ضرورت برگزاری همایش دیپلماسی قرآنی با حضور دیپلمات‌های جهان اسلام

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست «نقش دیپلماسی قرآنی در تسهیل روابط فرهنگی جهانی اسلام»، شامگاه جمعه، ۱۷ اسفندماه در بخش بین‌الملل سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم با حضور حسین شهاب، رئیس شبکه قرآنی الهادی، مصطفی ذوالفقارطلب، مشاور امور بین‌الملل دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، منتظر المنصوری، رئیس مرکز تبلیغ و قرآن عتبه حسینیه عراق و محسن کرمی، مدیر امور بین‌الملل دانشگاه آزاد استان تهران، برگزار شد.

سیدحسن عصمتی قرآن‌پژوه و رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای تونس و سنگال طی سخنانی به عنوان دبیر این نشست با اشاره به اهمیت دیپلماسی قرآنی در ارتباط با کشورهای اسلامی گفت: چه در تونس و چه در سنگال وقتی بحث قرآن مطرح می‌شد، دولت و ملت به آن اهتمام می ورزیدند. مرکز قرآنی ایران تنها مرکزی بود که توانست در یکی از مهم‌ترین شهرهای سنگال یعنی شهر «طوبی» کلاس تجوید و آموزش قرآن برگزار کند.

وی تصریح کرد: کشورهای دیگری مثل امارات و عربستان نیز در سنگال فعال هستند اما این ایران بود که توانست این دوره‌ها را برگزار کند. حتی دولت سنگال از من خواست که یک دوره را برای ائمه جمعه برگزار کنیم که مأموریت بنده به پایان رسید و این اتفاق نیفتاد.

حسین شهاب، رئیس شبکه قرآنی الهادی به عنوان اولین سخنران این نشست طی سخنانی گفت: ۴۰ سال پیش نظریه برخورد تمدن‌ها مطرح شد و امروز شاهد آن هستیم. امروز جوامع اسلامی با فرهنگ غربی بیشتر آشنا هستند و موضوع جهانی سازی با سرعت سلطه خود را افزایش می‌دهد.

شهاب ادامه داد: در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که آیا تمدن اسلامی می‌تواند پیروز شود؟ از لحاظ نظری بله؛ چون ریشه در قرآن دارد، اما از نظر عملی آیا دیپلماسی قرآنی می‌تواند به این چالش پاسخ دهد؟ بازهم پاسخ بله است. چون ما تجربه‌هایی در دیپلماسی قرآنی داریم که این موضوع را تأیید می‌کند. پاسخ اینکه چگونه جوامع اسلامی بتوانند با فرهنگ غربی مواجه شوند‌ در قرآن وجود دارد. قرآن سرشار از مبانی اخلاقی و انسانی است.

وی حدیث حضرت علی(ع) را که می‌فرمایند «مردم دو نوعند؛ یا برادر دینی‌ تو هستند و یا در خلقت با تو برابرند» نمونه‌ای از دیپلماسی قرآنی دانست و گفت: فکر دیپلماسی قرآنی باید توسعه داده شود و آینده جهان اسلام باید با دیپلماسی قرآنی رقم بخورد.

مصطفی ذوالفقارطلب، مشاور امور بین‌الملل دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران سخنران دیگر این نشست بود که ابعاد علمی دیپلماسی قرآنی و تأثیر آن در افکار عمومی را مورد بررسی قرار داد.

ذوالفقارطلب با اشاره به سوابق تاریخی دیپلماسی قرآنی به «کتاب قرآن کریم و هنر دیپلماسی» از یک نویسنده عمانی اشاره و تأکید کرد این موضوع مورد توجه دیگر اندیشمندان جهان اسلام نیز بوده است.

وی با بیان اینکه منبع دیپلماسی قرآنی‌ می‌تواند بازگشت به قرآن باشد، پیشنهاد کرد که همایش دیپلماسی قرآنی با حضور دیپلمات‌های جهان اسلام برگزار و در آن راهکارهای گسترش همکاری‌های میان کشورهای اسلامی از دیدگاه قرآن مورد ارزیابی قرار گیرد.

ذوالفقارطلب با اشاره به سابقه تاریخی دیپلماسی قرآنی گفت: به نظر می‌رسد گزارش خانم طیبه تجریشی از همایش «قرآن و روابط بین‌الملل(۱۳۸۸) با عنوان «دیپلماسی قرآنی»، کتاب «القرآن الکریم و فن الدبلوماسیة» نوشته دیپلمات عمانی سعدون بن حسین( در سال ۱۴۰۲ ) و پایان‌نامه کارشناسی ارشد «مبادی العلاقات الدولیة في القرآن الكريم»( ۱۴۰۳) خانم نرجس حیدری، از نخستین تلاش‌های مکتوب برای موضوع دیپلماسی قرآنی است؛ پس از تحقیق میدانی معتقدیم دکتر سیدحسن عصمتی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سنگال(۱۳۹۷)، مبتکر رسمی پروژه دیپلماسی قرآنی است و این کار را در شناسنامه کاری خود دارد؛ کاری که شایسته تقدیر و تشکر است.

عصمتی در ادامه با اشاره به اینکه حامد شاکرنژاد به عنوان سفیر قرآنی جمهوری اسلامی انتخاب شده است، تصریح کرد: گاهی کاری را که یک سفیر نمی‌تواند انجام دهد یک قاری قرآن انجام می‌دهد. آقای شاکرنژاد در مصر مقلد دارند و مصریان از ایشان تقلید می کنند. فیلمی وجود دارد که نشان می‌دهد یک بچه ۱۰ ساله از اندونزی در قرائت قرآن از ایشان تقلید می‌کند. این‌ها نمونه دیپلماسی قرآن است.

منتظر المنصوری، رئیس مرکز تبلیغ و قرآن عتبه حسینیه عراق نیز طی سخنانی در ادامه این نشست گفت: چندین سال پیش عراق نزد دولت اندونزی در فهرست سیاه بود و اندونزی سفارت خود را تعطیل کرده بود‌، اما با افزایش همکاری‌ها و ارتباطات قرآنی میان عتبه حسینی و کشور اندونزی، دولت این کشور عراق را از فهرست سیاه خارج کرد که در نوع خود موضوع مهمی است و اهمیت دیپلماسی قرآنی را نشان می‌دهد.

المنصوری افزود: عتبه حسینی در کشورهای جهان از جمله ایران و اندونزی نمایندگی‌هایی دارد و در تلاش هستیم که 27 رجب را به عنوان روز جهانی قرآن در یونسکو به ثبت برسانیم.

عصمتی با تأکید بر اهمیت سخنان المنصوری در رابطه با تأثیر دیپلماسی قرآنی در گسترش روابط کشورهای اسلامی گفت: عراق در سال‌های اخیر به‌ویژه عتبه حسینی، عتبه عباسی، دیوان وقف شیعی و دیوان وقف سنی در حال تبدیل شدن به قطب‌های مهم قرآنی در جهان هستند.

محسن کرمی، مدیر امور بین‌الملل دانشگاه آزاد استان تهران نیز به عنوان آخرین سخنران این نشست گفت: اندیشه سترگ و بزرگی که تحت عنوان دیپلماسی قرآنی مطرح شده بسیار بحث فاخری است که هم پشت انسان را می‌لرزاند و هم باعث امیدواری است. دانشگاه آزاد با همه توان می تواند پای کار بیاید و کمک کند.

وی در پایان تأکید کرد: در دیپماسی قرآنی باید به یک فهم مشترکی با امت اسلامی برسیم‌. باید فهم درستی از قرآن داشته باشیم و قرآن باید با زبان صحیحی به جهانیان منتقل شود‌. این اندیشه بزرگی که بنیان نهاده شده است بسیار تحسن‌برانگیز است.