ابتکار ایرانیان برای گذر از دشواری‌های تاریخ 

به گزارش خبرنگار ایکنا، آیین رونمایی از پنج جلد اول مجموعه فکر و ذکر ایرانی که به شرح زندگی‌ و معرفی اندیشه‌های «میرزاحسن رشدیه» نوشته عزیزه سجودی، «امیرحسین جهانبگلو» نوشته محمد میلانی، «امیرحسین آریان‌پور» نوشته الناز شیری، «سیداحمد فردید» نوشته محمد آسیابانی، «توشی‌هیکو ایزوتسو» نوشته محمدعلی کارگذار، پرداخته شامگاه سه‌شنبه 16 اردیبهشت از سوی نشر بزنگاه در مجموعه فرهنگی و هنری بوک‌بار برگزار شد.

 

مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و استاد موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در این مراسم بیان کرد: در انتشار این آثار در جهانی که فضیلت‌ها همیشه در معرض فراموشی است فضیلت روئیت‌پذیر کردن موجودیت‌ها و معناها وجود دارد و تلاش شده تا افرادی که کمتر دیده می‌شوند و صداهای آنها در حاشیه‌ است به متن آورده شوند که این کار خود نوعی عمل اخلاقی است که جامعه ما به آن نیاز دارد.

 

وی ادامه داد: کار دیگر اخلاقی‌ که صورت گرفته است معرفی و آشنایی نسل جدید نویسندگان که کمتر دیده و خوانده شده‌اند است؛ بنابراین این کار به لحاظ معرفتی درخور توجه است. انسان‌ها متفاوت هستند و تا زمانی که همه حرف نزنند حقیقت تجلی پیدا نمی‌کند. همیشه بخشی از حقیقت در چهره دیگری است و ما برای غنای حقیقت وسیعی که وجود دارد نیاز به گفت‌وگو داریم. کار نویسندگان مجموعه فکر و ذکر ایرانی شایسته تقدیر است و این مجموعه به لحاظ نسلی ارزشمند است؛ زیرا با انتشار چنین آثاری با گفت‌وگوهای میان‌ نسلی می‌توان بر شکاف‌های میان نسلی فائق آمد. باید بدانیم که ایران در نیمه راه خود است و برای پیمودن باقی راه نیازمند گفت‌وگوهای نسلی و استعدادهای تازه هستیم.

 

فراستخواه افزود: این کار انجام شده برای من ارزشمند و معنادار است. ما نیاز به خاطره داریم و بخشی از خاطرات ما را در مجموعه فکر و ذکر توسعه می‌یابد. ایران جامعه‌ای با تداوم پاره‌خطی بوده است که مدام شاهد انقطاع، پارگی و فاصله‌ها بودیم و تاریخ دشوار خود را با سختی پیمودیم. گاهی جهان بر ما آوار شده است اما ایرانیان زیر این آوار، جهان‌های موازی ساختند و در این جهان موازی سکنی گزیدند و تاریخ خود را ادامه دادند برای مثال وقتی مغول به ایران حمله می‌کند و ویرانی به بار می‌آورد مولانا جهانی از صورت‌های خیال، معرفت و عرفان ساخت که تا به امروز ایرانیان در این جهان موازی به رقم ویرانی زندگی خود، قرار گرفتند تا بتوانند تاریخ خود را ادامه دهند. 

 

این جامعه‌شناس تصریح کرد: بعد از حمله اعراب و سقوط سلسله ساسانی و سیطره خلافت متعصب اموی-عربی بر ایران، زبان، فرهنگ، اندیشه، هنر و سامان سیاسی ایران به هم ریخت ولی فردوسی کاخی بلند از نظم ساخت و یک جهان موازی دیگر از با بسی رنج با زبان فارسی درست کرد که ما در خانه زبان فارسی اقامت کردیم و کسی شدیم و هویت، تاریخ، فرهنگ، اندیشه، هنر و فکر و ذکر ایرانی را تداوم بخشیدیم. 

 

 

وی ادامه داد: من به نسل جدید درود می‌فرستم و از آنها استقبال می‌کنم و برایشان راه را آب می‌زنم تا آنها بیایند تا باب گونه دیگری از سخن گفتن درباره ایران و فرهنگ ایرانی و حقیقت گشوده شود تا گفت‌وگوهای بیشتری در عرصه این سرزمین توسعه یابد. مجموعه فکر و ذکر ایرانی می‌خواهد جهان‌های موازی‌ که ساخته شده است را بیان کند. آنها بخشی از صورت‌ها خیال ایرانی، دانش، حکمت، معرفت، هنر، زیباشناسی، ادب و آرزوهای فرو خورده ایرانی هستند که دوباره به صحنه آمدند. حافظ با غزلیات خود جهانی ساخته است که تا امروز در کنار سجاده‌های ایرانیان جای بلندی دارد. ما با حافظ قرن‌ها را توانستیم معنادار کنیم و زمستان‌ها خود را سر کنیم. 

 

فراستخواه با اشاره به نکاتی پیرامون مجموعه فکر و ذکر ایرانی گفت: باید سازه‌ای پشت انتخاب افراد فکر و ذکر ایرانی وجود داشته باشد و مجموعه افرادی که برای تک‌نگاشته‌ها انتخاب می‌شوند سنخ‌شناسی شود؛ چراکه در این صورت می‌تواند کمک بیشتری به مخاطب کند و حوزه‌های کار فکر و ذکر ایرانی بهتر بازنمایی و پی‌جویی می‌شود. در این مجموعه بیشتر شرح‌حال نویسی شده است اما بهتر بود به جزئیاتی مانند اینکه  افراد در چه بافت اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و سیاسی زیست کرده‌اند را هم توجه می‌شد و زمینه کاوی‌های مختلفی می‌شد. 

 

وی افزود: بیشتر نوشته‌های نقل شده در این کتاب‌ها با ارجاع به اسناد بود اما بخشی از منابع مهم جا مانده است و مباحث ناگفته بسیاری وجود دارد به لحاظ روش‌شناختی و معرفت‌شناختی بهتر بود مصاحبه‌هایی با افرادی که با این افراد تعامل داشتند وجود می‌داشت تا از این مصاحبه‌ها مفاهیمی از شخصیت این افراد اکتشاف و مستند شود.