تشکیل مرکز زنان و خانواده زیر نظر شهردار تهران

به گزارش ایکنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شورای اسلامی شهر تهران، در جریان دویست و هشتادمین جلسه رسمی شورا، لایحه شهردار تهران در خصوص «تشکیل مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران» مورد بررسی قرار گرفت.  

ابتدا نرگس معدنی پور، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا توضیحاتی در خصوص این لایحه ارائه داد و گفت: با نگاه ویژه به احکام ۹۴،۹۵، ۱۰۰، و ۱۰۳ برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهرداری تهران مبنی بر توسعه رویکرد خانواده محوری، ساماندهی زنان سرپرست خانوار، توسعه زیرساخت‌های ویژه بانوان و غیره؛ شهرداری تهران موظف است با رعایت صرف و صلاح و در چهارچوب مصوبه ضوابط تشکیلاتی و دستورالعمل‌های اصلاح ساختار سازمانی نسبت به ارتقاء ساختار اداره کل امور زنان و خانواده شهرداری تهران با مأموریت سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، مقررات برنامه‌ها و خط مشی های ابلاغی حوزه زنان و خانواده در چارچوب وظایف و ماموریت‌های شهرداری تهران اقدام نماید. لذا در اجرای ماده ۵۴ قانون شهرداری مصوب ۱۳۳۴ با اصلاحات و الحاقات بعدی و به استناد ماده واحده قانون اصلاح پاره‌ای از مواد مربوط به شهرداری و نوسازی و عمران شهری مصوب ۱۳۵۱ و مواد ۳ و ۱۱ مصوبه ضوابط تشکیلاتی شهرداری تهران ابلاغی به شماره ۲۶۴۵ مورخ ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ از تاریخ لازم الاجرا شدن این مصوبه اداره‌کل زنان و خانواده شهرداری تهران ابلاغی به شماره ۲۶۴۵ مورخ ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ از زمان ابلاغ اداره‌کل شهرداری تهران به مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران ذیل حوزه شهردار تهران ارتقا می‌یابد.    

در ادامه روند بررسی لایحه شهردار، مهدی چمران، رئیس شورا در مورد این پیشنهاد که این مرکز زیر نظر شهردار باشد، اظهار کرد: این مسئولیت زیر نظر یکی از معاونت‌های شهرداری است که وظیفه رسیدگی به امور زنان را بر عهده دارد و زمانی که این پیشنهاد پذیرفته شود یعنی این مسئولیت تحت نظر شهردار باشد و به معنای معاونت وی خواهد بود. یعنی باید مسئولیت معاونت را به آنها محول کنید تا در جلسات حضور یابد. لذا پیشنهاد می‌شود زیر نظر معاونت باشد.

رئیس کمیته نظارت شورا با اشاره به راه‌اندازی مرکز حقوقی اظهار کرد: ما تجربه مرکز حقوقی را داشته‌ایم که اتفاقا تجربه بسیار موفقی بود و نشان داد مراکز و ساختار‌هایی که تحت نظر شهردار تهران بوده‌اند، نتیجه بهتری داشته‌اند، لذا با توجه به اهمیت مرکز بانوان، بنده مخالف این موضوع هستم که این مرکز ذیل معاونت باشد بلکه باید همچون ادوار گذشته مشخصا ذیل شهردار تهران باشد چرا که در معاونت فرهنگی و اجتماعی تجربه موفقی نداشته است.  

مهدی بابایی، عضو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورا ضمن ابراز مخالفت خود با جدایی این مرکز از معاونت فرهنگی و اجتماعی، در قالب پیشنهادی بیان کرد: بهتر است یک واحد رفع تنازعات نیز ایجاد شود تا در صورت بروز موازی کاری در این حوزه میان معاونت‌های وقت، اختلافات حل و رفع شود.   

عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا در توضیحاتی تکمیلی بیان کرد: علیرغم تأکید اسناد بالادستی بر اهمیت خانواده به عنوان رکن اساسی جامعه، شواهد حاکی از آن است که رویکرد خانواده محوری در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری تهران همچنان با کاستی‌های زیادی مواجه است. کلانشهر تهران، همچنان درعمل فاقد یک نظام منسجم و کارآمد برای پاسخگویی به نیاز‌های متنوع خانواده هاست.  
وی افزود: در بعد کالبدی فضایی نیز طراحی و توسعه شهری تهران عمدتا بدون توجه به نیاز‌های خانواده در حال شکل گیری است. شاخص‌های مبلمان شهری متناسب با شاخص‌های گرو‌های مختلف سنی نیست. دسترسی مناسب به خدمات شهری در مقیاس محله از مصادیق بارز آن است. در حوزه حمل و نقل عمومی عدم تناسب ناوگان با نیاز‌های خانواده به ویژه مادران دارای کودک، سالمندان با افراد کم توان چالش‌های جدی وجود دارد. فقدان آسانسور و پله برقی در بسیاری از ایستگاه‌های مترو، نبود فضا‌های کافی برای کالسکه‌های کودک در اتوبوس‌ها و نیز در حوزه حمل و نقل عمومی برای زنان و کودکان نمونه‌های بارز مسئله و مشکل را داریم.  

وی ادامه داد: در بعد اجتماعی و فرهنگی موضوع خانواده تنها در ارتباط با زنان و کودکان نیست. تعریف خانواده در حال حاضر در جامعه دچار مسئله است و ما باید بازآفرینی الگوی خانواده متعالی را در دستور کار خود در محور مرکز زنان قرار دهیم. در حال حاضر تعادل مناسبی میان حفظ ارزش‌های سنتی و پذیرش و نوآوری نداریم و با تحول پارادایمی موضوع خانواده در عصر دیجیتال مواجه هستیم. مطالعات جهانی نیز نشان می‌دهد خانواده با چالش‌های جدی در زمینه تعادل میان فضای واقعی و مجازی روبه روست.  

عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا با تاکید بر اینکه هوش مصنوعی و آینده تربیت خانوادگی از دیگر مشکلات و مسائل جدی است، گفت: هر برنامه‌ای که در حال حاضر ایجاد می‌کنیم باید ناظر به دو دهه آینده باشد. در حال حاضر خانواده و سرمایه اجتماعی دچار تهدید شده است. یعنی بازآفرینی پیوند‌های اجتماعی از طریق تقویت بنیان نهاد خانواده باید در دستور کار باشد. بررسی عملکرد ساختار فعلی مدیریت شهری نشان می‌دهد علیرغم تلاش‌های انجام شده همچنان شاهد پراکندگی در سیاستگذاری‌ها، موازی کاری در اجرا در حوزه معاونت فرهنگی و اجتماعی و فقدان نگاه سیستمی در مسائل خانواده هستیم.

وی افزود: ساختار فعلی اداره‌کل امور زنان و خانواده شهرداری تهران که به مدت سه سال مطالعات کارشناسی برای آن صورت گرفته است دال بر آن است که به دلیل محدودیت در اختیارات، منابع و ظرفیت‌های سازمانی آن، قادر به ایفای نقش هدایت و رهبری در برنامه‌های خانواده محوری در شهر تهران نیست. تجربیات جهانی نشان می‌دهد که موفقیت‌های رخ داده در اجرای سیاست‌های خانواده محور مستلزم وجود یک نهاد قدرتمند، منسجم و دارای اختیارات کافی است که بتواند سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و هماهنگی لازم را در بین بخش‌های مختلف انجام دهد؛ بنابراین این تغییر ساختاری با پیش‌بینی سیاست‌های سازمانی قطعاً امکان توسعه برنامه‌های تخصصی در حوزه خانواده را فراهم می‌کند.  

در ادامه روند بررسی این لایحه، آقامیری نیز با بیان اینکه اگر تصور کنیم مستقل شدن این مرکز و واگذاری این مسئولیت به شهردار تهران، تاثیری در ارتقاء شان و جایگاه زنان داشته و فعالیت‌ها و اختیارات آن افزایش می‌یابد، اظهار کرد: چنین نیست؛ در صورت نیاز برای همکاری با حوزه‌های مختلف، مرکز ممکن است که ارتباط ضعیف‌تری با بخش‌ها داشته باشد و به دلیل تغییر سیاست‌ها و برنامه‌ها ممکن است که کارایی آن کاهش یابد. اگر این مرکز ذیل شهردار قرار بگیرد از لحاظ تاثیرگذاری و بهره‌وری و ارائه خدمات ضعیف خواهد شد چرا که قدرت هماهنگی آن با مجموعه‌های مختلف معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری کاهش می‌یابد لذا در عمل متضرر خواهد شد.  

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورا نیز گفت: زمانی که شهرداری لایحه‌ای را ارائه می‌دهد حتماً در آن خصوص تأمل کرده و به اندازه کافی اندیشیده است نکته‌ای که در اینجا مطرح است این است که اگر نظر شهرداری در این خصوص تغییر کرده باید اعلام کند ما در حال حاضر با رفتاری مواجهیم که گویا در این باره مدیران شهرداری دچار اختلاف شده و قصد دارند مسئولیت را به شورا واگذار کنند.  

وی در ادامه تصریح کرد: اگر خواست شهرداری این است که این مرکز زیر نظر شهردار مدیریت شود باید به صراحت بیان شود. شهرداری تکلیف خود را مشخص کند. شورا وظیفه ندارد اختلافات داخلی شهرداری را حل و فصل کند این کار در شأن شورا نیست. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که قرار گرفتن این مرکز ذیل شهردار تهران به معنای ارتقای کیفیت انجام کار‌ها و ارائه خدمات نیست.  

در ادامه سوده نجفی، عضو هیئت رئیسه شورا نیز در قالبی پیشنهادی بیان کرد: دغدغه همه اعضا این است که مبادا با این اقدام قدرت اجرایی مرکز کاهش یابد ولذا پیشنهاد می‌شود این مرکز با قید اینکه عضو شورای معاونین هم باشد ذیل شهردار تهران قرار بگیرد.  

سپس محمدامین توکلی‌زاده، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت: ما با عملکرد خود نشان داده‌ایم که پای خانواده ایستاده‌ایم. تقاضای ما این است که با ارتقاء اداره کل امور بانوان به مرکز موافقت شود و شورا این اجازه را بدهد که زیر نظر معاونت فعالیت خود را انجام دهد.  

یادآور می‌شود، بنابر پیشنهاد کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا و با اکثریت آرای اعضا مقرر شد مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران زیرنظر شهردار تشکیل شود.