فعال‌سازی مکانیسم ماشه تأثیر جدی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت
کارشناس مسائل تحریم با اشاره به آغاز رسمی روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپا تأکید کرد: با توجه به ماهیت محدود قطعنامه‌های شورای امنیت و مخالفت چین و روسیه با این اقدام، آثار اقتصادی آن بر ایران بسیار ناچیز خواهد بود و بیشتر در حد ایجاد فضای روانی است.
از روز پنجشنبه گذشته سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران را آغاز کرده‌اند؛ اقدامی که بر اساس آن، به جمهوری اسلامی فرصت سی‌روزه داده می‌شود تا به میز مذاکرات بازگردد. این مکانیسم در صورت تکمیل روند خود، به بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل منجر خواهد شد؛ قطعنامه‌هایی که در چارچوب توافق برجام به‌طور مشروط لغو شده بودند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند این اقدام بیشتر جنبه سیاسی و روانی دارد تا تأثیرگذاری واقعی بر اقتصاد ایران.
مسعود براتی، کارشناس مسائل تحریم، در گفتوگو با ایکنا، درباره فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی و مهلت سی‌روزه‌ای که به ایران برای بازگشت به میز مذاکرات داده شده است، اظهار کرد: مکانیسم ماشه که از روز پنجشنبه گذشته به صورت رسمی توسط سه کشور اروپایی فعال شد، در نهایت به بازگشت قطعنامه‌های گذشته منجر می‌شود؛ قطعنامه‌هایی که در چارچوب برجام به‌طور مشروط لغو شده بودند.
دامنه محدود تحریم‌های شورای امنیت
وی افزود: برای بررسی اثر این اقدام بر حوزه تحریم‌ها باید از دو مسیر وارد شد؛ یک مسیر بررسی متون قطعنامه‌هاست که چهار قطعنامه 1737، 1803، 1835 و 1929 را شامل می‌شود و مسیر دیگر، تجربه اجرای این قطعنامه‌ها در فاصله سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ است که آخرین آن صادر شد و ایران با آثار میدانی آن مواجه بود.
کارشناس تحریم با بیان اینکه محدوده تحریم‌های قطعنامه‌های شورای امنیت بیشتر معطوف به فعالیت‌های هسته‌ای و برخی فعالیت‌های نظامی است، تصریح کرد: این قطعنامه‌ها حوزه اقتصاد را به‌طور جدی پوشش نمی‌دهند. به‌ویژه در مقایسه با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا که گسترده، مستمر و چندین سال است علیه ایران اعمال شده‌اند، دامنه این قطعنامه‌ها بسیار محدودتر است.
تحریم‌های شورای امنیت فروش نفت و صادرات غیرنفتی را شامل نمی‌شود
وی ادامه داد: مهم‌ترین نکته آن است که تحریم‌های شورای امنیت حوزه‌هایی مانند فروش نفت، صادرات غیرنفتی و عمده فعالیت‌های اقتصادی کشور را شامل نمی‌شود. تجربه عملی هم این موضوع را تأیید می‌کند؛ زیرا در سال‌هایی که این قطعنامه‌ها فعال بودند، یعنی از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۴، بررسی آماری و روند فعالیت‌های اقتصادی ایران نشان می‌دهد که آثار اقتصادی جدی نداشتند. فشار اصلی در آن سال‌ها ناشی از تحریم‌های گسترده آمریکا بود.
این کارشناس مسائل تحریم تأکید کرد: البته باید به یک نکته روانی توجه داشت. فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند جو روانی در جامعه ایجاد کند که نگرانی‌هایی به همراه دارد اما این فضا موقتی است و با تدبیر مسئولان می‌توان آن را مدیریت و از این فضا عبور کرد.
وی در پایان با اشاره به مخالفت چین و روسیه با اقدام اخیر اروپا اظهار کرد: این دو کشور صراحتاً این اقدام را نامشروع دانسته و بیانیه‌هایی در این خصوص صادر کرده‌اند. بنابراین احتمال دارد که بازیگرانی همچون چین و روسیه نسبت به اجرای همان محدوده کوچک تحریم‌ها نیز جدیت لازم را نداشته باشند. به‌ویژه چین که نقش پررنگ‌تری در اقتصاد جمهوری اسلامی ایران دارد، می‌تواند مانع از اثرگذاری این تحریم‌ها شود. بر همین اساس، اقدام اخیر اروپایی‌ها تغییر وضعیت جدی در اقتصاد ایران ایجاد نخواهد کرد.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام
