چگونه در بحران‌ها به تأمین سلامت روان خود و سایرین کمک کنیم

علی‌اصغر اصغرنژاد فرید، روانشناس و مدیر گروه سابق بهداشت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌و‌گو با ایکنا، به تشریح بهترین عملکردی پرداخت که می‌تواند به مردم کمک کند تا شرایط پیش آمده را با کمترین آسیب روانی پشت سر بگذارند و گفت: دغدغه همه ما در شرایط کنونی، عزیزانمان هستند و به این فکر می‌کنیم که باید کاری برای عزیزانمان انجام دهیم؛ اما بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که اول از همه خودمان آرام باشیم و از خودمان مراقبت کنیم.

وی تصریح کرد: در این شرایط اینکه همه ما به خوبی غذا بخوریم، آب کافی مصرف کنیم و تمام مواردی که برای بهداشت جسمی لازم است را رعایت کنیم، بزرگ‌ترین کمکی است که می‌توانیم برای خودمان و در ادامه برای اطرافیانمان انجام دهیم.

مدیر گروه سابق بهداشت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اینکه اقدامات زیادی وجود دارد که می‎‌تواند به آرامش افراد منجر شود، گفت: هر کسی با روش خاص خود می‌تواند آرامش بیشتری در شرایط بحرانی کسب کند؛ یک فرد با ذکر گفتن، یک فرد با مراقبت از یک گیاه، یک فرد با انجام حرکات آرامش‌بخش (ریلکسیشن) و ....؛ ده‌ها راهکار وجود دارد که هر فرد می‌تواند بهترین راهکار برای خود را پیدا کند.

وی ادامه داد: در این شرایط آنچه اتفاق افتاده و آنچه ما نگران آن هستیم دو موضوع متفاوت هستند؛ در این شرایط اگر ما کنترلی بر اتفاقاتی که ممکن است برای ما بیفتد داریم، باید هر کاری از دستمان بربیاید انجام دهیم، اما اگر کنترلی نداریم، باید تلاش کنیم آرامش خود را حفظ کنیم.

وی تصریح کرد: اصلی‌ترین و مهم‌ترین مسئله‌ای که افراد را عذاب می‌دهد، ترس، نگرانی، اضطراب و احساس ناامنی است که تجریه می‌کنند. من نمی‌گویم اتفاقی نمی‌افتد؛ برای ما، عزیزانمان و هموطنانمان اتفاق‌های ناخوشایند رخ می‌دهد؛ یک گروه جنایتکار بیش از ۷۰ سال است که در حال جنایت هستند و اکنون جنایاتشان را به سمت ما هدف گرفته‌اند و گریزی هم نیست و نباید فکر کنیم تافته جدابافته هستیم و نباید چنین چیزی برای ما رخ دهد.

اول باید از خودمان مراقبت کنیم

اصغرنژاد فرید افزود: وضعیت و شرایط فعلی به گونه‌ای است که اول باید از خودمان مراقبت کنیم و آرام باشیم؛ یک نوزاد بوی تن مادرش را می‌فهمد و به سمت مادرش برمی‌گردد، اگر مادرش آرام باشد، فرزند نیز از مادرش امنیت و آرامش می‌گیرد، اما اگر مادر ناآرام باشد طی تماس لمسی با مادر این نگرانی را احساس می‌کند؛ البته باید بدانیم بیشتر از آن چیزی که ما به اطرافیانمان می‌گوییم و تأثیرگذارتر از کلام ما، وضعیت وحی ـ روانی ماست که بر اطرافیانمان تأثیر می‌گذارد.

آرامش سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند

وی ادامه داد: بنابراین اول باید خودمان را آرام کنیم و از خودمان مراقبت کنیم و با همین آرامش می‌توانیم از عقل و تدبیر خودمان بهتر استفاده کنیم و سنجیده و عاقلانه تصمیم بگیریم. از سوی دیگر آرام بودن موجب می‌شود سیستم ایمنی ما قوی‌تر باشد و مقاومت ما در برابر بیماری‌ها نیز بهتر شود؛ بنابراین اگر خودمان آرام باشیم، تأثیر بهتری بر اطرافیانمان نیز خواهیم داشت و نتیجه خوبی نیز دریافت خواهیم کرد.

عضو سابق هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با تأکید بر اینکه همگی باید در این شرایط از هم مراقبت کنیم و یک فضای امن و آرام‌تری ایجاد کنیم تا این شرایط را پشت سر بگذاریم، افزود: باید تلاش کنیم انسجام اجتماعی تقویت شود. در این شرایط تماس گرفتن با اطرافیان و جویای حال آنها شدن بسیار خوب و مهم است.

وی اظهار کرد: البته ما خودمان حالت خودمان را بهتر درک می‌کنیم که آیا تلاش داریم اضطراب خودمان را با تماس گرفتن با اطرافیانمان کم کنیم یا داریم به نحوی به طرف مقابلمان این پیام را می‌دهیم که برای ما عزیز است و دوستش داریم و می‌خواهیم که اگر کاری از دست ما برمی‌آید برایش انجام دهیم؟ پس بهتر است طی تماس‌ها و پیام‌هایمان آرام باشیم و حس همدلی را تقویت کنیم.

اصغرنژاد فرید در پایان گفت: در چند روز گذشته دوستان زیادی با پیامک و تماس تلفنی با هم ارتباط گرفتند و از حال یکدیگر باخبر شدند. همه اینها به دلیل عشق، علاقه و محبتی است که وجود دارد و احساس خوبی به افراد می‌دهد. اما اگر در صدای کسی ترس و اضطراب باشد طبیعی است که هم خود فرد و هم اطرافیان او اذیت می‌شوند، پس باید دقت کنیم که با ملایمت و دلجویی از دیگران سراغ بگیریم.