بیان اندیشه‌های امامین انقلاب در «صفحه امام» کتاب‌های درسی

به گزارش ایکنا، رضا نباتی، کارشناس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در آستانه سالروز رحلت جانسوز معمار کبیر انقلاب حضرت امام خمینی(ره) در یادداشتی به موضوع استفاده مطلوب از «صفحه امام» در کتب درسی پرداخته است. متن این یادداشت به شرح زیر است:

سالروز رحلت حضرت امام خمينی(ره) بنيانگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی بهانه‌ای است تا يكی از مطالبات مكرر مقام معظم رهبری از كتاب‌های درسی و سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی كه اتفاقاً در هفته معلم امسال نيز بيان شد، مورد بررسی قرار گيرد.

در ابتدای ۹۹۲ عنوان كتاب درسی، صفحه‌ای با عنوان «صفحه امام» وجود دارد كه مزين به تصوير و سخنان نورانی امام خمينی(ره) و يا درباره ايشان است. با وجود درخواست‌های مكرر برای خارج كردن اين صفحه از انفعال و طرح انديشه‌های حضرت امام (و امامين انقلاب اسلامی) از طريق درج رمزينه‌های سريع پاسخ (QR CODE) تا كنون چنين اقدامی صورت نگرفته است. انتظار می‌رود مانند درج عبارت نورانی «اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم» ذيل آيه «بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ» در همه كتاب‌های درسی، نسبت به اين پيشنهاد چندساله هم اقدام مؤثری صورت گيرد.

در چند سال اخير با تغيير جريان مديريت در معاونت پژوهشی آموزش و پرورش (سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی) شاهد تغييرات كلی و جزئی در كتاب‌های درسی بوده‌ايم. تغييراتی كه گاهی حاشيه‌های پر رنگی نيز برای نظام آموزشی در سطح جامعه به دنبال داشت. يكی از آن تغييراتی كه در همه ۹۹۲ عنوان كتاب درسی شاهد بوديم اضافه كردن «ذكر صلوات» و عبارت شريف «اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم» ذيل آيه «بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ» بود. اين كه ذكر شريف صلوات با چه مبنای علمی و معرفتی و بر اساس چه بررسی‌های پژوهشی و ميدانی به همه ۹۹۲ عنوان كتاب اضافه شد، خود داستان ديگری است. اما اين كه چرا تا‌ كنون «صفحه امام» به كليشه‌ای‌ترين صفحه كتاب‌های درسی تبديل شده، مطلب مهمی است كه پس از درخواست‌های مكرر برنامه‌ريزان و كارشناسان و مؤلفان كتاب‌های درسی از مديران سازمان پژوهش برای اصلاح و ارتقای اين صفحه، ديگر نبايد از كنار آن به راحتی عبور كرد، چرا كه برخورد دوگانه با چنين موضوعی كه در يك بخش بدون رعايت ملاحظات فرهنگی، سياسی و اجتماعی تا اين سطح از عمق و گستره در برنامه‌های درسی اعمال نظر می‌شود و در مقابل نسبت به صفحه امام(ره) كه بهترين فرصت و ظرفيت برای تحقق بخشی از منويات رهبر معظم انقلاب است، عكس‌العملی نشان داده نمی‌شود، قابل درك نيست. 

در همين زمينه چند نكته و پيشنهاد قابل طرح است:

ـ مقام معظم رهبری بارها به غفلت برنامه‌ها و محتواهای كتاب‌های درسی در طرح مباحث مربوط به معارف انقلاب اسلامی، شناخت امام و معرفی اسناد لانه جاسوسی اشاره فرموده‌اند. «صفحه امام» يكی از صفحاتی است كه می‌توان از آن در نشر معارف انقلاب اسلامی استفاده كرد.

_ پيشنهاد می‌شود، اين صفحه به «صفحه امامين انقلاب اسلامی» ارتقا يابد تا ضمن تنوع و روزآمدی بيشتر، دانش‌آموزان و معلمان از طريق امكانات و ابزار الكرونيكی مانند رمزينه سريع پاسخ، به متون و تصاوير و نيز فيلم‌ها، موشن‌گرافی‌ها، اينفوگرافی‌ها و ... دسترسی داشته باشند.

ـ درباره «صفحه امام» در اغلب كتاب‌های راهنمای تدريس معلم، مطالب تكميلی و نيز روش تدريس آن ذكر نشده است، از آنجا كه كتاب‌های درسی نيازمند آموزش از سوی معلم است، در طراحی، تدوين، توليد و تدريس اين صفحات، علاوه بر توجه به استفاده از تجارب معلمان، در كتاب‌های راهنمای تدريس معلم درباره اهداف، مفاهيم و روش تدريس «صفحه امامين انقلاب» مطالب و شيوه‌های مناسب تدريس  ارائه شود. 

ـ در طراحی، تدوين، توليد و تأليف «صفحه امامين انقلاب» متناسب بودن متن و تصاوير (اعم از عكس، فيلم، صوت، موشن‌گرافی و اينفوگرافی) با عنوان و موضوع درس و مباحث آموزشی توجه شود و تا حد امكان نقطه نظرات امامين انقلاب اسلامی در باب مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سياسی متناسب با كتاب ارائه شود.  

‌ـ برای اين منظور كارگروه خاصی تشكيل و با هماهنگی مؤلفان كتاب‌های درسی محتواهای مناسب تربيت را در قالب‌های نو و جذاب برای دانش‌آموزان طراحی، توليد و تدوين كنند. اين گروه بايد به اين صفحه به عنوان يك درس كه بايد از سوی معلم تدريس شود نگاه كنند و طبيعتاً همه شرايط لازم برای ارائه موفق آن از سوی معلم در كلاس درس را فراهم آورند. 

ـ با توجه به اهميت سازمان پژوهش به عنوان «قلب نظام آموزشی» (تعبير مقام معظم رهبری) به ويژه در سال‌های اخير به دليل بروز اتفاقات و حواشی نامطلوب؛ مراقبت از نفوذ افكار و انديشه‌های «سكولار» و نيز «شبه انجمن حجتيه» در فرايند طراحی، تدوين، توليد و تاليف برنامه‌ها و كتاب‌های درسی و بسته‌های تربيت و يادگيری، يك ضرورت اجتناب ناپذير است كه به توجه هر چه بيشتر نهادهای تربيتی و امنيتی نياز دارد.

در پايان اميد است با توجه به نكات و پيشنهادهای ارائه شده، كتاب‌های درسی موجود و بسته‌های تربيت و يادگيری نوپديد در زمينه معرفی هرچه مؤثرتر شخصيت امامين انقلاب اسلامی عميق‌تر و وسيع‌تر از گذشته عمل كند. ان‌شاء‌الله.