فرشچیان؛ هنرمندی با دلبستگی به مردم و فرهنگ ایرانی
قائم‌مقام مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی با بیان اینکه مرحوم فرشچیان هنرمندی با دلبستگی به مردم و فرهنگ ایرانی بودند، گفت: رفتار والای مرحوم فرشچیان بیانگر منش معنوی و اخلاقی خانواده ایشان است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، احمد مسجدجامعی، قائم‌مقام مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی طی سخنانی در مراسم گرامیداشت مرحوم استاد محمود فرشچیان با عنوان «نگارگر آسمان خیال» که امروز، سوم شهریورماه در محل تالار وحدت تهران برگزار شد، اظهار کرد: اینجانب خدمت خانواده مرحوم فرشچیان حضور یافتم و نظر ایشان را درباره موضوعی که تاکنون درباره ایشان گفته نشده بود، جویا شدم. خانواده ایشان فرمودند که مرحوم فرشچیان انسانی بسیار شریف، فروتن، مؤدب و مردم‌دار بودند.
وی تصریح کرد: شب گذشته بحثی پیرامون پدر مرحوم فرشچیان یعنی مرحوم حاج غلامرضا مطرح شد که در آن بحث نام ایشان نیز برده شد و این پیشنهاد از جانب اینجانب بود که این موضوع بیان شود. یکی از اعضای خانواده مرحوم فرشچیان اشاره کرد که پدربزرگ خانواده یعنی همان مرحوم حاج غلامرضا، فردی ثروتمند و بنیان‌گذار تشکیلات فرش در اصفهان است. پدربزرگ بنده با وجود جایگاه والا، همواره در هنگام جابجایی و تصمیم‌گیری‌ها به دنبال روشی بود که دیگران نیز مورد توجه قرار گیرند و در زندگی روزمره‌شان دچار محدودیت نشوند.
مسجدجامعی ادامه داد: رفتار والای مرحوم فرشچیان بیانگر منش معنوی و اخلاقی خانواده فرشچیان است و هیچ نشانه‌ای از تظاهر یا بازی ندارد. در دیدار پیشین، بنده به آقای فرشچیان تأکید داشتم که آثارشان فراتر از ظاهر است و مملو از مهر، محبت، عشق، لطافت و بازتاب زندگی فرهنگی ایران است. حتی در نمایش آثارشان در عربستان وقتی برخی از بازدیدکنندگان به تصویرگری چهره زنان در آثار ایشان خرده گرفته و به آن شبهه نماد بت‌پرستی وارد کرده بودند، بنده تأکید کردم که ایرانیان هفت هزار سال است که یکتاپرست هستند و این رویکرد به وضوح مشهود بود. آثار فرشچیان با تأکید بر زیبایی و نمادگرایی فرهنگی، نمادی از زندگی، لطافت و ارزش‌های انسانی هستند و هیچ‌گاه بار جنسی ندارند. در سبک نقاشی ایشان، انسان محور اصلی است؛ همانند نقاشی‌های قاجاری که صورت‌ها و رنگ‌ها با دقت و تنوع بازآفرینی شده‌اند.
وی تصریح کرد: آثار فرشچیان عشق، نفرت، زندگی و حیات را به شکلی عمیق و انسانی منتقل می‌کنند. نقاشی‌های ایشان عمدتاً برای مراکز هنری برجسته طراحی شده و آثارشان در حدود ۳۰ مرکز هنری جهان نگهداری می‌شود و ده‌ها جایزه بین‌المللی نیز دریافت کرده‌اند. با این حال فرشچیان همیشه به باورها، فرهنگ و سلیقه عمومی احترام می‌گذارند و مردم را دست‌کم نمی‌گیرند. به عنوان نمونه، روایت ضامن آهو که از قرن چهارم نقل شده و در محدوده توس شکل گرفته، نشان‌دهنده احترام به تاریخ و میراث فرهنگی است.
وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: فرشچیان در تمامی آثار خود همین دقت و آگاهی را مدنظر دارند و اراده و نظر ایشان همواره با تعمق و اندیشه شکل می‌گیرد. آقای فرشچیان، هنرمندی است که هم دغدغه جامعه هنری و هم مردم عادی را در نظر دارد. آثار ایشان از نظر هنری در سطحی عالی قرار دارند و همزمان بازتاب‌دهنده فرهنگ و زندگی روزمره مردم هستند. توجه و علاقه ایشان به انسان و ارزش‌های انسانی، شخصیت هنری و اخلاقی ایشان را به خوبی نمایان می‌کند.
مسجدجامعی با اشاره به آیین مردمی و علایق مردمی در میان ایرانیان بیان کرد: در چشمه علی تهران در شهر ری و در ایام نوروز مردم با آیینی خاص زیراندازها و فرش‌های خود را در این چشمه می‌شویند چون این چشمه نام علی دارد و مردم اعتقاد دارند که با ذکر نام علی، آغاز سال نو با برکت و خیر همراه خواهد بود. چند سال پیش، این چشمه هفت هزار ساله خشک شد که ناشی از برخی بی‌تدبیری‌ها و مشکلات شهری بود. این اتفاق یادآور اهمیت حفظ منابع طبیعی و تاریخی است؛ همان‌گونه که زاینده‌رود در اصفهان رگ حیات این شهر است و بزرگان هنر و فرهنگ همچون مرحوم فرشچیان همواره بر مراقبت از طبیعت این رودخانه و دیگر منابع طبیعی ایران زمین تأکید کرده‌اند.
وی افزود: هنرمندانی مانند فرشچیان، نمونه‌ای از دلبستگی عمیق به مردم و جامعه فرهنگی هستند. ایشان در زندگی و آثار خود همواره همراه با مردم عادی و نه تنها جامعه نخبگان، حضور داشته‌اند. به عنوان نمونه هنگامی که ایشان در کنار استادان و چهره‌های برجسته فرهنگی بودند، هرگز از ارتباط با مردم و واقعیت‌های اجتماعی غافل نشدند. این منش، تجلی توجه و دلسوزی برای جامعه و فرهنگ ایرانی است.
مسجدجامعی ادامه داد: فرشچیان محصول جامعه‌ای فرهنگی است که با تجربه و آموزش‌های عملی شکل گرفته و نه محصول محیطی گلخانه‌ای یا نخبگان قراردادی. ایشان در کارگاه‌های هنری سال‌ها شاگردی کرده، بدون دریافت مدرک دانشگاهی، اما با کسب تجربه و مهارت‌های بی‌نظیر. این تجربه عملی همراه با پشتکار و وفاداری به استادان موجب شکل‌گیری آثار ماندگار و جهانی ایشان شد.
وی تصریح کرد: آثار فرشچیان همچون تابلوی مینیمالی که از آستین برآمده و فضایی تیره با شعاع نورانی در آن شکافته شده، نمونه‌ای از هنر ایرانی است که در آن تکنیک و محتوا همزمان جلوه‌گر می‌شوند. در این آثار انسان محور اصلی است و زندگی، معیشت، رستگاری و حیات انسانی به شکلی هنری و عمیق بازتاب یافته است. همه موجودات و عناصر موجود در آثار از گل‌ها و بلبل‌ها تا اسب‌ها و خرگوش‌ها با طراوت و زندگی همراه هستند و نماد شور و نشاط طبیعی و انسانی هستند.
مسجدجامعی بیان کرد: مرحوم فرشچیان همواره به حفظ هویت و اصالت ایرانی آثار خود پایبند بوده و در معاملات هنری هرگز اجازه نداده است که ارزش فرهنگی اثر او تحت تأثیر بازارهای خارجی و قیمت‌های بالا قرار گیرد. ایشان تأکید داشت که نقاشی‌هایش ایرانی و تکنیک آن متکی بر میراث هنری ایران باشد. از سوی دیگر ایشان با حضور مستمر در گالری‌های جهانی همواره بر ضرورت به‌روز بودن و ارتباط با هنر جهانی تأکید داشته‌اند تا فرهنگ و هنر ایرانی بتواند جایگاه جهانی پیدا کند.
وی گفت: در آثار ایشان طراوت و زندگی مشهود است؛ گل‌ها با بوی بهاری و بلبل‌ها با آواز خود، اسب‌ها به پرواز درآمده و خرگوش‌ها با بازیگوشی طبیعی، نمادهای حیات و شادابی هستند. این توجه به جزئیات، همراه با عشق به مردم و جامعه، نشان‌دهنده روح انسانی و فرهنگی هنرمند است و ارزش هنر ایرانی را به سطح جهانی ارتقا می‌دهد.
انتهای پیام
