ضعف‌های ساماندهی اوقات فراغت + فیلم
خانواده‌ها در زمینه اوقات فراغت با ضعف‌هایی مواجه هستند و به دلیل عدم آموزش کافی هنوز نتوانسته‌اند این موضوع را در سبد فرهنگی خود جای دهند؛ از این رو این مسئله یکی از نقاط ضعف اصلی در ساختار برنامه‌ریزی اوقات فراغت است.
اوقات فراغت فرصتی طلایی برای رشد و شکوفایی است. وقتی از تعهدات روزمره و فشار‌های کاری رها می‌شویم، ذهنی آزاد و زمانی برای خود داریم تا بتوانیم، علاقه‌مندی‌های خود را کشف کنیم، یعنی اوقات فراغت می‌تواند زمینه مناسب برای پرورش استعداد‌ها و علایق نهفته درونمان باشد. همچنین می‌توانیم مهارت‌های جدید بیاموزیم، خلاقیت خود را شکوفا و روابط اجتماعی خود را تقویت کنیم، به خودمان فکر کنیم تا به آرامش بیشتری دست یابیم و انرژی بیشتری برای فعالیت‌های بهتر دریافت کنیم. با بهره‌مندی هوشمندانه از اوقات فراغت می‌توانیم پویاتر شویم.
ایکنا در راستای رسالت آگاهی‌بخشی، بسته‌های آموزشی برای خانواده‌ها در رابطه با موضوع «اوقات فراغت» تهیه کرده است تا کودکان و نوجوانان به ویژه والدین آنها را با اوقات فراغت و چگونگی بهره‌گیری از این فرصت طلایی برای پویایی آشنا کند.
رضا تبریزی، نویسنده و پژوهشگر حوزه اوقات فراغت کودک و نوجوان در این درسگفتارها به بیان نکات مهمی در موضوع یاد شده می‌پردازد. در قسمت یازدهم از این مجموعه «نقاط ضعف در ساماندهی اوقات فراغت» تبیین شده است که مشروح آن را در ادامه مشاهده می‌کنید.
اوقات فراغت را می‌توان به عنوان یک صنعت نوپا در کشور ما معرفی کرد، چراکه هنوز بازارسازی و بازارپردازی مناسبی برای آن انجام نشده است. به همین دلیل، هنوز ساختار و سبد مشخصی برای خانواده‌ها طراحی نشده که بتواند میزان سرمایه و برنامه مالی لازم را برای این موضوع تبیین کند.
یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که خانواده‌ها در زمینه اوقات فراغت با ضعف‌هایی مواجه هستند. معمولاً به خانواده‌ها گفته می‌شود که بر نیاز‌های جسمانی فرزندانشان تمرکز کنند، اما در زمینه خودشکوفایی، اعتماد به نفس، عزت نفس و دیگر موارد مرتبط، باید کار ویژه‌ای روی اوقات فراغت کودکان انجام دهند. متأسفانه، به دلیل عدم آموزش کافی، خانواده‌ها هنوز نتوانسته‌اند این موضوع را در سبد فرهنگی خود جای دهند و این یکی از نقاط ضعف اصلی در ساختار برنامه‌ریزی اوقات فراغت است.
در حال حاضر، در حال طراحی برنامه‌ریزی برای کودکان و نوجوانان هستیم، اما پیش از هر چیز باید بر روی خانواده‌ها کار کنیم. خانواده‌هایی که خودشان آشنایی کافی با موضوعات اوقات فراغت ندارند و نتوانسته‌اند از این زمان به صورت بهینه استفاده کنند. بنابراین، باید در برنامه‌های مختلف، چه در قالب مدرسه‌ای، خانگی، آنلاین، آفلاین، حضوری و غیرحضوری، خانواده‌ها را درگیر این موضوع کنیم؛ چراکه اولین خریداران محصولات و خدمات اوقات فراغت، خانواده‌ها هستند و پس از آن، کودکان هستند که به این برنامه‌ها علاقه‌مند می‌شوند و آنها را ادامه می‌دهند.
در مرحله اول، خانواده باید ظرفیت، علاقه و توانمندی فرزند خود را بشناسد تا بتواند برنامه‌های مناسب حوزه اوقات فراغت را به او معرفی یا برایش تهیه کند. مورد دیگری که وجود دارد، ضعف شدید در امکانات و فضا‌های مربوط به اوقات فراغت است. تعداد محدود سینماها، موزه‌ها، فضا‌های گردشگری، پارک‌ها و همچنین سرانه پایین مطالعه، نشان‌دهنده این است که در زمینه امکانات اوقات فراغت در حوزه‌های فرهنگی، هنری، ورزشی، گردشگری و مهارتی، با کمبود‌هایی مواجه هستیم. این موضوع نیازمند توجه مسئولان و سرمایه‌گذاری جدید در این زمینه است.
نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که سرمایه‌گذاران داخلی هنوز به ظرفیت بزرگ اوقات فراغت در ایران پی نبرده‌اند. ۱۸ میلیون کودک و نوجوان در کشور وجود دارد که معادل جمعیت سه کشور متوسط است. این یعنی ما به اندازه سه کشور ظرفیت برای فعالیت در این حوزه داریم. این موضوع نشان‌دهنده بازار بزرگی است که باید روی آن سرمایه‌گذاری شود. اگر این فعالیت‌ها به درستی نهادینه شود، می‌توان سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را جذب کرد تا فضا‌های فراغتی و سرگرم‌کننده مناسبی برای خانواده‌ها و کودکان طراحی کنند.
نکته آخر این است که هنوز گفتمان مشخصی در رابطه با اوقات فراغت کودکان و نوجوانان در کشور شکل نگرفته است. هنوز این دغدغه به وجود نیامده که اگر سبک زندگی، برنامه‌ریزی و روش‌های مناسب در این زمینه اجرا نشود، چه آسیب‌هایی متوجه فرزندان ما خواهد شد. این آسیب‌ها هنوز به درستی شناخته نشده‌اند و به همین دلیل، گفتمان لازم در این زمینه شکل نگرفته است. هدف از شروع این درسگفتارها، کمک به خانواده‌ها برای درک بهتر این مسئله و آگاهی از لطماتی است که نبود این گفتمان به همراه دارد.
همچنین هنوز متولی مشخصی برای اوقات فراغت در کشور نداریم. بخش خصوصی به تنهایی نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند و همواره به سیستم دولتی وابسته است. در بررسی‌های انجام‌شده در سال‌های اخیر، نتوانسته‌ایم متولی خاصی را پیدا کنیم که کدام نهاد یا سازمان باید برنامه‌ریزی و تنظیم فعالیت‌های فراغتی کودکان و نوجوانان را زیرنظر داشته باشد. به همین دلیل، در بحث طراحی ساختار اوقات فراغت، همیشه به خانواده‌ها توصیه می‌کنم که از خودشان شروع کنند، پیش از آنکه متولی خاصی بیاید و گفتمان ویژه‌ای شکل گیرد. باید از خانواده شروع و این ضعف را برطرف کنیم.
انتهای پیام
