افراد جامعه ایمانی و گمان‌‌های نیك نسبت به یكدیگر
گروه فعالیت‌های قرآنی: براساس آیات سوره مباركه نور، مؤمنان باید نسبت به سایر افراد جامعه خود كه متصف به ایمان هستند، گمان نیك داشته باشند و در صورت شایع شدن تهمت، بدون علم درباره آن سخن نگویند و جامعه را از رواج بدگمانی درباره مؤمنان تطهیر كنند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایكنا) از خوزستان، اندیشه و گمان نیك داشتن نسبت به مؤمنان از جمله دستورات اكیدی است كه خداوند متعال به جامعه مؤمنان توصیه می‌كند.
تذكر قرآن به ادب اخلاقی و اجتماعی
بخشی از آیات سوره مباركه نور، به موضوع تهمت زدن و شایع كردن بدنامی میان مؤمنان و عواقب سؤيی كه این مسأله برای جامعه ایمانی در پی دارد می‌پردازد و ادب اخلاقی و اجتماعی مهمی را به مؤمنان متذكر می‌شود.
خداوند در این اين بخش از آیات، مسلمانان را به جهت بدگمانى به همسر پیامبر و آسیبپذیرى آنان در برابر شایعات، توبیخ مىكند. آیه 12 سوره نور می‌فرماید: «لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَیرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُبِینٌ»: چرا هنگامی كه این (تهمت) را شنیدید مردان و زنان با ایمان نسبت به خود (و كسی كه همچون خود آنها بود) گمان خیر نبردند؟ چرا نگفتید این یك دروغ بزرگ و آشكار است؟!
مؤمنان كسانی هستند كه خوش ندارند بدنامی در حق مؤمنان دیگر شایع شود
مطابق این آیه شریفه، مؤمنان كسانی هستند كه خوش ندارند بدنامی در حق مؤمنان دیگر شایع شود. به فرموده قرآن كریم كسانی كه دوست دارند زشتی‌ها در میان مردم با ایمان شیوع یابد در دنیا و آخرت دچار عذاب خواهند شد.
علامه طباطبایی در توضیح این معنا بیان می‌كند:صفت ایمان طبعا مؤمن را از زشتی و منكرات عملى و زبانى مانع است پس كسى كه متصف به ایمان است باید به افراد دیگرى كه چون او متصف به ایمان هستند ظن خیر داشته باشد، و درباره آنان بدون علم سخنى نگوید.
آیه 16 و 17 سوره نور همین مطلب را بیان می‌كند و ادبی به مؤمنان می‌آموزد كه در برابر مواقعی چنین كه می‌تواند لغزشگاهی برای آنها و گامی به سوی شیطان باشد، چه رویكردی داشته باشند:
«وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُمْ مَا یكُونُ لَنَا أَنْ نَتَكَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَكَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِیمٌ، یعِظُكُمُ اللَّهُ أَنْ تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِین»: چرا هنگامی كه آن را شنیدید نگفتید برای ما مجاز نیست كه به این تكلم كنیم؟ خداوندا منزهی تو، این بهتان بزرگی است. خداوند شما را اندرز میدهد كه هرگز چنین كاری را تكرار نكنید اگر ایمان دارید.
مؤمنان یعنی كسانی كه تلاش می‌كنند
بنای زندگی خود را بر اساس دستورات خداوند شكل دهند
به گفته آیت‌الله جوادی آملی این آیات مؤمنان را توبیخ می‌كند كه چرا شما نگفتید این بهتان بزرگ است چرا خودتان را تبرئه نكردید چرا جامعه را تطهیر نكردید.
مؤمنان یعنی كسانی كه تلاش می‌كنند بنای زندگی خود را بر اساس دستورات خداوند شكل دهند، در در دوره كنونی كه ابزار ارتباط جمعی گسترش فراوانی پیدا كرده است، باید بیش از پیش مراقب برخی دام‌های این چنینی باشند كه مؤمنی را بدون علم و اطمینان در مظان اتهام قرار دهند.
