بازگشت به سیره رحمانی پیامبر(ص)؛ راهی برای نجات انسان معاصر
مهدی زارع بی‌عیب طی سخنانی در همایش علمی بزرگداشت ۱۵۰۰ سالگی میلاد پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) تأکید کرد: جهان امروز با وجود پیشرفت‌های علمی، از بحران معنویت و اخلاق رنج می‌برد و تنها با بازگشت به سیره رحمانی پیامبر اسلام(ص) می‌توان راهی برای نجات انسان معاصر یافت.
به گزارش ایکنا به نقل از رایزنی فرهنگی ایران در تایلند، مهدی زارع بی‌عیب، رایزن فرهنگی کشورمان در تایلند طی سخنانی در این همایش که با هدف بررسی ابعاد شخصیتی، اخلاقی و تمدنی پیامبر اسلام(ص) و بازتاب رحمت نبوی در جامعه معاصر و با حضور اندیشمندان، اساتید دانشگاه و علمای برجسته در مرکز مطالعات اسلامی بانکوک در منطقه لادلومکاوئی، پاتوم‌تانی برگزار شد، تأکید کرد: جوهر تمدن اسلامی از آغاز بر پایه رحمت و اخلاق بنا شده و حضرت محمد (ص) توانستند از جامعه‌ای قبیله‌ای و پراکنده، امتی متحد و انسان‌مدار بسازند و اصل برابری را جایگزین امتیاز نژاد و ثروت کنند.
وی با استناد به آیه شریفه «وَما أرسَلناکَ إلّا رَحمَةً لِلعالَمین» گفت: این آیه، شالوده فهم تمدن اسلامی است؛ زیرا پیامبر (ص) رحمت را از سطح احساس فردی به نظامی اجتماعی و تمدنی ارتقا داد.
زارع به جنبه تمدنی و فرهنگی رسالت نبوی پرداخت و یادآور شد : پیامبر اسلام(ص) علاوه بر مؤسس یک دین، پایه‌گذار تمدنی بود که علم، اخلاق، و عدالت را درهم آمیخت و الگویی جهانی از همزیستی پدید آورد.
وی افزود: تمدن اسلامی درخشان‌ترین دوران خود را زمانی تجربه کرده که وفادار به سه اصل رحمت، علم و اخلاق بوده و باید دانست که هرگاه از این اصول فاصله گرفته جامعه دچار ضعف و رکود شده است.
رایزن فرهنگی کشورمان خاطرنشان کرد: جهان امروز با وجود پیشرفت‌های علمی، از بحران معنویت و اخلاق رنج می‌برد و تنها با بازگشت به سیره رحمانی پیامبر اسلام(ص) می‌توان راهی برای نجات انسان معاصر یافت.
وی با اشاره به اهمیت گفت‌وگوی ادیان به‌عنوان میراث فکری پیامبر اسلام(ص)، افزود: آن حضرت نخستین کسی بود که میان تنوع و وحدت پیوند برقرار و اصل احترام متقابل را به‌عنوان پایه‌ای برای صلح جهانی معرفی کرد؛ مطالعه زندگی و سیره پیامبر(ص) باید از سطح مناسبت‌های مذهبی فراتر و به برنامه‌ای ماندگار برای بازسازی اخلاق و عقلانیت در جوامع اسلامی تبدیل شود.
زارع در پایان از انتشار کتاب ارزشمند «درس‌هایی از پیامبر اعظم(ص)» خبر داد که شامل مباحثی درباره سیره، اخلاق و راهبردهای اجتماعی پیامبر است و می‌تواند چراغی برای نسل امروز مسلمانان باشد.
در ادامه همایش عمران ملولیم، عضو هیئت علمی دانشگاه کاسِتسارت و مجلس سنای تایلند و شورای عالی امور اسلامی این کشور با موضوع «چهره والای پیامبر اسلام(ص) در بُعد انسانی و الهی» سخنرانی کرد و به تبیین جایگاه پیامبر به‌عنوان الگوی جامع انسان کامل پرداخت و گفت: شخصیت پیامبر اسلام تلفیقی از عقل و عشق، عبادت و عمل، و رحمت و عدالت بود؛ انسانی که علاوه بر عبادت و بندگی، در مدیریت جامعه، روابط انسانی و تربیت اخلاقی نیز نمونه‌ای بی‌بدیل برای بشریت است.
وی در ادامه سخنان خود، تأکید کرد: سبک حکومت‌داری پیامبر اسلام(ص) بر پایه صداقت، شفافیت و اعتماد متقابل میان حاکم و مردم استوار بود و این رویکرد تفاوتی بنیادین با نظام‌های سیاسی غربی دارد که بر نظریات فیلسوفانی چون ماکیاولی بنا شده‌اند.
عمران افزود: ماکیاولی در نظریه خود توصیه می‌کند که حاکم باید همچون شیر نیرومند و همچون روباه حیله‌گر باشد تا بتواند با فریب و نیرنگ مردم را کنترل کند در حالی که پیامبر اسلام راهی کاملاً متفاوت را برگزید؛ راهی که در آن صداقت، امانت و مسئولیت‌پذیری و نه مکر و فریب اساس قدرت است.
وی با اشاره به تجربه شخصی خود به‌عنوان استاد فلسفه سیاسی در دانشگاه گفت: من سال‌هاست که فلسفه حکومت‌داری را تدریس می‌کنم و در پژوهش‌هایم درباره‌ی الگوهای مختلف حکمرانی به این نتیجه رسیده‌ام که جمهوری اسلامی ایران امروز نمونه‌ای روشن از حکومت‌داری بر اساس سیره پیامبر اسلام (ص) را به نمایش گذاشته است.
این استاد دانشگاه افزود: در ایران، مفاهیمی چون عدالت اجتماعی، ساده‌زیستی مسئولان، استقلال فکری و محوریت اخلاق در تصمیم‌گیری‌های سیاسی جلوه‌گر همان الگویی است که پیامبر اسلام در مدینه پایه‌گذاری کرد.
وی در پایان گفت: در حالی که بسیاری از حکومت‌های مدرن بر اساس رقابت، قدرت‌طلبی و منافع مادی شکل گرفته‌اند، نظام ایران در تلاش است تا ارزش‌های ایمانی و انسانی را در ساختار سیاسی خود نهادینه کند و این همان جوهره حکومت نبوی است که جهان امروز از آن محروم مانده است.
در ادامه صالح پومیسوک که مقاله‌ای با عنوان «از جامعه‌ی کوچک تا تمدن بزرگ اسلامی» ارائه کرد و توضیح داد: پیامبر اسلام(ص) کار خود را از جامعه‌ای کوچک، فقیر و پراکنده در مکه آغاز کرد؛ جامعه‌ای که در آن، اختلاف طبقاتی، تعصب قبیله‌ای و بی‌عدالتی گسترده بود. اما پیامبر با صبر، ایمان و بصیرت پایه‌های نخستین جامعه ایمانی را بر مبنای توحید، عدالت و برادری استوار ساخت و با هجرت به مدینه، الگوی نخستین دولت اسلامی را بنیان نهاد که در آن اخلاق و ایمان بر قدرت و ثروت برتری داشت.
وی در ادامه درباره روند گسترش این جامعه کوچک تا شکل‌گیری تمدن بزرگ اسلامی در قرون بعدی را تشریح کرد و افزود: پیامبر اسلام تنها بنیان‌گذار یک جامعه مذهبی نبود، بلکه طراح الگویی تمدنی بود که علم، هنر، فلسفه و سیاست را در پرتو ایمان به هم پیوند داد.
صالح پومیسوک افزود: تمدن اسلامی زمانی شکوفا شد که امت مسلمان روح همزیستی، علم‌آموزی و عدالت را از سیره پیامبر به ارث برد و این همان پیامی است که امروز نیز باید در جوامع اسلامی احیا شود تا بتوانیم دوباره از اجتماع‌های کوچک پراکنده، تمدنی بزرگ و متحد بسازیم.
همچنین شیخ محمد شریف گتسمبورن، از علمای برجسته تایلند و امام جمعه و جماعت مرکز و مسجد «الصدیق»، مقاله‌ای با عنوان «رسالت پیامبر در تحول اخلاقی و اجتماعی بشر» ارائه داد و گفت: پیامبر اسلام(ص) مبلغ ایمان و معمار اصلاحات اخلاقی و اجتماعی در جامعه بشری بود که در دوران جاهلیت، که ارزش‌های انسانی فرو ریخته و روابط مردم بر پایه منافع، تعصب و قدرت استوار بود، پیامبر با سیره خود توانست این بنیاد پوسیده را دگرگون سازد و کرامت انسان را به مرکز نظام اجتماعی بازگرداند.
وی ضمن برجسته کردن نقش پیامبر در اصلاح روابط انسانی افزود: پیامبر اسلام جامعه‌ای ساخت که در آن محبت، صداقت و عدالت نه ترس و سلطه، محور روابط میان مردم بود که با رفتار و منش خویش به مسلمانان آموخت ایمان فقط در عبادت نیست بلکه در نحوه رفتار با دیگران معنا می‌یابد.
شیخ محمد شریف در پایان یادآور شد: امت اسلامی امروز اگر بخواهد به جایگاه اصیل خود بازگردد، باید همان مسیر پیامبر را در اخلاق، مدارا و اصلاح اجتماعی دنبال کند زیرا آن حضرت نشان داد که تحول واقعی بشر از دل اخلاق نه از قدرت آغاز می‌شود.
در ادامه برنامه‌های همایش، نشستی با موضوع «تأثیر عینی و ملموس پیامبر اسلام(ص) بر جهان معاصر» برگزار شد و مقداد وونگ‌سنه‌آری، استاد دانشگاه و پژوهشگر اسلامی؛ شیخ مجاهد کیرتی‌تراسی، اندیشمند و مدرس علوم اسلامی و پرفسورالیاس یاپرنگ، استاد دانشگاه رام‌کام‌هَنگ به سخنرانی پرداختند.
مقداد وونگ‌سنه‌آری در آغاز سخنان خود درباره تأثیر پیامبر اسلام(ص) بر جهان سخن گفت و تأکید کرد: پیامبر اسلام پایه‌های ایمان را در دل انسان‌ها استوار و نیز نظامی اجتماعی و تمدنی پدید آورد که در آن علم، عدالت و معنویت در کنار هم رشد یافتند؛ پیامبر اسلام به ما آموخت که جامعه بزرگ را می‌توان از دل ایمان‌های کوچک و صادق بنا کرد و این راز ماندگاری تمدن اسلامی در تاریخ بشریت است.
شیخ مجاهد کیرتی‌تراسی در ادامه نشست به بررسی تأثیر آموزه‌های پیامبر اسلام(ص) بر شرایط جهان معاصر پرداخت و سخنان خود را با اشاره به بحران‌های سیاسی و اخلاقی در جهان امروز آغاز کرد و گفت: اگر امروز شاهد ظلم و ستم در عرصه‌های گوناگون هستیم، دلیل آن فاصله گرفتن بشر از تعالیم پیامبر رحمت است.
وی با ذکر نمونه‌ای معاصر، به مبارزه جمهوری اسلامی ایران در برابر رژیم صهیونیستی اشاره کرد و گفت: ایران در این نبرد علاوه بر دفاع از منافع ملی خود، از آموزه جاودانه پیامبر اسلام پیروی کرد؛ جهان امروز بیش از هر زمان دیگر به بازگشت به روح مقاومت اخلاقی و عدالت‌خواهی که ریشه در سیره پیامبر دارد، نیازمند است.
در پایان نشست، پرفسور الیاس یاپرنگ، استاد دانشگاه رام‌کام‌هَنگ، به تبیین جنبه علمی و فرهنگی تأثیر پیامبر اسلام(ص) بر جهان معاصر پرداخت و گفت: اگر امروز تمدن بشری به مرحله‌ای از پیشرفت علمی و فکری رسیده، ریشه آن در اندیشه پیامبری است که انسان را به دانش، تفکر و پرسشگری دعوت کرد که نخستین فرمان پیامبر، آیه شریفه «اقرأ باسم ربک الذی خلق» بود و این نشان می‌دهد که بنیان اسلام بر محور دانش و معرفت استوار است.
وی توضیح داد: پیامبر اسلام خود آموزگار بود و جامعه‌ای ساخت که در آن علم و اخلاق همزیستی داشتند و جهل، ترس و تعصب جای خود را به آگاهی و عقلانیت دادند.
الیاس یاپرنگ تأکید کرد: این نگرش نبوی، زیربنای نظام‌های آموزشی مدرن در جهان امروز است؛ در سیره نبوی، علم ابزاری برای قدرت نیست بلکه راهی برای رشد انسان و خدمت به جامعه است که اگر جهان امروز می‌خواهد پیشرفت خود را با اخلاق و معنویت پیوند دهد، باید دوباره به الگوی پیامبر اسلام بازگردد؛ الگویی که علم را با ایمان، و توسعه را با عدالت همراه ساخت.
رونمایی از کتب جدید اسلامی به زبان تایی
همایش علمی ۱۵۰۰ سالگی میلاد پیامبر اسلام(ص) با اجرای برنامه‌های فرهنگی، پخش نماهنگ‌هایی از زندگی پیامبر اسلام(ص)، و نمایشگاه کوچکی از آثار ترجمه‌شده اسلامی به زبان تایلندی همراه بود.
در پایان این همایش، از کتاب «درس‌هایی از پیامبر اعظم(ص) نماد تازه‌ای از همکاری علمی و فرهنگی میان دو کشور که ترجمه‌ای از سخنان و آموزه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران است» رونمایی شد.
همچنین در حاشیه مراسم، دو کتاب ارزشمند اسلامی به زبان تایلندی با عنوان‌های «محمد(ص) از دیدگاه یهود» تألیف ابراهیم حسن‌بیکی با تحقیق شیخ حسین بن سلیم ـ و «محمد(ص) همیشه مانند گل می‌درخشد» نوشته غلامرضا حیدری ابهَر با ترجمه‌ی فاطمه چاوِنگوان در میان شرکت‌کنندگان توزیع شد.
انتهای پیام
