کامران شرفشاهی، داور و دبیر جشنوارههای ادبی دفاع مقدس در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، درباره کمبود آثار دفاع مقدس در حوزه پژوهش به نسبت سایر آثاری که در این عرصه قابل مشاهده است، از جمله خاطرات، تاریخ شفاهی، داستان، شعر و ... عنوان کرد: این مسئله تا حدودی طبیعی است؛ از این منظر که پژوهش حوزه متفاوتتری از عرصههای دیگر است و لازمه حضور در این حوزه نیازمند آن است که فرد در چنین ساحتی به موضوعات اشراف و احاطه داشته باشد.
وی با بیان این مطلب، در بخش دیگری از سخنانش افزود: نمیتوان انتظار داشت که تمام کسانی که دست به قلم میبرند، شعر میسرایند و داستان مینویسند، در حوزه پژوهش همان توانمندی را داشته باشند. پژوهش دشواری خاص خود را دارد؛ از پیدا کردن یک سوژه مناسب تا به سراغ منابع رفتن و مطالعه و بررسی و ارائه یک اثر دارای نتیجه تاثیرگذار در این زمینه.
شرفشاهی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: از سوی دیگر میتوان گفت که متاسفانه علیرغم اینکه نهادها و سازمانهای مختلف، خود را متولی ادبیات و فرهنگ دفاع مقدس میدانند، اما در عمل این مجموعهها بیشتر رویکرد کارمندسالار دارند تا مجموعهای فرهنگی که بخواهد در این زمینه فعال باشد.
عدم حمایت از اهل تحقیق
وی همچنین گفت: متاسفانه دغدغه جدی در این باره وجود ندارد و به طور اساسی حمایت از اهل تحقیق صورت نمیگیرد، به همین سبب شاهد آن هستیم که علیرغم بودجههای هنگفت و فراوانی که به این حوزه اختصاص یافته، نتیجه قابل ملاحظهای حاصل نشده است و این موضوع به ضعف مدیریتی حاکم بر این حوزه از گذشته تا امروز باز میگردد.
این داور جشنوارههای ادبی دفاع مقدس با اظهار تأسف از اینکه روند یاد شده هنوز نیز بر این عرصه حاکم است و ادامه دارد، درباره سختیهایی که در این حوزه با آنان مواجه هستیم توضیح داد: افرادی که اهل پژوهش هستند باید ذهن پرسشگری داشته باشند و به دنبال مصائب و چراهایی باشند که برجسته نشده و ناگفته مانده است.
شرفشاهی در ادامه سخنانش از مورد اعتنا قرار نگرفتن چراهایی که باید مورد توجه قرار گیرند یاد و عنوان کرد: پژوهشگر باید منابع را زیر و رو و بررسی کند و نسبت به جمعآوری فیشهای تحقیق برای خود اقدام کند تا در مرحله استنتاج با ارائه دلایل و مستندات بتواند به نتیجهگیری علمی، منطقی و معقول در زمینه تحقیق مورد نظر برسد.
وی با تاکید بر این نکته که چنین روندی یک پروسه زمانبر و بسیار دشوار است، گفت: دشوارترین بخشی که در این کار با آن روبرو هستیم این که به دنبال منابع برویم و منابع بیشماری که در این عرصه وجود دارد را مورد مطالعه قرار دهیم. اندیشیدن روی نتایج به دست آمده کار بسیار دشواری است.
رفع دغدغههای معیشتی پژوهشگران
شرفشاهی در بخش دیگری از سخنانش به این موضوع اشاره کرد که بررسی و اندیشه روی نتایج به دست آمده نیازمند صرف زمان بسیاری است، ادامه داد: یک پژوهشگر باید از نظر معیشت و امور زندگانی به این آرامش خاطر رسیده باشد که بتواند بدون داشتن دغدغه روی کاری که انجام میدهد تمرکز کند.
وی گفت: محقق و پژوهشگر باید وقت بسیاری صرف کند و تحقیقات شسته و رفته و ارزندهای را در این باره ارائه کند. در حال حاضر بسیاری از اهالی قلم درگیر ابتداییترین مسائل و مشکلات زندگی بوده و ناگزیر هستند که برای تامین هزینه زندگی خود در چند مکان مشغول به فعالیت باشند.
این شاعر پیشکسوت با اظهار اینکه دغدغهها و گرفتاریها مجال فکر باز و آرامش روح را از این افراد دریغ کرده و گرفته است، افزود: نمیتوان توقع داشت که پژوهشگران با چنین شرایطی در این حوزه فعال باشند؛ کما اینکه علیرغم نامهربانی و بیکفایتی در حوزه مدیریت فرهنگی، کارهای انجام شده نتیجه دلبستگی و احساس تعهد پژوهشگرانی است که در این حوزه فعالیت میکنند.
این کارشناس ادبی در این باره که آیا موافق نظر دیگر کارشناسان در این باره که نویسنده باید دستمایه پژوهش را از پیش داشته باشد و صرفاً به کار نویسندگی و شعرسرایی بپردازد است یا خیر، عنوان کرد: حوزه نویسندگی و پژوهش از دیدگاه من با هم متفاوت است. نویسنده فعالیت خود را انجام میدهد و پژوهشگر در فضای دیگری به کار مشغول است که باید کارهای علمی ارائه دهند فارغ از اینکه خیالپردازی و حب و بغض داشته باشد.
وی با تأکید بر این نکته که پژوهشگر باید به ارائه مطالب مستدل، علمی و بدون دخالت هیجانات و احساسات بپردازد، گفت: این کار میتواند مبنای بسیاری از تصمیمگیریها باشد و به نوعی الهامبخش شاعران، نویسندگان و دیگر هنرمندان قرار بگیرد.
شرفشاهی همچنین با اشاره به اینکه نویسندهای که با هنر در ارتباط است و از این حوزه در کارش بهره میگیرد، بیشتر از دیگران با احساسات، عواطف، تخیلات و دیر عناصر در ارتباط است، افزود: فضایی که این دو کار دارند از هم متفاوت است. البته کار شاعران، نویسندگان و هنرمندان میتواند دستمایه پژوهش محققان قرار بگیرد و آنان درباره کیفیت، موضوعات، زاویه دید و دیگر مسائل به تحقیق و پژوهش بپردازند.
انتهای پیام