اسنپ‌بک؛ فاقد مشروعیت حقوقی و ابزاری سیاسی علیه ایران

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، صبح امروز، ۲۳ تیرماه برگزار شد. در این نشست، پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران نیز حضور داشت.

بقایی در آغاز این نشست با اشاره به نقش فداکارانه نیروهای امدادی کشور در حوادث اخیر تصریح کرد: آقای کولیوند و دیگر اعضای جمعیت هلال احمر در جریان تجاوز اخیر، حضوری فعال داشتند. متأسفانه در این حوادث تعدادی از نیروهای امدادی دچار آسیب شدند و شماری نیز به شهادت رسیدند. دعوت از آقای کولیوند به این نشست، هم برای قدردانی از شجاعت آنان بود و هم به‌ منظور شنیدن روایت دست‌اول از آنچه در صحنه رخ داده است.

کولیوند: در جنگ 12 روزه بیشترین حملات متوجه غیرنظامیان بود

پس از صحبت‌های کوتاه بقایی، پیرحسین کولیوند پشت تریبون رفت و پاسخگوی پرسش خبرنگاران شد. وی با اشاره به جنایات رخ‌داده در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر، گفت: در این حملات، بیشترین آسیب متوجه غیرنظامیان شده است. از میان شهدا، ۱۲۶ زن و ۴۱ کودک حضور دارند که هیچ‌کدام نظامی نبوده‌اند. در همین حوادث، پنج تن از امدادگران ما نیز به شهادت رسیدند و به‌صورت مستقیم مورد حمله قرار گرفتند. همچنین یکی از آمبولانس‌های ما نیز طعمه آتش شد.

وی تأکید کرد: تمام این اقدامات نقض صریح کنوانسیون‌های ژنو محسوب می‌شود. حتی بالگرد امدادی جمعیت هلال احمر نیز هدف حمله قرار گرفت که خلاف اصول چهارگانه این کنوانسیون‌هاست؛ چرا که بر اساس این مقررات، هیچ‌کس مجاز به حمله به کادر درمان یا غیر نظامیان نیست.

کولیوند ادامه داد: تمامی خسارات وارده را به‌صورت مستند ثبت کرده‌ایم. وظیفه ما امداد و نجات جان مردم است، اما در این بحران حتی اجازه ارائه خدمات امدادی را به ما نمی‌دادند و نیروهای ما را به‌طور مستقیم هدف قرار می‌دادند.

رئیس جمعیت هلال احمر با اشاره به اقدامات حقوقی انجام‌شده، گفت: گزارش‌های مربوط به این جنایات را برای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، شورای حقوق بشر و همچنین دفتر دادستان دیوان کیفری بین‌المللی ارسال کرده‌ایم.

وی افزود: نماینده صلیب سرخ در ایران همراه من بود و از محل سکونت خانم دکتر رسولی(شهید دکتر زهره رسولی، پزشک متخصص زنان و زایمان بیمارستان رحیمیان الوند قزوین) بازدید کرد. او صحنه‌های دلخراشی را از نزدیک دید. از زندان اوین نیز بازدید شد و سپس به همدان رفتیم تا از کارخانه‌های مواد غذایی که هدف حمله قرار گرفته بودند، بازدید کند. همچنین بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان فارابی مورد اصابت قرار گرفته بود که این موضوع را نیز از نزدیک به اطلاع ایشان رساندم. نماینده صلیب سرخ پس از مشاهده این صحنه‌ها، تأکید کرد که این اقدامات مغایر با مفاد کنوانسیون‌های ژنو است.

کولیوند اظهار کرد: حتی شاخه صلیب سرخ در کانادا نیز این اقدامات را به‌صراحت محکوم کرده است. بسیاری از همتایان من از کشورهای مختلف جهان با ارسال پیام‌هایی، این حملات غیرانسانی را محکوم و با ما ابراز همدردی کردند.

حجم بالای جنایات در جنگ دوازده‌روزه

وی با اشاره به حجم بالای جنایات در جنگ ۱۲ روزه اخیر، گفت: در این مدت کوتاه، با انواع و اقسام رفتارهای ضدبشری مواجه شدیم که بسیاری از آن‌ها فراتر از تصور بود.

رئیس جمعیت هلال احمر درباره مراکز مورد حمله در این تجاوز، توضیح داد: تأسیسات وابسته به هلال احمر در دو نوبت به‌طور مستقیم هدف قرار گرفت. در اطراف این مناطق، بیمارستان ولیعصر(عج)، مرکز سوختگی، مرکز جامع توان‌بخشی و همچنین مرکز پزشکی حج و زیارت قرار دارد. در سراسر جهان، اگر مکانی درمانی باشد، حتی زدن بوق ممنوع است؛ اما در اینجا موشک پرتاب کردند و فضای رعب‌انگیزی ایجاد شد، به‌طوری که تا ساعت‌ها دود و خاکستر اجازه دید نداشت.

وی تأکید کرد: جامعه جهانی باید بپرسد که آیا جنایتی بزرگ‌تر از این وجود دارد؟ با این حال، نیروهای امدادی ما عقب ننشستند، به کار خود ادامه دادند و حتی برای لحظه‌ای بیماران را رها نکردند. این رفتارها نشانه‌ای از فداکاری واقعی است. آنچه تلخ‌تر می‌کند، این است که رژیم صهیونیستی با آگاهی کامل از ماهیت درمانی این مراکز، حملات خود را صورت داد.

کولیوند در تشریح یکی از جنایت‌ها گفت: پنج نفر از امدادگران ما به شکل مستقیم هدف قرار گرفتند. یکی از آمبولانس‌های ما نیز به‌صورت مشخص مورد حمله موشکی قرار گرفت. دیدن شعله‌های آتش در داخل آمبولانس، گویی قلب انسان را می‌سوزاند. ما توان امدادرسانی داشتیم، اما خود نیز هدف قرار می‌گرفتیم. نشان و لباس هلال احمر از فاصله بسیار دور قابل تشخیص است؛ بنابر این نمی‌توان صحبت از اشتباه کرد، بلکه حمله‌ها کاملاً عمدی انجام شد.

وی در پایان گفت: ما شاهد سوختن خانه‌های مردم، پاره‌پاره شدن اجساد و از بین رفتن جان‌های بی‌گناه بودیم. در برابر این بی‌رحمی، با تمام وجود ایستادیم و تلاش برای امدادرسانی را شدت بخشیدیم. این روحیه فداکاری در دل همان آتش و خون معنا پیدا کرد.

پس از سخنان رئیس جمعیت هلال احمر، نوبت به پاسخ‌گویی اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران رسید. او با ابراز افتخار نسبت به فداکاری‌های امدادگران کشور، تأکید کرد: ما به نیروهای هلال احمر و ایثارگرانی که در خط مقدم امدادرسانی حضور داشتند، افتخار می‌کنیم و قدردان آن‌ها هستیم. شنیدن روایت‌هایی از این جنس، عزم ما را برای مستندسازی دقیق جنایات رخ‌داده جزم می‌کند و باعث می‌شود، ارزش رشادت‌های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که با ایستادگی، دشمن را از ادامه تجاوزات پشیمان کردند، بیش از پیش برایمان آشکار شود.

سازوکار اسنپ‌بک، هیچ پایه حقوقی و مشروعیتی ندارد

وی در بخش دیگری از این نشست به موضوع تحریم‌های آمریکا و احتمال فعال‌سازی مکانیزم ماشه پرداخت و اظهار کرد: سازوکار موسوم به اسنپ‌بک، هیچ پایه حقوقی و مشروعیتی ندارد. با در نظر گرفتن شرایط و تحولات اخیر، توسل به چنین ابزاری نه‌تنها فاقد وجاهت حقوقی و اخلاقی است، بلکه صرفاً نوعی بهره‌برداری سیاسی از مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ محسوب می‌شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه با یادآوری رفتارهای متناقض طرف‌های غربی در قبال برجام گفت: ایران همواره خود را پایبند به برجام می‌دانسته، اما پس از خروج آمریکا و عدم اجرای تعهدات از سوی اروپا، کاهش گام‌به‌گام تعهدات برجامی در چارچوب مفاد توافق‌نامه انجام شد. اروپایی‌ها نه‌تنها نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند، بلکه با سکوت و انفعال، به نقض فاحش آن دامن زدند. بنابراین هیچ‌گونه جایگاهی برای استفاده از ابزارهایی مانند اسنپ‌بک ندارند. این صرفاً اقدامی سیاسی برای تقابل با ایران است که با پاسخ متناسب ما مواجه خواهد شد.

بقایی در واکنش به اظهارات اخیر رافائل گروسی درباره ظرفیت بالقوه برنامه هسته‌ای آلمان برای تولید سلاح هسته‌ای گفت: متأسفانه استفاده ابزاری از نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برای فشار سیاسی بر برخی کشورها به یک روند نگران‌کننده تبدیل شده است. آلمان در حالی از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران انتقاد می‌کند که خود میزبان زرادخانه‌های هسته‌ای آمریکاست؛ موضوعی که آشکارا در تضاد با تعهدات آلمان ذیل معاهده منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای است.

وی افزود: رفتار گزینشی و معیارهای دوگانه در قبال برنامه‌های هسته‌ای کشورهای مختلف، اعتبار نهادهای بین‌المللی را زیر سؤال می‌برد. هم‌زمان، شاهد حمایت آشکار آلمان از تجاوزات رژیم صهیونیستی هستیم که مسئولیت حقوقی این کشور را در نقض قوانین بین‌الملل دوچندان می‌کند.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین نسبت به حمله رژیم صهیونیستی به صف توزیع غذا در نوار غزه واکنش نشان داد و گفت: تداوم نسل‌کشی در غزه نتیجه بی‌پاسخ‌ماندن جنایات تل‌آویو است. در دو سال اخیر، فاجعه‌ای بی‌سابقه در این منطقه رقم خورده و متأسفانه شورای امنیت سازمان ملل و دیوان‌های بین‌المللی مانند لاهه، به دلیل فشارهای آمریکا، از ایفای وظایف خود بازمانده‌اند.

وی تأکید کرد: مسئولیت این وضعیت تنها بر دوش رژیم صهیونیستی نیست؛ بلکه کشورهایی که از این رژیم حمایت کرده‌اند نیز باید پاسخگو باشند. آمریکا، به‌عنوان حامی اصلی این جنایات، باید مورد مواخذه قرار گیرد. همچنین کشورهای اسلامی و منطقه‌ای نیز وظیفه سنگینی دارند و بی‌عملی آن‌ها فقط به گسترش بیشتر فجایع انسانی دامن زده است.

بقایی درباره روند پیگیری پرونده شهدای کودک و نوجوان اظهار کرد: بخش قابل‌توجهی از شهدای اخیر را دانش‌آموزان تشکیل می‌دهند و ثبت دقیق ابعاد این جنایات در اولویت کاری ما قرار دارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره گزارش‌های منتشرشده در خصوص نقش نهادهای اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی در حوادث اخیر گفت: این موضوع کاملاً محتمل است؛ طی دو روز گذشته نیز برخی رسانه‌های آمریکایی به این مسئله پرداخته‌اند و نمی‌توان آن را ساده‌انگارانه نادیده گرفت.

وی در پاسخ به سؤالی دیگر درباره نقش روسیه در موضوع هسته‌ای ایران و برخی پیشنهادهای احتمالی از سوی مسکو اظهار کرد: ما با روسیه و چین به عنوان دو شریک راهبردی که جزو طرف‌های اصلی توافق برجام نیز هستند، در تماس مداوم و نزدیک قرار داریم. این دو کشور همواره اعلام کرده‌اند که برای کمک به حل‌وفصل موضوع هسته‌ای آمادگی دارند، اما تاکنون پیشنهاد مشخصی از سوی آن‌ها ارائه نشده است. با این حال، رایزنی‌ها همچنان ادامه دارد؛ به‌ویژه در جریان نشست اخیر بریکس، گفت‌وگوی مفیدی با طرف روس داشتیم و امروز نیز آقای عراقچی برای ادامه رایزنی‌ها به چین سفر کرده است که فرصت مناسبی برای تداوم تعاملات خواهد بود.

بقایی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال دیدار میان عراقچی و انریکه مورا یا استفان ویتکاف گفت: تاکنون هیچ تصمیم مشخصی درباره زمان و مکان ازسرگیری گفت‌وگوهای رسمی اتخاذ نشده است.

دیپلماسی نباید عرصه‌ای برای نمایش باشد

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره شرایط پیش‌نیاز مذاکرات اظهار کرد: دیپلماسی نباید عرصه‌ای برای نمایش باشد. ما با جدیت و حسن نیت وارد روند مذاکرات شدیم، اما متأسفانه پیش از آغاز دور ششم، رژیم در هماهنگی با آمریکا اقدام به تجاوز کرد. تا زمانی که اطمینان کامل از اثربخشی دیپلماسی و روند مذاکرات نداشته باشیم، وارد این فرایند نخواهیم شد.

وی افزود: موضوع انتخاب میان مذاکره یا عدم مذاکره نباید موجب بدنامی دیپلماسی شود. دیپلماسی یک ابزار حیاتی و فرصت است و هرگز نباید کشور را از استفاده از این ابزار برای بیان دیدگاه‌ها، دفاع از منافع ملی و احقاق حقوق ایران محروم کنیم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در حالی که نیروهای مسلح با قدرت به دفاع از کشور می‌پردازند، وزارت امور خارجه نیز باید با بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های دیپلماتیک، در پیشبرد منافع ملی ایران نقش مؤثری ایفا کند.

وی همچنین درباره وضعیت پرونده مهدیه اسفندیاری گفت: سفارت ایران در پاریس به طور مستمر و جدی پیگیر این موضوع است. دیدارهای کنسولی با خانم اسفندیاری به‌طور مرتب انجام می‌شود و در چند روز اخیر سفیر کشورمان با ایشان ملاقات کرده است. تأکید شده که شرایط مناسب برای او فراهم شود و وکیل منصوب‌شده نیز به این پرونده رسیدگی می‌کند. امیدواریم در روزهای آتی شاهد تحول مثبتی در این زمینه باشیم.

سخنگوی وزارت خارجه درباره نشست سه‌جانبه ایران، پاکستان و عراق اظهار کرد: امروز نشست وزرای کشور این سه کشور برگزار می‌شود که عمدتاً بر موضوعات مرزی و تسهیل سفر زائران اربعین تمرکز دارد. پیش از این، همکاری‌هایی در این زمینه شکل گرفته بود و اکنون این روابط به سطح وزرای کشور ارتقا یافته است.

پاسخ بقایی به شایعات اخیر درباره روابط ایران و روسیه

بقایی در واکنش به برخی شایعات درباره روابط ایران و روسیه گفت: ما این اخبار را ساختگی می‌دانیم و این اولین بار نیست که چنین مطالبی مطرح می‌شود. روابط دو کشور مبتنی بر احترام متقابل و منافع مشترک است. ایران در تصمیم‌گیری‌های خود کاملاً مستقل عمل می‌کند و روسیه نیز به این استقلال احترام گذاشته است. همکاری‌های ما با روسیه همچنان با قدرت ادامه دارد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره گزارش‌ها و اسناد مرتبط با نقش بازیگران اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی گفت: این احتمال بسیار قوی است و طی دو روز گذشته نیز رسانه‌های آمریکایی به آن پرداخته‌اند؛ بنابر این نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

بقایی در مورد تحریم گزارشگر ویژه حقوق بشر درباره فلسطین تصریح کرد: این اقدام بی‌سابقه است و هدف آن خاموش کردن صدای مظلومیت مردم فلسطین است. در دو سال اخیر گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای درباره وضعیت غزه منتشر شده و این تحریم نه قابل توجیه است و نه قادر به سکوت کردن حقیقت. جامعه بین‌المللی باید با حساسیت بیشتری به این موضوع توجه کند.

وی درباره بازداشت یک تبعه فرانسوی - آلمانی گفت: جزئیات این پرونده بهتر است از سخنگوی قوه قضائیه پیگیری شود.

بقایی همچنین درباره خسارات وارد شده به تأسیسات فوردو گفت: با توجه به نوع و وسعت حملات، این موضوع همچنان تحت بررسی است و اطلاعات دقیق‌تر باید از سازمان انرژی اتمی دریافت شود.

وی در خصوص روند مذاکرات با سه کشور اروپایی اظهار کرد: این موضوع همچنان در دست بررسی است و هنوز نمی‌توان تاریخ دقیقی برای آن اعلام کرد، اما رایزنی‌ها با این سه کشور به طور مستمر ادامه دارد.

آیا میانجی‌گران تغییر می‌کنند؟

سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به شایعات مربوط به تغییر میانجی‌گر مذاکرات ایران و آمریکا، از جمله احتمال حضور چین یا نروژ تصریح کرد: اخبار مختلفی در این زمینه منتشر شده که صرفاً گمانه‌زنی هستند و هیچ‌ یک از آنها به‌طور رسمی تأیید نشده‌اند.

وی درباره مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر مستندسازی جنایات رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران گفت: هر مصوبه‌ای که از سوی مجلس به تصویب برسد، برای ما الزام‌آور است. از همان ابتدای آغاز تجاوز، اقدامات دیپلماتیک خود را به سرعت آغاز کردیم و هیچ تردیدی وجود ندارد که رفتارهای رژیم صهیونیستی و آمریکا ماهیتی تجاوزکارانه دارد. ما از تمامی فرصت‌ها برای تبیین مواضع کشور بهره‌برداری می‌کنیم و مکاتبات انجام شده با نهادهای بین‌المللی را نیز در اختیار رسانه‌ها قرار داده‌ایم.

بقایی در پایان در پاسخ به پرسشی درباره ضرورت هشدار به کشورهای حاشیه خلیج فارس مبنی بر اینکه در صورت عدم استفاده از راهکارهای حقوقی، خودشان نیز در جنگ احتمالی متأثر خواهند شد، اظهار کرد: اکنون برای همه کشورها واضح شده که تجاوزات رژیم صهیونیستی محدود به یک منطقه خاص نیست. رفتارهای متجاوزانه‌ای که علیه ایران رخ می‌دهد، ادامه‌دهنده روند نقض قوانین بین‌المللی است که از غزه، کرانه باختری، لبنان و دیگر نقاط منطقه آغاز شده است و نیازی به توضیح بیشتر از سوی ما نیست. کشورهای منطقه با دیدی باز و هوشیار وضعیت را دنبال می‌کنند و منبع اصلی ناامنی در غرب آسیا و خلیج فارس را رژیم صهیونیستی می‌دانند. همچنین، کشورهای منطقه، کشورهای اسلامی و اتحادیه عرب به صراحت این تجاوزات را محکوم کرده‌اند.