نسبت به نحوه شهادت امام جواد(ع) اختلاف وجود دارد

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا آلوستانی، استاد حوزه علمیه قم، شب شهادت امام جواد(ع) در موضوع ازدواج ایشان و همسرانشان به ایراد سخنرانی پرداخت.

متن سخنان وی به شرح زیر است:

امام جواد(ع) نخستین امامی هستند که در کودکی جامه امامت را بر تن پوشیدند و به همگان ثابت نمودند که منصب امامت، منصبی الهی می‌باشد.

مطابق شواهد تاریخی، حضرت جواد(ع) دو همسر داشته‌اند: یکی أمّ الفَضْل و دیگری سمانه مغربیّه؛ مرحوم شیخ مفید در الارشاد می‌فرمایند: «و کانَ المأمونُ قد شُعِفَ بأبي جعفر(ع) لمّا رَأی مِن فضلهِ مع صِغَر سنِّه و بُلوغِه في العلمِ و الحکمةِ و الأَدبِ و کمالِ العقل ما لم یُساوِه فیه أحدٌ من مشایخ أَهلِ الزمانِ فَزَوَّجه إبْنَتَه أُمُّ الفَضْلِ ...». بر اساس این بیان، ازدواج أمّ‌الفَضْل که دختر مأمون بود. بنا به درخواست این خلیفه عباسی صورت گرفت زیرا مأمون، امام جواد(ع) را تنها شخصیتی می‌دیدند که برخوردار از ویژگی‌های بی بدیل هستند از جمله شخصیت علمی حضرت به گونه‌ای که احدی از بزرگان آن عصر حتّی مساوی امام نبوده‌اند.

هدف مأمون از انتخاب حضرت جواد(ع) به عنوان داماد

به گفته صاحب حیات فکری و سیاسی امامان شیعه(ع)، هدف مأمون از این‌که حضرت جواد(ع) را به عنوان داماد خود انتخاب کرد، تحت نظر گرفتن ایشان و کنترل رفت و آمد شیعیان و تماس‌های آن‌ها با حضرت بوده است. گرچه نسبت به نحوه شهادت امام جواد(ع) اختلاف وجود دارد و برخی أمّ فضل را باعث شهادت حضرت(ع) دانسته‌اند و در مقابل برخی دیگر نیز أمّ فضل را باعث شهادت ایشان ندانسته‌ بلکه قائل به این هستند که حضرت از طرق دیگر شهید شده‌اند، امّا در هر صورت أمّ فضل به عنوان جاسوس در خانه حضرت بوده‌اند.

صاحب کتاب إعلام النساء المؤمنات بعد از این‌که «أمّ الفضل» را به عنوان کنیّه و «سیّده» را به عنوان معروفیّت ایشان بیان نموده، می‌فرمایند: «ایشان از بهترین زنان عصر خود و بلکه با فضیلت‌ترین آن‌ها بوده است؛ کسی همانند او در زهد و تقوی وجود نداشت. ایشان بیشترین روزهای خود را روزه می‌گرفتند ...»

در مورد سمانه خاتون همین بس که حضرت امام هادی(ع)، از دامن پاک و با تقوای ایشان متولد شده‌اند. ایشان در مورد مادر خویش فرمودند: «أُمِّي عَارِفَةٌ بِحَقِّي و هی مِنْ أَهْلِ الجَنَّة لا یَقْربُها شیطان ماردٌ و لا یَنَالُهَا کَیْدُ جَبَّار عَنِید و هی مَکْلُوءة بِعَیْن اللّه الَّتِي لا تَنَام و لا تَتَخلَّفُ عَن أُمَّهاتِ الصدِّقین و الصالحین» یعنی مادرم به حقّ من ـ که ظاهرا مراد حقّ امامت می‌باشد ـ عارف بوده است؛ او اهل بهشت می‌باشد و شیطان سرکش نزدیک وی نمی‌شد، مکر جبّار سرکش و لجوج به او نمی‌رسید و در حفاظت خداوند متعال است که غفلت در او راه ندارد؛ همچنین او با مادران صدّیقین و صالحین فرقی ندارد.

امام جواد(ع)؛ الگوی جوان‌ها

ویژگی بارز دختر مأمون، آزار و اذیّت امام جواد(ع) بود. در زندگی روزمرّه خود، شاید با افرادی رو به رو می‌شویم که برخوردار از چنین ویژگی هستند و با وجود تذکّرات لازم، لکن آزار و اذیّت کردن را به عنوان روش و شیوه در زندگی خود انتخاب کردند؛ بهترین عملکرد در مقابل چنین افرادی که می‌توانند منبع فساد باشند، فاصله گرفتن از آن‌ها است به عنوان مثال وقتی جوانی تصمیم می‌گیرد که در مسیر طلبگی وارد شود و در این مسیر به حضرات معصومین(ع)» و علی الخصوص حضرت امام زمان(عج) خدمت نماید، باید از افرادی که با سخنان و رفتار خود درصدد آزار و اذیّت هستند، فاصله بگیرد چرا که وجود این افراد، باعث عدم پیشرفت او خواهد شد.

ویژگی‌های بارز سمانه مغربیه، بهترین و با فضیلت‌ترین زن از میان زنان، هم به لحاظ تقوا، هم به لحاظ زهد و هم به لحاظ معرفت نسبت به فرزند خود یعنی حضرت امام هادی(ع) می‌باشد.

به دستور امام جواد(ع)، سمانه خاتون به عنوان کنیز به هفتاد دینار خریداری شد. شاید وجه ازدواج حضرت(ع) با ایشان، شناساندن اصل و نسب او و ارائه ملاکی برای ازدواج جوان‌ها ‌باشد. امروزه سرمایه کلان و معروفیت زیاد، نمی‌تواند به عنوان ملاک برای انتخاب همسر باشد بلکه ملاک، سیره عملی همانند امام جواد(ع) است. بله مطابق آموزه‌های دینی، اساسی‌ترین عنصر خانواده، همسر شناخته شده است. حضرت امام هادی(ع) از دامن پاک و مطهّر ایشان به دنیا آمدند. مادر با تقوا و پاک دامنی، می‌تواند همانند امام خمینی(ره) به دنیا بیاورد لذا انتخاب همسر با ایمان و با تقوا و خدا ترس که فردا روز قرار است مادر فرزندان بشود، بسیار لازم و ضروری است.