نجات نسخه‌های خطی اسلامی از دل ویرانه‌های مسجد تاریخی غزه
یک گروه داوطلب، ده‌ها نسخه نفیس خطی را از زیر آوار کتابخانه مسجد تاریخی العمری در غزه بیرون آوردند. قدمت برخی از این نسخه‌ها به 700 سال قبل باز می‌گردد.
به گزارش ایکنا به نقل از ینی شفق، حنین العماسی، محقق فلسطینی از میان آوارهای کتابخانه مسجد بزرگ العمری، بقایای کتاب‌ها و نسخه‌های خطی باستانی را با دقت بیرون می‌آورد.
او به آرامی لایه‌های گرد و غبار انباشته شده را پاک و با احتیاط صفحات شکننده آنها را بررسی می‌کند. در محل مسجد که توسط بیش از 15 ماه بمباران اسرائیل در جنگ غزه ویران شده است، سنگ‌های شکسته با صفحات پاره شده و کتاب‌های پراکنده آمیخته شده، در حالی که سکوت سردی بر این محل حاکم است.
علی‌رغم ویرانی‌های عظیم، امید هنوز در دل فلسطینی‌ها وجود دارد که تلاش می‌کنند آنچه را از دست رفته بازگردانند و بقایای میراث فرهنگی و مذهبی خود را حفظ کنند.
این تیم مرمت فلسطینی از وزارت اوقاف غزه به رهبری العماسی با حداقل منابع و عزم راسخ به تلاش‌ها برای بازیابی نسخه‌های خطی تاریخی، اسناد و کتاب‌های کمیاب که قدمت برخی از آنها نزدیک به 700 سال است از خرابه‌های کتابخانه مسجد ادامه می‌دهند. مسجد العمری بزرگ، یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مساجد غزه، در قلب منطقه قدیمی شهر در نزدیکی بازار تاریخی آن واقع شده است. مساحت این مسجد 4100 متر مربع و صحن آن 1190 متر مربع است.
در طول جنگ‌های قبلی اسرائیل در غزه، این مسجد آسیب قابل توجهی را متحمل شد. با این حال، جنگ نسل‌کشی اخیر از 7 اکتبر 2023 منجر به نابودی کامل آن شد. این مسجد دارای یک کتابخانه تاریخی در ضلع غربی خود بود که بیش از 700 سال پیش تأسیس شده بود.
قبل از تخریب، حدود 20 هزار کتاب در آن نگهداری می‌شد و با مساحت 4100 متر مربع، سومین کتابخانه بزرگ فلسطین بود. کتابخانه شامل مجموعه وسیعی از نسخ خطی، از کتاب‌های بزرگ گرفته تا رساله‌های علمی کوچکتر بود که قدیمی‌ترین آنها به سال 920 هجری قمری برمی‌گردد.
یکی از برجسته‌ترین نسخه‌های خطی آن کتابی به قلم بدرالدین مردینی، اثری درباره قانون ارث در اسلام است که به گفته مؤسسه مطالعات فلسطین، تقریباً 500 سال قدمت دارد.
این کتابخانه در اکتبر 2023 مجبور به تعطیلی شد و تنها سه ماه بعد، در 8 دسامبر، هواپیماهای جنگی اسرائیل مسجد بزرگ العمری را بمباران و به‌طور کامل ویران کردند. نسخه‌های خطی که در زیر ویرانه‌ها مدفون شده‌اند اکنون فرصتی دوباره برای احیا دارند.
العماسی، سرپرست تیم مرمت نسخ خطی مسجد عمر گفت: ما مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی تاریخی را بازیابی کرده‌ایم که حدود 123 نسخه از 228 نسخه را به همراه 78 صفحه پراکنده را شامل می‌شود.
او با تشریح وضعیت وخیم نسخه‌ها توضیح داد که آنها به دلیل مدفون شدن طولانی‌مدت در زیر آوار، حملات موشکی مستقیم، آسیب‌های فیزیکی و کپک و رطوبت گسترده در حال از بین رفتن بودند. العماسی با اشاره به میزان ویرانی وارد شده بر مسجد و جنبه تاریخی آن گفت: همه چیز نابود شده است، سنگ‌ها، مردم و نسخه‌های خطی. او گفت که قدمت این دست‌نوشته‌ها به دوره ممالیک و عثمانی باز می‌گردد که بین 500 تا 700 سال پیش باز می‌گردد.
پس از بازیابی نسخه‌ها، تیم العماسی با تمیز کردن دقیق دست‌نوشته‌ها، اقدامات لازم برای بازگرداندن آنها به شرایط قبل از جنگ را شروع می‌کند.
انتهای پیام مطالب مرتبط
