چالش‌های نسل آلفایی + فیلم
ما هنوز نتوانستهایم سبد فرهنگی مناسبی برای خانواده‌ها طراحی کنیم. اگرچه روی نیاز‌های جسمانی کار کرده‌ایم و این نیاز‌ها هزینه‌های مالی دارند، اما هنوز مشخص نشده که والدین براساس نیاز‌های فرزندان خود چه برنامه‌های فراغتی و چه مهارت‌هایی را باید برای آنها تدارک ببینند.
اوقات فراغت، زمانی است که فارغ از مسئولیت‌های روزمره و کار‌های اجباری، به خودمان اختصاص می‌دهیم. این زمان نه تنها فرصتی برای استراحت و تجدید قواست، بلکه زمینه‌ای برای کشف علایق، پرورش خلاقیت و بهبود کیفیت زندگی است. این زمان می‌تواند به ما کمک کند تا از روزمرگی فاصله بگیریم و با انرژی بیشتری به چالش‌های زندگی بازگردیم.
درواقع، فراغت مؤثر رازی ساده، اما عمیق دارد و در میان نوجوانان از اهمیت چندبرابری برخوردار است؛ انتخاب فعالیت‌هایی که نه تنها ذهن و بدن را آرامش دهد، بلکه به رشد شخصی و خلاقیت آنان نیز منجر شود. فعالیت‌هایی مانند مطالعه، ورزش، هنر یا حتی قدم زدن در طبیعت می‌تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای بازسازی روحیه و تقویت تمرکز عمل کند.
در ایام نوروز والدین و فرزندان، اوقات فراغت بیشتری در اختیار دارند؛ در همین راستا خبرگزاری ایکنا بنابر رسالت آگاهی‌بخشی، مجموعه دوم آموزشی اوقات فراغت با عنوان «رازهای فراغت مؤثر» را تهیه کرده است تا کودکان و نوجوانان به ویژه والدین اوقات خوش‌تر و مفیدتری را سپری کنند.
رضا تبریزی، نویسنده و پژوهشگر حوزه اوقات فراغت کودک و نوجوان در این درس‌گفتار‌ها به بیان نکاتی مهمی در موضوع یاد شده می‌پردازد. در قسمت دوم از این مجموعه «چالش‌های نسل آلفایی» تبیین شده است که مشروح آن را در ادامه می‌بینید و می‌خوانید:
امروز بحث چالش‌های نسل آلفا را مطرح می‌کنم. در درس‌گفتار قبل گفتیم؛ خانواده‌ها باید برنامه‌ریزی اوقات فراغت را انجام دهند، اما قطعاً با چالش‌های نسل آلفا مواجه خواهیم شد. نسل آلفا ویژگی‌های خاصی دارد؛ آنها نسل تصمیم‌گیرنده‌اند و به عنوان ثروتمندترین و پرجمعیت‌ترین نسل جهان تاکنون شناخته می‌شوند. باید این قشر را به خوبی شناسایی و ظرایف آنها را درک کنیم.
این نسل به‌دلیل سبک زندگی دیجیتالی‌شان، با نسل‌های قبل تفاوت زیادی دارند. اگر والدین تصور می‌کنند که می‌توانند با گرفتن دستگاه‌های دیجیتال از فرزندانشان، اوقات فراغت آنها را مدیریت کنند، باید این تصور را فراموش کنند، چرا که زندگی این بچه‌ها کاملاً با فضای دیجیتال عجین شده است.
یکی از چالش‌های اصلی در این حوزه، شکاف عظیم دیجیتالی بین والدین و فرزندان است؛ از این رو آنها والدین به‌دلیل این شکاف، نمی‌توانند ارتباط خوبی با فرزندان خود برقرار کنند و باید آموزش‌های لازم را در این زمینه ببینند.
یکی از راه‌حل‌های مهم این است که خانواده‌ها در زمان اوقات فراغت، در کنار فرزندان خود بنشینند و مهارت‌های مرتبط با صنایع دیجیتال را یاد بگیرند. به جای اینکه فقط به فکر حذف اپلیکیشن‌ها یا محدود کردن زمان استفاده از فضای دیجیتال باشند، بهتر است در کنار فرزندان خود بازی‌های دیجیتال انجام دهند و همراهی کنند. این کار باعث می‌شود فرزندان احساس همراهی و همدلی را در خانواده تجربه کنند. نسل آلفا به تعاملات اجتماعی اهمیت زیادی می‌دهد و معتقد هستند که باید در تعاملات اجتماعی حضور فعال داشته باشد.
مشکلی که پس از پاندمی کرونا به وجود آمد، این بود که بچه‌ها خانه‌نشین شدند و با مسائل مختلفی رو‌به‌رو شدند. تبعات این پاندمی باعث ایجاد اختلافات زیادی در خانواده‌ها شد و این شکاف را باید برطرف کرد. برنامه‌ریزی اوقات فراغت می‌تواند زمینه‌ساز رفع این آسیب‌ها باشد. خانواده‌ها با تمهیدات و برنامه‌ریزی‌های ساده می‌توانند در کنار فرزندان خود قرار بگیرند و چالش‌های دیجیتالی را برطرف کنند.
در عین حال، یکی دیگر از مشکلات ما در کشور، کمبود تولید محتوای مناسب برای فضای دیجیتال است. اگرچه رسانه‌ها، اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزار‌هایی وجود دارند که کودکان از آنها استفاده می‌کنند، اما ما هنوز نتوانستهایم محتوایی متناسب با فرهنگ و نیاز‌های کودکان خود تولید کنیم. بیشتر نیاز‌های کودکان از طریق محتوای خارجی تأمین می‌شود. این چالش، اگرچه مستقیماً به خانواده‌ها مرتبط نیست، اما به شرایط اجتماعی ما مربوط می‌شود. ما باید براساس فرهنگ موجود و نیاز‌های کودکان، شروع به تولید محتوا‌های جدید کنیم که آنها را سرگرم و همراهی کند و به سمت اجتماعی شدن سوق دهد.
ما هنوز نتوانسته‌یم سبد فرهنگی مناسبی برای خانواده‌ها طراحی کنیم. اگرچه روی نیاز‌های جسمانی کار کرده‌ایم و این نیاز‌ها هزینه‌های مالی دارند، اما هنوز مشخص نشده که والدین براساس نیاز‌های فرزندان خود چه برنامه‌های فراغتی و چه مهارت‌هایی را باید برای آنها تدارک ببینند. از آنجا که برنامه‌ها، طرح‌های درسی و محتوا‌های مناسب هنوز آماده نشده‌اند، این سبد فرهنگی خالی است. این یکی از چالش‌هایی است که قطعاً باید برای نسل آلفا در نظر بگیریم و کمک کنیم تا ارکان مختلف نظام، به‌ویژه خانواده‌ها، همراه شوند و یک کار جهادی انجام دهند.
به‌عنوان مثال، در عید نوروز امسال می‌توانیم کاری کنیم که کودکان و نوجوانان خودشان تولیدکننده محتوا شوند. اگر به سفر می‌روند، از آنجا محتوا تولید کنند و آن را با دوستان خود در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند. با این روش‌ها، ما کودکان را به سمت تولید محتوای فاخر هدایت می‌کنیم. از خانواده‌ها نیز دعوت می‌کنیم که اگر مورد خوبی دیدند، برای رفع چالش‌های نسل آلفا و اجتماعی شدن آنها، نشست‌ها و دورهمی‌ها متناسب با سن فرزندانشان برگزار کنند. آنها می‌توانند با گرفتن فیلم‌ها و انتشار آنها در شبکه‌های اجتماعی، به دیگر والدین کمک کنند تا در هنگام جست‌و‌جو، از این محتوا‌ها استفاده کنند.
به هر حال، یکی از راه‌حل‌های مهمی که در حال حاضر می‌تواند به خانواده‌ها کمک کند، استفاده از فرصت‌های تعطیلات نوروزی و تابستانی است.
انتهای پیام
