استاد در هنر شاگردپروری؛ سخاوت در انتقال علمی و رزقِ آرامش
گروه مطالعات قرآنی خانه اندیشمندان علوم انسانی به مناسبت زادروز حجت‌الاسلام و‌المسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران نشست صمیمانه را با حضور اساتید علوم قرآنی برگزار کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، در این نشست که به انگیزه نکوداشت استاد محمدعلی مهدوی‌راد و پاسداشت مقام علمی و گفت‌وشنود درباره شخصیت اخلاقی و قرآنی این استاد برگزار شد، جمعی از اساتید امروز که شاگردان دیروز استاد بودند در خصوص مقام علمی و اخلاقی ایشان صحبت کردند.
استاد با کتاب زندگی می‌کند
در بخش نخست این نشست محسن قاسم‌پور، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه این جلسه فاخر و به یادماندنی است، گفت: بیش از 30 سال است که از محضر استاد کسب علم می‌کنم، علاقه من به استاد به سال 74 برمی‌گردد، درسی با ایشان داشتیم با عنوان «روش‌های تفسیری» و تا امروز مرهون استاد هستم، محصول ایجاد انگیزه به کار پژوهشی که به لطف استاد مهدوی راد در من بروز یافت، به دو کتاب تبدیل شد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه استاد مهدوی‌راد نگاه ویژه‌ای به کتاب و علم دارند، گفت: سال 77 وقتی به سوریه، لبنان و اردن سفر کردم، استاد متوجه شدند و از من خواستند تا برایشان کتاب‌هایی تهیه کنم تا از ظرفیت دانش قرآنی در جهان اسلام مطلع شویم. همه ما شاهدیم که استاد با کتاب زندگی می‌کند، از طرفی احترام ایشان به دانشجویان و سخاوتی که در انتقال معلومات دارند، جای تحسین دارد.
ایجاد گفتمان جدیدی در دانشگاه
در بخش دوم نشست فروغ پارسا، استاد دانشگاه و رئیس انجمن علمی مطالعات قرآنی گفت: ملاقات مؤمن و عالِم موجب روشنی چشم، رفع کدورت و تاریکی روح می‌شود.
او با اشاره به آغاز فعالیت علمی استاد مهدوی‌راد از سال 69 و در نهمین دوره دانشگاه تربیت مدرس که با دعوت استاد حجتی، مؤسس رشته قرآن و حدیث صورت گرفته بود، این دعوت را حرکتی مسئولانه و برنامه‌ریزی شده و در راستای خط‌مشی رشته علوم قرآن و حدیث عنوان کرد.
پارسا با تأکید به منش استاد و نحوه آموزگاری ایشان گفت: همیشه استاد را با انبوهی از کتاب می‌دیدم که آن کتاب‌های ارزشمند در آن زمان در دسترس همه نبود، این علاقه‌مندی و تلاش استاد منجر به پیدایش کتابخانه‌های تخصصی در حوزه علوم و قرآن و حدیث شد. حرکت ایشان علاوه بر اینکه مباحث جدیدی را وارد محافل دانشگاهی کرد به ایجاد سرفصل‌های آموزشی و طرح مباحثی که دانشجویانش را به سمت موضوعات تحقیقی سوق بدهد منجر می‌شد. همچنین به دلیل آشنا نبودن با زبان عربی، با اندیشه‌های قرآنی در جهان اسلام نیز بیگانه بودیم از این رو استاد با تهیه کتاب، مجلات و نشریه‌ها گفتمان جدیدی در جهان اسلام ایجاد می‌کرد.
مشق شاگردی؛ تربیت استادی
فهیمه فرهمندپور، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به حدیثی که می‌فرماید انسان سه تا پدر دارد: «پدری که باعث به وجود آمدن او شده، پدری که دخترش را به عقد او درمی‌آورد، پدری که به او علم می‌آموزد»، گفت: استاد پدر معنوی ما هستند. من زمانی با استاد آشنا شدم که شخصیت علمی‌ام شکل نگرفته و نوجوانی 14 ساله بودم.
فرهمندپور با مرور اینکه از آشنایی با استاد که از سال 63 بود، بیش از 40 سال می‌گذرد، گفت: بسیار مدیون ایشان هستم، علاوه بر شاگردی در حوزه و دانشگاه در مقطع ارشد و دکتری، در زندگی خصوصی نیز همیشه از مشورت با استاد بهره‌مند بودم و در فراز و فرود‌های زندگی امکان بهره‌مندی از راهنمایی استاد را داشته‌ام.
این مدرس دانشگاه با اشاره به ویژگی‌های استاد، به دست کریمانه استاد نسبت به شاگردانشان اشاره کرد و گفت: استاد روح کریمانه‌ای دارند، ایشان خودشان را در جلوه‌های مختلف نشان می‌دهند، ما مشق شاگردی می‌کردیم و استاد در پی تربیت استاد و دانشمند قرآنی بودند، ایشان به قابلیت‌های شاگردانشان و شکوفایی استعدادها باور دارند.
فرهمندپور با تقدیر از استاد مهدوی‌راد که او را برای معلمی تربیت کرده است، گفت: دانشجویانم روش تدریس مرا شبیه به استاد می‌دانند و این موضوع برای من بسیار مسرت‌بخش است.
او با اشاره به این موضوع که استاد هیچ‌گاه بدون مشکل و دغذغه نبودند، گفت: هیچ وقت آسایش به معنایی که ما می‌شناسیم، نداشتند اما بیش از همه از رزقِ آرامشی خداداد برخوردارند.
وی افزود: در تکریم مقام استاد مهدوی‌راد باید از همسر مکرمه ایشان نیز به نیکی یاد کنیم. ایشان سال‌ها فرصت‌هایی را برای فرزندان معنوی استاد فراهم کردند. ما همیشه امکان رفت و آمد به منزل استاد را داشتیم و این به بلند‌طبعی همسرشان باز می‌گردد.
در بخش دیگر نشست شادی نفیسی، عضو هئیت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه استاد مهدوی‌راد نقطه عطفی در زندگی علمی اوست، گفت: سال 70 هنگامی که دانشجوی ارشد تربیت مدرس بودم روش‌های تفسیری را خدمت استاد گذراندم، در آن مقطع خیلی تردید داشتم و می‌خواستم رشته تحصیلی خود را تغییر دهم، درک محضر استاد نگاه مرا به علوم قرآن تغییر داد. استاد شاگردانی دارند که هر کدام اکنون در منصب و جایگاه دانشگاهی و علمی نقش‌آفرینی می‌کنند از این رو امروز می‌توان با الهام از تجربه زیسته استاد این پرسش را مطرح کرد که استاد چه ویژگی داشتند که چنین زندگی مؤثری داشتند؟
نفیسی با بیان ویژگی استاد مهدوی‌راد در خصوص تسلط و تخصص علمی در کنار عشق به آموختن و مطالعه در عرصه‌های مختلف، قدرت انتقال مفاهیم و قلم توانمند ایشان را ستودنی دانست و گفت: استاد با این مقام علمی هیچ‌گاه دانشجویی را تحقیر و نکوهش نمی‌کردند و با بزرگ‌منشی با دانشجویان خود برخورد می‌کردند و نسلی را تربیت کردند که امیدوارم امروز بتوانیم از آن الهام بگیریم.
آشنایی با نهج‌البلاغه را وام‌دار استاد هستم
امین ناجی، رئیس انجمن علمی نهج‌البلاغه ایران و رئیس دانشگاه پیام نور با مرور اینکه 34 سال است که با استاد محشور و مأنوس است گفت: هیچ گاه از ایشان ملالت ندیدم و در سیمای ایشان همیشه شکرگذاری بود. یقینا اشخاص بزرگی در تربیت ایشان نقش داشتند که امروز استاد خود در مقام تربیت نسل در این دانش است. ناجی با توضیح اینکه روزگاری در زمینه روش تحقیق در علوم قرآن اثری نداشتیم و فعالیت استاد در این زمینه بسیار حائز اهمیت بود.
ناجی با بیان اینکه نهج البلاغه را وام‌دار استاد است گفت: اگر استقبال و همراهی استاد نبود شاید هرگز به این حوزه وارد نمی‌شدم. خانه استاد «خانه امن» شاگردانش است، استاد به ما آموختند «خانه» نقطه امن است و این موضوع وام‌دار بانوی بزرگوار استاد است. پیوند جدی دانشجویان و فرزندان علمی استاد در خانه و خانواده ایشان جزء خاطرات اکثر افرادی است که در این محفل حضور دارند.
شاگردانش را چون جان دوست می‌داشت
در پایان استاد مهدوی‌راد با بیان اینکه موضوع نشست صمیمانه، از این جهت که پیشکسوتان دانشگاه تجربه‌های خود را صمیمانه به جوان‌ترها می‌گویند ایده خوبی است، گفت: اما اگر می‌دانستم که قرار است از من قدردانی شود نمی‌گذاشتم این اتفاق بیفتد. به شما توصیه می‌کنم برای شاگردانتان معلمی کنید. گاهی به من می‌گفتند که چرا شاگردانت را اینچنین تحویل می‌گیری و من در جواب می‌گفتم استادان ما، ما را تحویل گرفتند.
او با توضیح اینکه همواره تلاش داشته تا حال شاگردانش را جویا شود، گفت: در این تماس‌ها خیرهای بی‌شماری بوده، گاهی افراد در لحظه بریدن بودن و این گفت و شنودها تجربه خوبی به جای گذاشته است. اگر علم و معرفت نتواند انسان را متواضع کند جهل مطلق است.
استاد مهدوی‌راد در ادامه افزود: مؤمن باید به چیزهایی بپردازد که برای زندگی او لازم است و مؤمن مؤمن نخواهد بود مگر اینکه کارهای خوب دیگران را بزرگ بشمارد، درباره خودش و کارهای خوب خودش را درباره دیگران کوچک بشمارد.
او با اشاره به اینکه نباید فراموش کنیم که قرآن در زندگی ما چه جایگاهی دارد، گفت: قرآن را باید عمل کرد.
گزارش از حدیث منتظری
انتهای پیام
