قتل نمازگزار جوان و بازگشایی پرونده اسلام‌هراسی در فرانسه
قتل دردناک نمازگزاری داخل مسجدی در جنوب فرانسه علاوه بر خشم و نگرانی عمیقی که در میان جامعه مسلمانان ایجاد کرده، بحث سیاسی در مورد آزادی‌های دینی و اصطلاح اسلام‌هراسی در جامعه این کشور را یک بار دیگر مطرح است.
به گزارش ایکنا به نقل از القدس العربی، «ما می‌ترسیم، آقای ملانشون. ما مسلمانان دیگر اینجا در فرانسه احساس امنیت نمی‌کنیم. ما خانه‌هایمان را با ترس و هراس، ترک می‌کنیم. ما دیگر اصلاً احساس امنیت نمی‌کنیم. این اقدام از خط قرمز رد شده است.»
با این کلمات، یک زن فرانسوی عرب‌تبار، ژان لوک ملانشون، رهبر حزب چپ رادیکال «فرانسه تسلیم‌ناپذیر»، را در جریان تجمعی علیه اسلام‌هراسی که یکشنبه گذشته در میدان معروف جمهوری در پاریس برگزار شد، خطاب قرار داد. این تجمع در واکنش به قتل ابوبکر سیسه با ضربات چاقو در مسجدی در شهر لا گراند کومب واقع در جنوب فرانسه، برگزار شد.
به گفته شاهدان محلی، این جنایت صبح جمعه(5 اردیبهشت) رخ داد، زمانی که قاتل وارد مسجد شد و با قربانی، مردی ۲۴ ساله که چندین سال در لا گراند کومب زندگی می‌کرد و در بین ساکنان مشهور و محبوب بود، روبه‌رو شد.
روز جمعه، طبق معمول، او به مسجد «خدیجه» رفت تا آن را تمیز کند و مسجد برای ورود نمازگزاران برای نماز آماده شود. ساعت ۸:۳۰ صبح، او با مظنون، اولیویه اچ، یک فرانسوی بیست و چند ساله، متولد لیون در خانواده‌ای با اصالت بوسنیایی، ملاقات کرد، منابع پلیس تأیید کردند که او مسلمان نیست.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، قاتل در آنجا، زیر نظر دوربین‌های مداربسته، تقریباً ۴۰ ضربه چاقو به سینه و شکم قربانی خود وارد کرد، سپس تلفن همراه خود را بیرون آورد و از قربانی در حال مرگ فیلمبرداری کرد و در این حین الفاظ رکیکی از جمله توهین به خدا به زبان آورد.
سه روز پس از قتل ابوبکر سیسه، قاتل عصر یکشنبه خود را در شهر «پیستویا» ایتالیا به پلیس تسلیم کرد. دادستان منطقه‌ای که جرم در آن رخ داده است، به «خونسردی شدید» و «خویشتن‌داری شدید» مهاجم اشاره و او را «بسیار خطرناک» توصیف کرد و گفت که او در این ویدئو از قصد خود برای تکرار این عمل سخن گفته است.
دادستان تأکید کرد که برای توضیح این جنایت باید همه فرضیه‌ها را در نظر گرفت، اما فرضیه اقدام علیه مسلمانان محتمل‌ترین فرضیه است.
علاوه بر خشم و نگرانی عمیقی که این جنایت در میان جامعه مسلمانان فرانسه ایجاد کرده، بحث سیاسی در مورد آزادی‌های دینی در این کشور و اصطلاح «اسلام‌هراسی» را که اعضای دولت درباره آن اختلاف‌نظر دارند، یک بار دیگر مطرح است.
سیاستمداران و رسانه‌های گروهی در معرض اتهام
پس از کشته‌شدن این جوان مسلمان، راهپیمایی‌های اعتراضی در محکومیت اسلام‌هراسی در فرانسه برگزار شد و معترضان اقدام قاطع علیه نفرت‌افکنی و اسلام‌هراسی را خواستار شدند. در حالی که نمایندگان جناح راست در این تجمعات غایب بودند، تظاهرات‌کنندگان به رهبران جناح چپ پیوستند و اعضای دولت و رسانه‌های جناح راست را به تحریک نفرت و دامن‌زدن به اسلام‌هراسی متهم کردند.
در همین راستا، نمایندگان کمیته هماهنگی مؤسسات اسلامی منطقه «اوورنی-رون-آلپ» فرانسه به رهبری امام مسجد جامع لیون، اعلام کردند که «عمل وحشیانه‌ای که در داخل مسجد رخ داد، نتیجه مستقیم گفتمان سیاسی و رسانه‌ای فزاینده‌ای است که در آن مسلمانان ماه‌هاست به عنوان یک تهدید به تصویر کشیده می‌شوند و این مسئله در میان بی‌تفاوتی عمومی، امری غیرقابل تحمل شده است.»
شورای مسلمانان فرانسه(CFCM) نیز به نوبه خود اجرای یک طرح ملی فوری برای افزایش حفاظت از اماکن عبادی اسلامی را خواستار شد.
عبدالله ذکری، معاون رئیس این شورا که خود نیز امام جماعت است، به روزنامه فرانسوی «لو پاریزین» گفت که نمازگزاران نگران هستند.
جنبش دوستی بین ملت‌ها و مقابله با نژادپرستی(MRAP) نیز به حملات مکرر اخیر علیه اماکن عبادی مسلمانان از جمله آتش‌سوزی در یک مسجد در اواخر فوریه و تیراندازی در دفتر مرکزی یک انجمن فرانسوی ـ مراکشی در اوایل مارس اشاره کرد.
این جنبش این اقدامات را بخشی از فضای نفرت‌پراکنی دانست که از سکوت رهبران سیاسی نشئت گرفته است.
در همین حال، انجمن ضد نژادپرستی SOS Racisme، وزیر کشور، برونو روتایو را به اجرای پروژه سیاسی که مسلمانان را گروهی تهدیدکننده فرانسه معرفی می‌کند، متهم کرد.
در جریان راهپیمایی‌های علیه اسلام‌هراسی که در محکومیت قتل ابوبکر سیسه برگزار شد، اتحاد چپ فرانسه در مواجهه با سکوت راست‌گرایان خود را نشان داد.
مارین تندولیه، دبیرکل حزب سبز، از اسلام‌هراسی گسترده انتقاد کرد و برونو روتائو، وزیر کشور راست‌گرا را در حساب کاربری X خود به فشار علیه مسلمانان متهم کرد.
در مقابل، اولیویه فور، دبیر اول حزب سوسیالیست، سکوت اورور برژه، وزیر برابری و مبارزه با تبعیض را در مورد ترور ابوبکر سیسه، مورد انتقاد قرار داد و گفت: «ما واکنش‌های سریع او در برابر مسائل را دیده‌ایم؛ هر چند این واکنش‌ها همیشه دقیق و مناسب نبوده است.» فابین روسل، دبیرکل حزب کمونیست فرانسه، گفت: «این کل یک دین است که هدف قرار گرفته است.»
ژان لوک ملانشون، رهبر حزب چپ‌گرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر»، در تجمعی در پاریس سخنرانی کرد و فضای سیاسی ضداسلامی را که او مسئول قتل ابوبکر سیسه می‌دانست، محکوم کرد.
وی به رسانه‌ها گفت: «طی ماه‌ها، فضایی از اسلام‌هراسی ایجاد و پرورش داده شده است، تا جایی که مقامات احساس قدرت کردند تا اظهاراتی بیان کنند که شاید نمی‌دانستند چقدر جدی هستند یا خشونتی را که علیه کسانی که در معرض آن قرار می‌گیرند، به دنبال دارند.» او خطاب به برونو روتایو، وزیر کشور، گفت: «چطور یک وزیر کشور می‌تواند جلسه‌ای را با شعار «مرگ بر حجاب» به پایان برساند؟» تصور کنید اگر مثلاً می‌گفت «مرگ بر صلیب» چه؟ آیا چنین فضایی به آشفته‌ترین افراد مشروعیت می‌دهد که دست به خشونت بزنند؟ این رهبر چپ‌گرای رادیکال می‌گوید: «اسلام‌هراسی چیزی بیش از نفرت است، بلکه غیرانسانی کردن انسان‌هاست.»
در مقابل، اریک کوکریل، نماینده پارلمان از حزب ژان لوک ملانشون، گفت: «متأسفانه اسلام‌هراسی توسط چندین چهره در دولت، به‌ویژه برونو روتائو، وزیر کشور، که علیه یک دین واحد جنگ به راه انداخته است، دامن زده می‌شود.» کوکریل طرفداران برخورد تمدن‌ها را به نقش‌داشتن در افزایش اسلام‌هراسی، یهودستیزی و ظهور راست افراطی متهم کرد.
ریما حسن، عضو دیگر حزب، این سیاست را به عنوان تبعیض نژادی و استانداردهای دوگانه محکوم کرد. او نوشت: «وقتی علی یا ریما اعتراض می‌کنند، این اعتراض نژادپرستانه تفسیر می‌شود و آنها هدف قرار می‌گیرند، در حالی که وقتی دیگران اعتراض می‌کنند، این حق آنها محسوب می‌شود و باعث جنجال نمی‌شود.»
سکوت طولانی وزیر کشور فرانسه
در سطح اجرایی، رئیس‌جمهور امانوئل مکرون قتل ابوبکر سیس در داخل مسجد را محکوم و تأکید کرد که «نژادپرستی و نفرت دینی جایی در فرانسه ندارد» و حمایت ملی از خانواده مقتول و شهروندان مسلمان فرانسوی اعلام کرد.
پیش از این، فرانسوا بایرو، نخست‌وزیر، این «جنایت شنیع ناشی از نفرت اسلام‌هراسانه» را محکوم کرده بود. در همین حال، برونو روتایو، وزیر کشور، به دلیل تأخیر در واکنش و ابراز همبستگی با جامعه مسلمانان در مواجهه با جنایتی که انگیزه‌های آن بسیار نامشخص بود، مورد انتقاد قرار گرفته است. برخلاف حوادث و جنایات قبلی که برونو روتائو به سرعت به محل حادثه می‌رفت، این بار دو روز صبر کرد و سپس به منطقه لو گار، جایی که ابوبکر سیسه کشته شده بود، رفت، اما هرگز به مسجدی که جنایت در آن رخ داده بود، نرفت.
وزیر کشور همچنین در اظهارات خود در مورد این جنایت از به کار بردن کلمه اسلام‌هراسی اجتناب کرد؛ اگرچه فرانسوا بایرو، نخست‌وزیر، این جنایت را «عملی شنیع از اسلام‌هراسی» توصیف کرد، اما در سلسله مراتب دولتی بر سر استفاده از اصطلاح اسلام‌هراسی اختلاف نظر وجود دارد، اصطلاحی که رئیس جمهور امانوئل مکرون و وزیر کشور برونو روتایو از آن استفاده نکرده‌اند.
در حالی که برخی ایران و ترکیه را مروج واژه اسلام‌هراسی می‌دانند، مروان محمد و عبدالعلی حاجات، دو پژوهشگری هستند که در کتابی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، تأکید کردند که «هیچ معادل واقعی برای کلمه اسلام‌هراسی نه در فارسی و نه در عربی وجود ندارد». آنها توضیح دادند که این اصطلاح یک اختراع فرانسوی است که قدمت آن به سال ۱۹۱۰ برمی‌گردد و اولین کسانی که از آن استفاده کردند گروهی از مردم‌شناسان و مدیران متخصص در مطالعات اسلامی در غرب آفریقا و سنگال مانند آلن کیلیان، موریس دلفوسه و پل مارتی بودند.
در بحبوحه این جنجال بر سر اصطلاح «اسلام‌هراسی»، رئیس جمهور امانوئل مکرون با نمایندگان نهادهای اسلامی در کاخ الیزه دیدار کرد که در این دیدار، نمایندگان، جو غالب اسلام‌هراسی را محکوم کرده و خواستار اقدامات مشخص برای محافظت از مسلمانان شدند.
بنا به گزارش مسجد جامع پاریس و مرکز هماهنگی انجمن‌های اسلامی در پاریس، امانوئل مکرون به آنها اطمینان داد که آزادی عبادت یک حق غیرقابل نقض است و اعلام کرد که اقداماتی برای تقویت حفاظت از اماکن عبادت انجام خواهد شد. به گفته شمس‌الدین حافظ، تولیت مسجد جامع پاریس، آنها حس فزاینده خشم و ترسی را که بسیاری از مسلمانان در فرانسه تجربه می‌کنند به رئیس‌جمهور مکرون ابراز کردند.
در بحبوحه این نگرانی‌ها که توسط امام جماعت مسجد جامع پاریس ابراز شد، یک زن ۲۶ ساله این هفته در حومه پاریس، پوآسی، شکایتی را مبنی بر حمله ثبت کرد. قربانی گزارش داد که مهاجم به زور روسری او را برداشته است.
دفتر دادستانی «ورسای» تأکید کرد که تحقیقاتی را در مورد حادثه خشونت‌آمیزی که به دلیل وابستگی دینی واقعی یا فرضی قربانی یا عدم آن رخ داده، آغاز کرده است.
«ساندرین پرنو دوس سانتوس»، شهردار پوآسی، با ابراز نارضایتی از این حادثه، آن را یک حمله اسلام‌هراسانه توصیف کرد و افزود که قربانی همراه فرزندش که در کالسکه قرار داشته، بوده است.
از سوی دیگر، کارل اولیو، نماینده حوزه انتخابیه و شهردار سابق پوآسی، پیامی در حمایت از جامعه مسلمانان در این حومه پاریس فرستاد و گفت: من همبستگی کامل خود را با دوستان مسلمانمان در شهر و منطقه‌مان ابراز می‌کنم. چنین اقدامات غیرقابل قبولی باید به سرعت کشف و عاملان آن به شدت مجازات شوند.
فراخوان راهپیمایی ملی علیه اسلام‌هراسی
جنبش چپ‌گرای «فرانسه تسلیم ناپذیر» برگزاری یک راهپیمایی ملی بزرگ علیه اسلام‌هراسی در ۱۱ می را خواستار شده است. اوایل ماه گذشته، نمایندگان این حزب در مجلس ملی پیشنهادی برای تشکیل کمیته تحقیق در مورد اسلام‌هراسی در این کشور ارائه کردند.
این ابتکار پارلمانی، کمتر از سه هفته پس از بحثی در مجلس ملی فرانسه در مورد همین موضوع، پس از سلسله جلسات استماع برگزار شده در ماه مارس گذشته، مطرح شده است.
این گروه از نمایندگان پارلمان فرانسه اسلام‌هراسی رایج در فضای عمومی را محکوم کرده و می‌کوشند سهل‌انگاری فرانسه در مواجهه با اقدامات ضداسلامی را ارزیابی کنند.
حزب چپ‌گرای فرانسه به رهبری ژان لوک ملانشون نیز نگرانی عمیق خود را از افزایش اقدامات ضد اسلامی و ضد اسلامی در سال‌های اخیر ابراز کرده است.
با تشکیل کمیته تحقیق درباره اسلام‌هراسی، نمایندگان تمایل خود را برای تحلیل تأثیر تبعیض بر زندگی روزمره مسلمانان، ادغام آنها در جامعه و فضای عمومی اجتماعی اعلام خواهند کرد، ضمن اینکه توصیه‌های مشخصی را برای مبارزه مؤثر با این پدیده به‌ویژه از طریق پیشگیری، قانونگذاری، افزایش آگاهی و ترویج ارزش‌های جمهوری‌خواهانه ارائه خواهند داد.
انتهای پیام
