محسن گرجی، دبیر سیزدهمین جشنواره بینالمللی مد و لباس فجر در گفتوگو با ایکنا، در پاسخ به این سؤال که چه عوامل در شکلگیری مد کنونی جاری در ایران دخالت دارند؟ گفت: وقتی ما از مد صحبت میکنیم همزمان از فرهنگ و صنعت به طور همزمان صحبت میکنیم.
وی ادامه داد: اگر بپرسیم چه مسائلی بر مد ما اثرگذار است؟ با همین استدالی که مطرح شد، در اصل میپرسم چه چیزی بر فرهنگ ما و چه مسائلی بر صنعت ما تأثیرگذار است؟ مد همیشه یک هنر ـ صنعت بوده و بخش هنری آن از فرهنگ الهام میگیرد. بنابراین هرآنچه بر فرهنگ ما اثرگذار است، چه عوامل و نهادهای خارج از کشور و چه عوامل و نهادهای داخل کشور، بر مد ما نیز اثرگذار بوده است.
گرجی تشریح کرد: اگر فرض کنیم که صدا و سیما بر فرهنگ ما اثرگذار بوده، به همان اندازه نیز بر پوشاک ما اثرگذار بوده است. در بخش صنعتی نیز فضای صنعت کشور و سیاستگذاری کلان ما در حوزه صنعت هر طور که بوده، بر پوشاک ما نیز اثرگذار بوده است و در دورانی که بازار ما بر روی واردات محصولات چینی باز شده، طبیعتاً صنعت داخل ما نیز ضعیفتر شده است. باید توجه کنیم که وقتی محصولی از کشور دیگری وارد میشود، مؤلفههای فرهنگی آن کشور نیز وارد میشود.
وی خاطرنشان کرد: اگر امروزه کالاهایی از خارج از کشور قاچاق میشود که ته انباریهای برندهای بینالمللی هستند، طبیعتاً با مؤلفههای فرهنگ بینالملی هماهنگ بوده و بومی ما نیست و وارد کشور میشوند؛ لذا آنچه ما در سالها و دهههای مختلف در فضای مد و پوشاک کشور دیدهایم، برهم کنش ورودیهای فرهنگی و سیاستگذاریهای صنعتی ما در کشور بوده است.
دبیر جشنواره فجر ادامه داد: البته در دورههایی این روند مثبت هم بوده؛ از سال 97 واردات پوشاک خارجی به کشور را ممنوع شد که همین ممنوعیت موجب شد برندهای داخلی رشد کرده تقویت شوند.
وی در جمعبندی این بخش از سخنان خود گفت: آنچه در فضای کشور در حوزه مد شاهد آن هستیم خروجی سیاستگذاریها و هجمههای فرهنگی به علاوه سیاستگذاریهای صنعتی است که در حوزه پوشاک خود را نشان میدهد.
گرجی در پاسخ به این سؤال که جشنواره مد و لباس فجر در این چرخه، قرار است چه وظیفه مهمی را ایفا کند؟ گفت: جشنواره جزئی از این عوامل سیاستگذار هم در حوزه فرهنگی و هم در حوزه صنعتی است. اما اینکه نسبت به مجموعه عوامل اثرگذار چه وزنی دارد؟ جای تأمل است. باید واقعبین باشیم و بدانیم که حداقل اکنون جشنواره جزو عوامل بسیار اثرگذار در حوزه مد نبوده است و باید به این مسئله اقرار کرد و آن را مورد بررسی قرار داد.
وی خاطرنشان کرد: این جشنواره در جایگاه خود در حال ایفای نقش در حوزه مد و لباس است، اما به نظر میرسد نیاز داریم در یک بازه میانمدت جایگاه جشنواره تقویت شود؛ یعنی مهمتر از اینکه ببینیم خروجی این جشنواره چیست، تلاش کنیم جایگاه جشنواره را در زیستبوم مد و لباس تقویت کنیم. اگر توان این جشنواره بیشتر شود، خروجی آن هم اثرگذارتر خواهدشد.
دبیر سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر تصریح کرد: باید در خصوص جایگاه جشنواره با هم رو راست باشیم و تلاش کنیم جایگاه آن تقویت شود.
وی در پاسخ به این سؤال که چگونه میتوان جایگاه جشنواره را تقویت کرد؟ گفت: یکی از مهمترین عواملی که میتواند منجر به تقویت جشنواره شود، حضور ذینفعان است. اگر بتوانیم بستری را فراهم کنیم که ذینفعان حوزه مد و لباس به صورت حداکثری در جشنواره حضور پیدا کنند، اعتبار و اثرگذاری جشنواره بالاتر خواهد رفت.
گرجی تصریح کرد: سالهای سال است که جشنواره بیشتر جنبه هنری داشته است؛ البته دبیران جشنواره و دبیران کارگروه مد و لباس تلاش کردهاند که به حوزه صنعت نزدیک شوند، اما همچنان جشنواره مد بیشتر جنبه هنری دارد؛ این مسئله ایرادی ندارد، اما تا وقتی جشنواره جنبه هنری داشته و صاحب ویژند، تولیدکننده و فروشنده نهایی ما مشارکت جدی در آن نداشته باشند، طرحهای ارائه شده در جشنواره به بازار نخواهد رسید.
وی خاطرنشان کرد: وقتی زنجیرههای طراحی و تولید به هم نزدیک میشوند، جشنواره خروجی بهتری ارائه میدهد. اگر از طراح تا فروشنده نهایی در جشنواره مشارکت کنند هم اندازه جشنواره بزرگتر میشود و هم در آن زمان است که میتوانیم اثرات جشنواره را به صورت عینیتر ببینیم.
دبیر جشنواره مد و لباس فجر به این مسئله نیز اشاره کرد که جمعی از فعالان عرصه مد و لباس از عملکرد دورههای قبل جشنواره گلهمند هستند و مطرح میکنند که از آنها برای حضور در جشنواره دعوت نشده بود، گفت: یکی از اقدامات اصلی ما این است که صاحبنظران، ذیمدخلان، ذینفعان، افرادی که در این حوزه حرفی برای گفتن دارند و ... در جشنواره حضور داشته باشند.
وی تأکید کرد: همین که این افراد به بهانه جشنواره فجر دور هم جمع شوند یک موضوعیت جدی دارد و به اندازه خروجی جشنواره برای ما مهم است.
گرجی ادامه داد: اینکه جشنواره را به وضعیت بالغ خود برسانیم یک بازه زمانی چهار تا پنج ساله نیاز دارد و با صحبت و کار کوتاهمدت، این اتفاق نمیافتد، اما خود ما به عنوان برگزارکنندگان این رویداد این نگاه را داریم که باید کار درست انجام شود. ما برگزارکنندگان باید بپذیریم که این رویداد متعلق به مردم است و خود مردم باید بیایند و کار را در دست بگیرند و باید فرایند حضور و مشارکت مردم و اظهارنظرشان را فراهم کنیم.
وی اضافه کرد: کاری که در این دوره انجام شد، این بود که کمیتههای مختلفی از جمله کمیته ویژندها، اساتید دانشگاه، مدیران گروهها، مدرسان آموزشگاهها و شتابدهنده، کمیته اصناف، کمیته برگزارکنندگان رویدادهای مد و ... را تشکیل دادهایم و هر هفته نشستی با اعضای این کمیتهها برگزار و تلاش کردهایم، افراد از همه گروههای فکری در نشستها حضور داشته باشند. باید این گفتوگوها و رفتوآمدها ادامه پیدا کند تا با حضور مردم کار به بهترین وجه انجام شود.
دبیر جشنواره مد فجر در پاسخ به این سؤال که چگونه از تحولات مد جهانی بهترین درسها را باید گرفت؟ گفت: یکی از موضوعاتی که ما از آن لطمه میخوریم، این است که نگاه به خارج از کشور کنیم و جدا از اینکه آیا امروز زیرساخت، امکان و شرایط را داریم یا خیر؟ مباحث مطرح در مد جهانی را در داخل کشور کپی کنیم؛ این کار موجب میشود نه تنها به نتیجه مطلوب نرسیم، بلکه ما را در چرخه گیجکنندهای وارد میکند.
گرجی تصریح کرد: زیستبوم مد ایران اکنون بیش از همه به یکپارچگی نیاز دارد و مطرح کردن مباحثی مثل مد پایدار، حداقل در حوزه جشنواره متناسب با شرایط ما نیست و زود است. اکنون جشنوارهها در دنیا با محوریت صنایع، برندها و بزرگانی که بازار در دست آنهاست، برگزار میشود یا بخشهای مختلف اثرگذار در مد مشارکت کامل در جشنوارهها دارند اما این اتصال بین زنجیرههای مد در رویدادهای مد و لباس اتفاق نیفتاده است، بنابراین تمرکز من بیشتر بر روی این مسئله است که این زنجیرهها را بیشتر به هم متصل کنم.
وی افزود: حداقل برای دو تا سه سال مهمترین دغدغه جشنواره باید این باشد که نمایندگان بخشهای مختلف زنجیره مد را در جشنواره داشته باشیم.
دبیر سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر در پایان از همه کسانی که خودشان را فعال این حوزه میدانند و دوست دارند به هنر ـ صنعت مد کمک کنند، دعوت کرد در جشنواره مد فجر شرکت کنند.
انتهای پیام