به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی سازمان دانشجویان ایران وابسته به جهاددانشگاهی، آیین افتتاحیه مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران روز یکشنبه، چهارم خردادماه با حضور سیدضیا هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی معاون اول رئیسجمهور، عبدالحمید احمدی، قائممقام رئیس جهاددانشگاهی، قادر آشنا، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، محمود علیگو، سرپرست معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی، فریدزاده، رئیس سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی و گروههای راه یافته به مرحله کشوری در سالن همایشهای بینالمللی دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد.
عادل تقوی، معاون پشتیبانی دانشگاه علم و فرهنگ ضمن خوشامدگویی به گروههای دانشجویی و میهمانان حاضر در برنامه گفت: امیدواریم میزبان خوبی برای دانشجویان حاضر در این مسابقات باشیم و همچون گذشته، شاهد رقابت با کیفیت بالا میان گروههای حاضر در این مسابقات باشیم.
در ادامه، فریدزاده، رئیس سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی متن پیام حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به مرحله کشوری این مسابقات را قرائت کرد.
در ادامه، سیدضیا هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی معاوناول رئیسجمهور نیز با تأکید بر ضرورت رعایت آداب مناظره و گفتوگوی فرهنگی گفت: دعوت به خیر باید به شیوهای حکمتآمیز و با موعظه حسنه صورت گیرد و این مهمترین نکتهای است که حتی پیامبر اکرم(ص) نیز در تعامل با مخالفان خود به آن توصیه شده است.
این مقام مسئول ضمن تقدیر از مجریان و مدیران برگزاری این رویداد گفت: سنت حسنه مناظره، که با الهام از آیات شریفه سوره نحل و آیه سبیل ربحکمه الحسنه پایهگذاری شده، باید استمرار یابد. خوشبختانه امروز بیش از ۱۰۰ گروه دانشجویی از اقصی نقاط کشور در قالب مناظرات استانی و ملی شرکت دارند که این یک اتفاق بسیار مثبت و قابل تقدیر است.
هاشمی با اشاره به نقش دانشگاه فرهنگیان در این عرصه افزود: حضور دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بسیار امیدوارکننده است؛ چراکه این دانشگاه رسالت تاریخی مهمی در آموزش و پرورش دارد و موفقیت آن در رشد اجتماعی کشور تأثیرگذار است.
ضرورت نوآوری و بینالمللی شدن مناظرات
معاون فرهنگی، اجتماعی معاون اول رئیسجمهور همچنین، بر نیاز به نوآوری مستمر در فعالیتهای فرهنگی تأکید کرد و گفت: در دوره سیزدهم مناظرات، شاهد توسعه این رویداد در عرصه بینالمللی بودهایم که امیدواریم این روند استمرار یافته و ایران به عضویت اتحادیه جهانی مناظره و دیبیت درآید. با توجه به سابقه تاریخی و ظرفیتهای فرهنگی و عملی ما، این امر میتواند جایگاه ایران را در این حوزه ارتقا دهد.
هاشمی تصریح کرد: آیات قرآن کریم، حتی در تعامل پیامبر اکرم با مشرکان، بر جدال احسن و دعوت به خیر به روشهای نیکو تأکید دارد. متأسفانه در جامعه ما گاهی دعوت به خیر با روشهای نامناسب انجام میشود که نتیجهای جز اختلاف و آسیب ندارد. این آیین مناظره باید به ما کمک کند آداب صحیح گفتوگو و دعوت را بیاموزیم و به جامعه نیز آموزش دهیم.
وی در ادامه بیان کرد: این سنت حسنه فرصتی است برای ترویج فرهنگ مناظره سالم و مؤثر که میتواند به ارتقای فرهنگی و اجتماعی کشور کمک کند و امیدواریم این مسیر با تلاش همه دستاندرکاران و استمرار برنامهها پیش رود.
هاشمی با اشاره به ظرفیتهای نسل جدید دانشجویان در عرصههای فرهنگی و ارتباطات بینالمللی گفت: نسل جدید ما در توانایی سخن گفتن به زبانهای خارجی و تسلط بر ابزارهای ارتباط جهانی، بسیار فراتر از نسلهای قبلی است. اگرچه ارتباطات رسمی ما با جهان محدود بوده، اما فضای مجازی بستری مناسب برای ارتباطات جهانی فراهم کرده است.
هاشمی با بیان اینکه جهاددانشگاهی نهادی نسبتاً جوان و جوانگراست، افزود: این نهاد پس از حدود ۴۰ سال فعالیت، همواره محوریت حضور جوانان را حفظ کرده و انتظار میرود که با بهرهگیری از خلاقیت و نوآوری در حوزههای فرهنگی، اجتماعی و علمی، پاسخگوی نیازهای متنوع نسل جدید باشد.
وی تأکید کرد: نمیتوانیم مطمئن باشیم که روشهای ۳۰ سال پیش امروز هم جواب میدهد، چرا که امروز با چالشها و ظرفیتهای جدیدی مانند هوش مصنوعی و رسانههای مجازی مواجه هستیم که باید متناسب با آنها برنامهها و فعالیتها بهروزرسانی شوند.
هاشمی گفت: انتظار میرود فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در دانشگاهها متناسب با نیازها و علائق نسل جدید طراحی و اجرا شود تا هم ظرفیتهای نوظهور بهکار گرفته شود و هم چالشهای جدید مدیریت پر شود.
این مقام مسئول با اشاره به آمار حضور بیش از ۲۰ هزار نفر در ۱۳ سال گذشته مناظرات دانشجویی گفت: انتظار میرود حداقل ۱۰ درصد از این افراد در قالب شبکهای ارتباطی با یکدیگر مرتبط باشند. این شبکه یک تشکل رسمی نیست، بلکه یک سرمایه انسانی است که میتواند به جهاد دانشگاهی، دانشگاهها و عرصه ملی کمک کند.
وی افزود: ظرفیتهای فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بستر مناسبی برای حفظ این پیوندها فراهم کرده که نیازمند هماهنگی و حمایت مستمر است.
هاشمی بر اهمیت هویت ملی و جمعی در ایجاد اقتدار و زندگی بهتر تأکید کرد و گفت: در جامعه اختلاف نظر طبیعی و حتی ضروری است، چرا که تنوع دیدگاهها و نظریهپردازی، نشانه سلامت و پویایی جامعه است.
وی ادامه داد: فضای دانشگاهها محل تجمع دیدگاههای متنوع و صاحبنظران است و این تنوع باید بهگونهای مدیریت شود که ضمن حفظ تفاوتها، زمینه تفاهم، تعامل و تقویت هویت جمعی و ملی فراهم شود.
هاشمی در ادامه افزود: باید تنوع را نه به عنوان مانع، بلکه به عنوان فرصت تعامل و صلح در جامعه ببینیم تا بتوانیم در چارچوب دوستی متقابل، همزیستی مسالمتآمیز را حفظ کنیم.
هاشمی با تأکید بر ضرورت به رسمیت شناختن تنوع دیدگاهها گفت: تکثر باید به رسمیت شناخته شود، اما در عین حال باید راهکارهایی ارائه شود تا این تکثر به تشتت و پراکندگی منجر نشود، بلکه به تجمیع توانمندیها، همافزایی و انسجام فکری بینجامد.
وی با اشاره به نقش اجتماعی مناظرات دانشجویی تصریح کرد: این مناظرات، افزون بر آموزش آداب گفتوگو و مناظره، باعث تقویت پیوندها، تعلقات و صمیمیت میان افرادی با دیدگاهها و علایق متفاوت میشود که این خود بسیار ارزشمند است.
نقش جهاددانشگاهی در بهرهبرداری از سرمایه انسانی دانشگاهها
هاشمی با نگاهی انتقادی در فضای صمیمی نشست افزود: بهعنوان فردی که افتخار عضویت در خانواده جهاد دانشگاهی را داشتهام، از خودمان باید بپرسیم که جهاددانشگاهی چقدر توانسته است با رویکرد تشکیلاتی و تشکلسازی، از منابع انسانی گسترده در دانشگاهها بهرهبرداری کند؟
وی با اشاره به حضور برخی مدیران باسابقه جهاد دانشگاهی همچون دکتر احمدی و دکتر آشنا بیان کرد: این رویداد مناظراتی به خوبی تداوم یافته و حفظ شده، اما باید اندیشید که جهاد چقدر توانسته این سرمایه انسانی گسترده را به اهداف راهبردی خود پیوند دهد و چه میزان در حفظ، ارتقا و پیشرفت این نیروها موفق بوده است.
این مقام مسئول با ارائه پیشنهادی جدی همراه با لحنی طنزآمیز گفت: پیشنهاد میکنم جهاددانشگاهی، پیشتاز حرکتی باشد که سنت گفتوگوی سازنده و مناظره را به درون نظام اداری و مدیریتی کشور نیز وارد کند. چه اشکالی دارد موضوعات مهم و جاری که بعضاً در پچپچها و جلسات غیررسمی مطرح میشود، به صورت رسمی در قالب گفتوگو و نقد سازنده به بحث گذاشته شود؟
وی ادامه داد: نیاز نیست فقط دانشجویان گفتوگو کنند. ما که دانشجویان سابق هستیم نیز میتوانیم بیاموزیم، نقد کنیم و همچنان در فضایی صمیمی به تعامل ادامه دهیم. گفتوگو باید برای رسیدن به حقیقت باشد، نه صرفاً برای سخن گفتن.
هاشمی با اشاره به تحولات مدیریتی اخیر در جهاددانشگاهی تأکید کرد: سؤالی که در محافل مختلف شنیدهام این است که آیا رجوع به مدیران چند دهه گذشته، موجب پختگی و رشد سازمان میشود یا مانعی برای نوآوری، پیوند با نسل جدید و بهروز بودن است؟
وی افزود: تجربه یک سرمایه ارزشمند در مدیریت است، اما نوآوری و پویایی نیز ضرورت اجتنابناپذیر است. باید سنجید که کدامیک در شرایط امروز اولویت دارد و چگونه میتوان بین تجربه و خلاقیت توازن برقرار کرد.
هاشمی به یکی از مسائل رفتاری در مدیریت کشور اشاره کرد و گفت: واقعیت این است که برخی مدیران باتجربه ما، آرامش خود را فدای دغدغهمندی و مسئولیتپذیری میکنند. تجربه شخصی ما نشان میدهد که در دوران غیرفعال بودن مدیریتی، آرامش بیشتری داریم، اما این آرامش را تاب نمیآوریم، زیرا دغدغه خدمت، ما را به میدان بازمیگرداند.
هاشمی با طرح چند سؤال اساسی درباره مدیریت در کشور گفت: چرا برخی مدیران باتجربه دغدغهمندند و آرامش خود را فدای مسئولیت میکنند؟ اهداف برانگیزاننده ما چقدر محقق میشود؟ و سوال سوم، اینکه فرایندهای علمی و پذیرفته شده در حوزه تحول نسلی مدیران چقدر قابلیت اجرا در ایران را دارند؟
وی افزود: پاسخ به این سوالات در حوزه علمی وجود دارد، اما اقتضائات جامعه انقلابی ما که از دهه ۶۰ مدیران نسل انقلاب را به کار گرفته، شرایط خاص خود را دارد و ضرورتهایی ایجاد شده که باید به آنها توجه کرد. با این حال، نباید در شرایط حساس کنونی به گذشته محدود بمانیم و باید از ظرفیتهای علمی و تجربیات جهانی بهرهمند شویم.
وی ادامه داد: در فضای اداری کشور، بخش زیادی از وقت کاری صرف بحثها و گفتوگوهای غیررسمی و گاهی بیثمر میشود. پیشنهاد من این است که این گپوگفتها به گفتوگوهای ساختاریافته، مناظرات و مباحث تخصصی تبدیل شود و جهاد دانشگاهی پیشگام این حرکت باشد.
هاشمی با تاکید بر نقش جهاددانشگاهی در تقویت نقد و خودنقادی افزود: انتظارات زیادی از جهاد دانشگاهی میرود؛ هم از داخل مجموعه و هم از نسل جدید مخاطبان. در شرایطی که امید و توقعات نوینی شکل گرفته، جهاد باید بر اساس اصول و آرمانهای جهادی، با اتکا به تجربیات مدیران، حرکتهای پویاتر، خلاقتر و پیشروتری در حوزه فرهنگ، اجتماع و دانشگاه داشته باشد.
وی بیان کرد: دانشجویان و دانشگاههای ما ظرفیت بسیار بالایی دارند و امیدوارم جهاددانشگاهی پیوند خود را با دانشگاهها همانند دهه ۶۰ و ۷۰ تقویت کند تا دانشگاهها بیشتر از ظرفیتها و توانمندیهای جهاد بهرهمند شوند.
هاشمی گفت: امیدوارم در دوره جدید، جهاد دانشگاهی با نوآوری و خلاقیت اثرگذاری بیشتری داشته باشد و سنت مناظره که بیش از یک دهه استمرار یافته، در دهههای آینده نیز با توفیق بیشتری ادامه یابد. این سنت نباید فقط برای دانشجویان و دانشگاهها باشد بلکه باید در نظام اداری و جامعه گستردهتر شود تا همه جامعه از آن بهرهمند شوند.
وی تاکید کرد: جامعه ایران دارای ظرفیتهای غنی است و باید این ظرفیتها هر روز بیشتر متجلی و تحقق یابد تا کشور و مردم زندگی بهتری داشته باشند.
در ادامه، آشنا، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور ضمن اشاره به افزایش سرمایه اجتماعی نظام و رفع شکافهای اجتماعی با کمک گفتوگو گفت: جامعه امروز ایران از چندپارگی سیاسی و اجتماعی رنج میبرد که فرآیندی مخرب است و وفاق ملی و منافع کشور را تحت تأثیر قرار داده است. از این رو، تقویت همدلی اجتماعی برای افزایش وفاق ملی در بستر گفتوگو، یکی از الزامات اساسی امروز ماست.
وی افزود: در شرایط کنونی، ترویج فرهنگ گفتوگو به عنوان راهبرد اصلی دولت و ضرورت انکارناپذیر برای پیشبرد اهداف کلان کشور و تحقق آرمانهای ملی محسوب میشود. وفاق ملی، بستری است که امکان همافزایی ظرفیتها، رفع سوء تفاهمها و ایجاد همدلی و همزبانی میان اقشار مختلف جامعه را فراهم میآورد.
آشنا با اشاره به نقش کلیدی رسانهها و نهادهای انقلابی در ایجاد فضای گفتگوی مؤثر تأکید کرد: با تمرکز بر شرکتهای رسانهای باید فضاهای گفتگوی ملی فعال شود تا ضمن تعمیق گفتوگو در بین نخبگان، همدلی اجتماعی در عرصه عمومی تقویت شود. این امر ضمن افزایش سرمایه اجتماعی نظام، به مقابله با تهدیدات جنگ شناختی دشمن کمک میکند و بازنمایی اتحاد ملی را تقویت خواهد کرد.
مرحله کشوری این مسابقات در سه روز پیاپی با رقابت گروههای برگزیده از سراسر کشور در دانشگاه علم وفرهنگ برگزار میشود. تمام مراحل مسابقات به صورت حذفی است و گروه قهرمان پس از پیروزی در مناظره نهایی، نشان «خواجه نصیرالدین طوسی» (فیلسوف گفتوگو) را از آن خود خواهد کرد. در پایان این مسابقات از گروه اخلاق و سخنران برتر نیز تقدیر خواهد شد.
انتهای پیام