ابوریحان بیرونی - صفحه 2

ابوریحان بیرونی یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان مسلمان است که حدود هزار سال پیش می‌زیسته. «آثار الباقیه» جزو نخستین آثار او محسوب می‌شود، این کتاب مطالعه تطبیقی تقویمی فرهنگها و تمدن‌های گوناگون است که در هم بافته با ریاضیات، اطلاعات تاریخی، به همراه کاوش در مذاهب مختلف است. ابوریحان در این کتاب می‌نویسد «در روز بیستم صفر، سر امام حسین (ع) به بدنش ملحق و در همان مکان دفن شد و زیارت اربعین درباره این روز است و آنان چهل نفر از اهل بیت (ع) امام حسین(ع) بودند که پس از بازگشت از شام، مزار حضرت سیدالشهدا(ع) را زیارت کردند» بیرونی صراحتا در این متن اشاره به «زیارت اربعین» دارد که نشان از قدمت هزار ساله‌ این آیین دارد. این در حالی است که این چنین تلقی می‌شود که این مراسم بعد از سرنگونی صدام و ورود ایرانیان به عراق شکل گرفته است.

محمدابراهیم ذاکر، پژوهشگر متون اسلامی و مترجم کتاب «الحاوی فی الطب» زکریای رازی به ارائه توضیحاتی در زمینه مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب «صیدنه»، نوشته ابوریحان بیرونی و منابعی پرداخت که برای نگارش این کتاب داشته است.

ابوریحان بیرونی در توصیف طبیعیات و قوانین طبیعی از تعریف متداول حکمت مشائی از علوم طبیعی فاصله می‌گیرد. او می‌گوید شرایط، مبانی و مجاری طبیعی از گذشته بوده و خواهد بود و اگر شناخت حقیقی آنها حاصل شود، آنگاه این قوانین، علوم طبیعی خوانده می‌شوند.

ابوریحان با مطالعات تطبیقی خود نشان می‌دهد در چه مواردی، نسبتی جدی میان اندیشه‌های باتانجلی یا یوگاسوترا یا بهگود گیتا با اهل تصوف ما وجود دارد؛ بنابراین او یکی از چهره‌های برجسته گفت‌وگوی میان تمدن‌ها است.

کتاب شریف «پاتانجلی» یقیناً در تصوف ایران که عبارة اخرای تصوف اسلامی است، مؤثر افتاده است. البته به حیثی خاص، حرف‌های عجیب زیادی گفته می‌شود. یک عده می‌گویند این تصوف کلا بیگانه از اسلام است، یکی می‌گوید از یونان آمده است و یا عده‌ای می‌گویند از هند است. آنچه مسلم است اینکه برخی از معارف والای هندی در تصوف ما مؤثر است و یکی از برترین متون ما همین «پاتانجلی» است.

نشست خبری کنگره «هزاره ابوریحان بیرونی » عصر امروز شنبه، ۱۸ اسفندماه با حضور علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل مقام معظم رهبری و حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

گروه اندیشه ــ نشست علمی ـ خبری «هزاره ابوریحان بیرونی »، به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می‌شود.

گروه فرهنگی - استاد دانشگاه مشهد در خصوص شخصیت و تأثیرات ابوریحان بیرونی بر توسعه علوم مختلف از جمله ریاضی اظهار کرد: وی دارای شخصیت تو در تو و پیچیده‌ای بوده و شواهد و قراین زندگی او حاکی از آن است که ابوریحان بیرونی شخصیتی آزادمرد و هماره در تحری حقیقت بوده است؛ جستجوی حقیقت تا آخرین لحظات زندگی ویژگی بارز روح پرسشگر بیرونی است.

گروه اندیشه: ابوریحان از کسانی است که عمر نسبتاً طویل یافته و تمام وقتش وقف علم بوده است، جز به علم به‌کار دیگر نپرداخته است. او در سال فقط دو روز تعطیل داشته است.

گروه اندیشه: ابوریحان بیرونی به مبانی اسلامی سخت معتقد و پایبند بوده است، این دانشمند ایرانی در نوشته‌های خود عموماً مانند یک مؤمن واقعی از دین مقدس اسلام یاد می‌کند و به تناسب، آیات کریمه قرآن را می‌آورد.