح کرد: محال است گردشگری وارد ایران شود و آثار تمدنی و تاریخی ایران را ببیند و تحت تأثیر آن قرار نگیرد. ما جزء ۱۰ کشور اول در حوزه جذابیت هستیم، اما مطالعات نشان می‌دهد که سه قدرت اول میراث جهان هستیم و بیش از ۱۰۰ اثر را می‌توانیم برای یکصد سال در یونسکو به ثبت برسانیم. مطمئن باشید با این مسیری که پیش گرفته‌ایم، در حوزه تمدنی، جزء قدرت اول جهان خواهیم بود. اما این قدرت، قدرت نرم است و قدرتی است که در درون آن هویت تولید می‌شود، قدرتی است که در آن جذابیت شکل می‌گیرد، قدرتی است که دیگران به ظرفیت تمدنی ایران پی خواهند برد.

صالحی‌امیری در ادامه بیان کرد: در گوشه و کنار این سرزمین، همکاران من در حال اکتشاف هستند. هر جغرافیایی که در آن دست می‌گذاریم، حتماً آثار تمدنی جدیدی یافت می‌شود. هگمتانه، ماه قبل ثبت شد، شهر سوخته را ببینید. اکنون جیرفت را داریم، نقطه مهم تمدنی ما که اگر این نظریه مردم‌شناسی درباره آن به اثبات برسد، تمام فرضیه‌های موجود در دنیا تغییر خواهد کرد. از این منظر در جذابیت ظرفیتی کم‌نظیر داریم، اما برای اینکه بتوانیم این جذابیت‌ها را به صنعت، تجارت و هویت و قدرت تبدیل کنیم، نیازمند تغییر نگاه هستیم. همچنین سرمایه‌گذاری باید از سوی بخش خصوصی، بانک‌ها، نهاد‌های مدنی و ... انجام شود. دولت به تنهایی توانایی تأمین منابع برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری را ندارد.

لزوم مشارکت سرمایه‌گذاران

وی افزود: در حال حاضر ۲۷۰۰ پروژه در کشور فعال هستند، اما برای تکمیل آن نیاز به سرمایه‌گذاری بزرگی داریم و از همینجا از همه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی دعوت می‌کنم در ایران به سرمایه‌گذاری بپردازند. از فضای تلخی که دنیای استکبار ایجاد کرده، خارج خواهیم شد. مطمئن باشید شرایط با سرعت به نفع ملت تغییر خواهد کرد و برای رسیدن به اهداف بلند توسعه که در برنامه هفتم تعیین شده است و به ۱۵ میلیون گردشگر برسد، باید سالی یکصد هتل بسازیم. باید صادرات صنایع دستی از ۲۲۴ میلیون دلار به ۵۰۰ میلیون دلار برسد، همه امکان‌پذیر است و باید سرمایه‌گذاران حضور فعالی داشته باشند.

وزیر گردشگری تأکید کرد: نیازمند ظرفیت دیگری به نام زیرساخت هستیم. وقتی از زیرساخت صحبت می‌کنیم، فقط هتل نیست، هتل، راه، ریل، جاده و همه دسترسی‌ها برای تسهیل حضور گردشگر است. باید منابع ارزی را برای گردشگری خارجی برداریم تا بتوانند با کارت‌های خود امکان تبادل داشته باشند. در حال حاضر با ۳۳ کشور یعنی با بیش از نیمی از جمعیت جهان لغو روادید داریم و باید این تعداد افزایش یابد. برای تحقق این هدف نیاز به کار ملی داریم، هم وزارت امور خارجه، دانشگاه‌ها و ۳۷ نهاد دیگر باید با ما همکاری کنند تا بتوانیم گردشگر داشته باشیم.

صالحی‌امیری گفت: گردشگر یعنی جذابیت، امنیت و زیرساخت. جذابیت خدادادی است، این جغرافیای مهمی است که هر گوشه آن مملو از آثار تمدنی است. تقاضا می‌کنم یک بار دیگر فرهنگ و تمدن ایران زمین را مطالعه کنید. آموزش و پرورش در منابع درسی به این مسئله توجه کند و دانشگاه نیز همینطور. منابع دریایی بی‌نظیری داریم و باید آن را مورد توجه قرار دهیم.

تفکر ایران‌هراسی را بزداییم

وی ادامه داد: باید پروژه ایران‌هراسی که به ناحق افکار جهانی را تهدید می‌کند، زدوده شود و ایران امن، همواره برای جهانیان امنیت‌آفرین است. باید ظرفیت‌های تبلیغاتی خود را افزایش دهیم. میزان هزینه تبلیغاتی ما در سال گذشته ۵۰ هزار یورو و در کشور همسایه ۴۹ میلیون دلار بود. ایران باید از نو به جهانیان معرفی شود. در روز‌های گذشته به همراه رئیس جمهور، صد‌ها قطعه آثار تاریخی از دانشگاه شیکاگو وارد کشورمان شد. یکی از این قطعات به زودی در معرض نمایش قرار خواهد گرفت.

صالحی‌امیری بیان کرد: باید بپذیریم امنیت یک نیاز اساسی است و همه باید احساس امنیت کنند. ایران امن است، اما رسانه‌های استکباری تصویر ناصحیح ارائه می‌کنند و هنر ما باید این باشد که ایران را معرفی کنیم. اراده دولت جدید و نظام سیاسی رفع چالش‌ها و جهش در مسیر توسعه است. گفتمان وفاق فقط متعلق به قشر روشنفکر و فرهیخته نیست، گفتمان وفاق متعلق به همه ملت ایران و جهان است، گفتمان وفاق همدردی و همدلی برای حل چالش‌ها و عبور از چالش‌های روزمره است و می‌توانیم با عبور از انگ‌زنی، تخریب و افشاگری‌ها و انتقام‌جویی‌ها وارد فضای همنوایی و همگرایی شویم.

وزیر گردشگری تأکید کرد: برای رسیدن به این هدف نیاز به نیروی متخصص داریم و آمادگی داریم در حوزه پژوهش و آموزش همکاری کنیم. نمی‌توانیم با دانش دیروز به نیاز‌های امروز پاسخ دهیم.

تربیت نیروی متخصص گردشگری

سید حسین حسینی، رئیس دانشگاه تهران نیز گفت: در حوزه گردشگری افراد صاحب‌نظر در این همایش حضور دارند و موضوعات مرتبط با این حوزه را برای شرکت‌کنندگان تشریح خواهند کرد. این صنعت بسیار مهم است و دانشگاه تهران به‌عنوان یک قطب آموزشی آماده همکاری با صنعت گردشگری است. 

وی افزود: صنعت گردشگری در کنار نقشی که در فرهنگ دارد، به طور حتم نقش و جایگاه بالایی در اقتصاد و درآمدزایی دارد. خوشبختانه در ایران فرصت‌های کم‌نظیر و یا حتی بی‌نظیری در حوزه گردشگری داریم و باید چالش‌های مرتبط با استفاده از این فرصت‌ها را برطرف کنیم.

حسینی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مرتبط با رشد صنعت گردشگری، نیروی انسانی آموزش‌دیده و متخصص است که در این حوزه با چالش‌هایی مواجه هستیم که آموزش عالی و دانشگاه باید در این زمینه در کنار صنعت گردشگری باشند. در این باره آمادگی داریم و با بخش دولتی و بخش خصوصی آماده همکاری هستیم.

وی با اشاره به سند راهبردی گردشگری گفت: در سند راهبردی گردشگری در کشور به‌عنوان یکی از اسناد بالادستی کشور، برای دستگاه‌های مختلف از جمله آموزش عالی مأموریت تعریف شده که سه مأموریت و مسئولیت اصلی به این حوزه واگذار شده است و ما برای اجرای هر سهم أمور کاملاً آماده هستیم.

رئیس دانشگاه تهران تأکید کرد: در دانشگاه تهران فرصت‌های زیادی داریم. این دانشگاه یک دانشگاه جامع است و برای رونق صنعت گردشگری می‌توان از ظرفیت این دانشگاه استفاده کرد.