یکی از مهمترین معیارها برای سنجش درجه توسعهیافتگی یک کشور، میزان اهمیت و اعتباری است که زنان در آن کشور دارا هستند؛ زیرا برای تحقق توسعه اجتماعی، تسریع فرایند توسعه اقتصادی، حفظ محیط زیست و محقق شدن عدالت اجتماعی، چنانچه به زن بهعنوان نیروی فعال و سازنده نگریسته شود، قطعاً تأثیر بسیاری در روند توسعه پایدار و افزایش کمّی و کیفی نیروی انسانی آن جامعه خواهد داشت. نقش زنان در توسعه، به هدف توسعه اجتماعی و اقتصادی بستگی داشته و ازاینرو در تحول همه جوامع انسانی، عاملی بنیادی محسوب میشوند.
زنان بهعنوان نیمی از جمعیت فعال جهان در فرایند توسعه آنگونه که بایدوشاید موردتوجه قرار نگرفتهاند و ازاینرو تلاشهای بسیاری در سراسر دنیا آغازشده تا این غفلت را جبران کند. توسعه پایدار بهعنوان یکی از بسترهای تعالی و رشد انسان، آنگاه میتواند موفقیتآمیز باشد که با یاری و مشارکت همه گروههای اجتماعی و برای همه آنان صورت پذیرد. در میان گروههای اجتماعی زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند و به دلیل ارتباط مستقیم آنان با گروههای سنی جوانان، نوجوانان، کودکان و نیز تأثیر نیم دیگر جمعیت، یعنی مردان از مهمترین و مؤثرترین گروههای اجتماعی به شمار میآیند.
در رابطه با موانع توسعه هرچه بیشتر بانوان در جامعه و نیز چگونگی ایجاد زمینه برای رشد و تعالی بانوان و دختران کشور به گفتوگو با عاطفه سعیدینژاد، رئیس بنیاد ملی ـ مردمی نهضت پیشرفت بانوان پرداختیم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
اگر بخواهیم از بالا به وضعیت نقشآفرینی تخصصی و ارائه خدمات نسل جوان و جمعیت فعال کشور نگاه کرده و آن را در مقایسه با کشورهای به اصطلاح پیشرفته مقایسه کنیم، متوجه میشویم که متوسط ارزش اقتصادی و دانشی که جامعه ایران در حال خلق آن است، از متوسط کشورهای پیشرو پایینتر است. به عبارت دیگر عموم مردم ما در سطحی پایینتر از عموم کشورهای پیشرو در حال ارائه خدمت هستند و توان جسمی و فکری و روحی ایرانیان مشغول فعالیتهایی است که نتیجه کمتری در اثربخشی و ارزشآفرینی در قیاس با کشورهای یاد شده دارد. هر چند که سطح ارزشآفرینی فعالیتهای مردم میزان رشد بسیار بالایی را در دوره پس از انقلاب داشته است، اما به دلیل عقب ماندگی چند سدهای، این تفاوت هنوز به طور محسوس در کشور وجود دارد.
با وجود اینکه تلاشهای زیادی در عرصه فناوری کشور انجام شده است و دستاوردهای زیادی به دست آمده است، اما درصد اندکی از جامعه بزرگ ایران در اقشار مختلف از این عرصهها و دستاوردها مطلع هستند؛ در حالی که اگر برای اقشار مختلف متناسب با ظرفیت و نیاز و امکان ایشان محصولات دانشبنیان و امتدادهای علمی، اقتصادی، کاربری و ... آن معرفی شود، زمینه مستعدی برای توسعه زنجیره و شبکه محصولات دانشبنیان به صورت توأمان هم در مقام عرضه و هم در مقام تقاضا فراهم خواهد کرد. تأمین قطعات، تأمین مالی و سرمایهگذاری، نیروی کار تخصصی، همکاریهای دو و چندجانبه و ... بخشی از نتایج و عوائد این خدمت است.
این عدم بهرهوری در بهرهمندی از توان مهارتی، علمی، تخصصی و عملی بانوان، مربوط به ناکارآمدی زمینههای هدایت تخصصی، شغلی و تحصیلی است و بروز جامع آن در تقاضای چند صد برابری این قشر برای فعالیت در عرصه پزشکی نسبت به میزان پذیرش آن است. در این زمینه باید زمینهای فراهم شود تا مهارتهای بانوان کشور به ویژه دختران نوجوان و جوان در حوزههای علمی، تخصصی و عملی ارتقا یابد.
برای افزایش مهارتهای بانوان نیاز است تا از دوران تحصیل در مدرسه و دانشگاه شرایطی فراهم شود تا دختران دانآموز و دانشجو به خوبی در جریان ظرفیتها و مهارتهای خود قرار گرفته و بتوانند آن را توسعه دهند. بانوان باید بتوانند خود را با شرایط روز جامعه وفق داده و هر چه بیشتر در راستای توسعه علمی، تخصصی و عملی خود گام بردارند.
در حال حاضر ارتباط صحیحی میان سه نهاد آموزش عمومی با محوریت آموزش و پرورش، آموزش تخصصی با محوریت دانشگاه و اقتصاد دانشبنیان با محوریت معاونت علمی ریاست جمهوری وجود ندارد و نیاز به حلقههای میانی برای جهتدهی مخاطب دختر نوجوان و جوان به طور جد محسوس است.
این حلقه میانی باید حلقه وصلی میان سه نهاد یاد شده بوده و در عین ارتقای سطح تخصصی و کارآفرینی آن، موجبات ارتباط با عرصه دانشبنیانی کشور را نیز رقم زند. در همین راستا موضوع آموزش تخصصی هدفمند و آشنایی با عرصههای مورد تأکید کشور در رابطه با دختران و با همکاری بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی کشور در دستور کار این حلقههای میانی قرار گیرد.
برنامهای که به صورت جدی در کانون اصلی برنامهریزی حوزه دختران در نهضت پیشرفت قرار دارد، این است که ابتدا باید کمک کنیم تا دختران جامعه خود را به خوبی بشناسند و با ظرفیتها، داراییها، امکانات، استعدادها و علایق خود آشنا باشند. مدتهای مدیدی است که دختران جامعه شناخت کافی نسبت به علایق خود ندارند. لذا خودشناسی اولین مرحله در هر حرکت رو به جلو و مؤثر در فضای نوجوانان است که باید کمک کنیم نوجوانان خود را بشناسند و سپس، با نیازها و عرصههای تخصصی کشور و واقعیات این عرصهها آشنا شوند.
در بسیاری از اوقات، شناخت نوجوانان، نوعی شناخت کاذب و فاصلهدار بوده و با واقعیت عرصههای مختلف جامعه فاصله معناداری دارد. لذا باید کمک کنیم تا طعمی دقیق و صحیح از عرصههای مختلف از سوی نوجوانان چشیده شده و آنها اندک اندک به یک انتخاب مهم، مؤثر و مطمئن در مورد آینده تخصصی خود دست پیدا کنند. ترسیم آینده تخصصی و تخصص از نوجوانی، یکی از محورهای اصلی فعالیت نهضت پیشرفت بانوان است که با مجموعهای از فعالیتها در حوزه دختران در حال پیگیری است.
با توجه به اینکه کشور امروز در حوزههای مختلف تخصصی نیازهای جدی و روشنی داشته و به نیروی متخصص کارآمد احتیاج دارد، کسب تخصص از نوجوانی جامعه را به سمت نسلی مأموریتدار و مطمئن نسبت به ارائه راه حلهای کارآمد در حل مسائل مختلف میرساند که متناسب با نیازهای ایران پیشرفته، آمادگی تخصصی و حرفهای در خود ایجاد کرده است.
در بحث حوزه عفاف و حجاب موضوع اصلی این است که امروز ساختارهای مولد بدحجابی در جامعه وجود دارد، یعنی واقعیت امروز زندگی در فضای آموزش عمومی یعنی آموزشی که به دختران داده میشود، تقریباً معادل آموزش به پسران است و نظام ارزشیابی نظامی است که دخترانگی دختر را به رسمیت نمیشناسد. حتی در دوره دانشگاه و نظام آموزش عالی کشور و در فضاهای دیگر همچون ازدواج و فرزندآوری نیز عفتورزی زنانه به عنوان یک ارزش افزوده در سیستم معمول اجتماعی به رسمیت شناخته نمیشود.
باور ما این است که اگر کمک کنیم تا در فضایی با نگاه میکروسکوپی و ناظر به زندگی تک تک دختران کشور، دختران امروز جامعه مأموریت و نقش مؤثری در پیشرفت کشور داشته باشند، در این صورت ایشان شخصیتی بزرگ به دست آورده و تکیهگاهی جدی در شخصیت آنها شکل پیدا میکند که ایشان را از آسیبهای مختلف مصون نگه میدارد و شرایط به گونهای فراهم میشود که دختران جامعه عملاً عفتورزی و حیا را ضامن رسیدن به پیشرفت خود میدانند.
همچنین، از سوی دیگر باید با نگاهی میکروسکوپی به سمت شکلدهی ساختارهای مولد حجاب، عفتورزی و پیشرفت واقعی زنان در جامعه حرکت کرده و رویههای معمول جامعه را به نفع عفتورزی زنان تغییر دهیم.
یکی از نیازهای مهم جامعه امروزی برای تعالیبخشی به فضای بانوان، جدی گرفتن فضای تفریح، اوقات فراغت و ظرفیتهای شاد زیستن زنان است و قاعدتاً محیط خوبی که همراه با زایش زنان رشیده جامعه باشد، باید چنین واقعیتهایی را در دل خود داشته باشد. در احادیث اهل بیت(ع) آمده است که تربیت دختران هفت برابر سختتر از پسران بوده و دلیل اصلی آن نیز پیچیدگی نظام عاطفی، احساسی و رفتاری دختران است. یکی از راهبردهای مهم و مؤثری که باید در فضای فرهنگی جدی گرفته شود، ایجاد زمینه برای تفریح سالم میان گروههای رفاقتی دختران است که با انجام این مهم، رسیدگی به رشد عاطفی و جمعی دختران به خوبی انجام شده و از رویکردهای انفرادگرایانه و منزویگرایانه نیز پرهیز میشود.
تمدن غرب عموم انسانها را به نوعی زندگی فردگرایانه دعوت میکند و در کنار جمع بودن و در مقابل این موضوع، تجربه فضاهای تفریحی در قالب گروههای رفاقتی میتواند فرصتی برای شکلدهی روحیه تشکیلاتی و پذیرفتن مأموریتهای جمعی ازسوی دختران باشد.
انتهای پیام