بقیع میراث مشترک انسانی و دینی است/ الزامات ثبت حقوقی بقیع
گروه حوزه‌های علمیه ــ محمد نوری با بیان اینکه بقیع میراث مشترک انسانی و ادیانی است و نباید در حد چند مجلس مرثیه‌خوانی و روضه با آن برخورد شود، تأکید کرد: ابتدا باید نخبگان دنیا را به این میراث حساس کنیم که بدانند بقیع بخشی از تاریخ یهودی و مسیحی است و سپس ابعاد حقوقی آن را پیگیری کنیم.
محمد نوری، نویسنده دانشنامه بقیع شریف، درگفت‌وگو با ایکنا گفت: مسلمین و حتی شیعیان تلقی درست و واقعی از بقیع شریف و هویت آن ندارند و تصور می‌کنند که قبرستانی همانند قبرستان‌های دیگر است که تعدای از سنگ قبور بزرگان در آن تخریب شده و جایی برای فاتحه و زیارت خواندن و ... است.
نویسنده دانشنامه بقیع شریف با بیان اینکه بقیع میراث مشترک انسانی و سامانه‌ای است که قدمت آن به دوره قبل اسلام بازمی‌گردد، اظهار کرد: طبق روایات یهودی، برخی نخبگان و بزرگان یهودی و در دوره مسیحیت، بزرگان مسیحی در بقیع به خاک سپرده شدند و در دوره اسلام هم بزرگان اسلام از جمله حضرت خدیجه(س) و ائمه بقیع(ع) در این محل مدفون هستند.
نوری با بیان اینکه اولین نکته در مورد بقیع همین مسئله میراث انسانی و ادیانی آن است که صرفاً شیعی نیست، بیان کرد: نکته دیگر اینکه در بقیع و به خصوص در دوره اسلامی، آویزهایی با چندین کیلو طلا، شمعدانی‌ها و فرش‌ها و پرده‌هایی که طلا و نقره در آن به کار رفته، وجود داشته است که سرمایه مادی گران‌بهایی محسوب می‌شود و اگر اجازه حفاری‌های باستانی داده شود، این آثار کشف می‌شوند.
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه شیعیان هند و ایران در قرون سوم و چهارم قمری به خاطر تعلق خاطر به بزرگان دینی طلا و نقره‌هایی به مدینه و بقیع شریف و بر سر قبور بزرگان برده‌اند، اظهار کرد: اولین ضریح برای ائمه بقیع از سوی ایرانی‌ها ساخته شد، ولی آل سعود مانع نصب آن شدند، ولی ردپایی از آن ضریح هم وجود دارد که اگر بازسازی و احیا شود، اثر باستانی عظیمی است که نمونه آن در دنیا بی‌نظیر است.
نکبت الاولی
مدیرعامل دفتر فرهنگ معلولین با بیان اینکه برای تمامی این سخنان سندهایی وجود دارد که برخی از آن‌ها در ایران و برخی در استانبول ترکیه است و وی در مسافرت به ترکیه آن‌ها را دیده و کپی‌برداری کرده است، تصریح کرد: در سال 1221 ق اولین حمله آل سعود به مدینه و تخریب بقیع شروع شد که به «نکبت الاولی» معروف است؛ آل سعود و وهابیت از سال 1215 ق عملاً حمله مسلحانه و پارتیزانی خود را به کربلا و نجف و مدینه و ... شروع کردند و قتل‌عام‌های شدیدی در برخی مناطق مانند کربلا ایجاد کردند، به گونه‌ای که براساس منقولات، نصف پاهای مردم در خون بود.
نویسنده دانشنامه بقیع شریف افزود: تصور می‌کنیم که با گرفتن چند جلسه و نشست و مرثیه‌خوانی می‌توانیم مشکل بقیع را برطرف کنیم؛ ابراز احساسات و مرثیه‌خوانی برای ائمه(ع) قطعاً ثواب دارد و خوب است، ولی احقاق واقعی حق بقیع کار زیادی را می‌طلبد و هنوز بقیع در یونسکو ثبت نشده و بیانیه حقوقی در مورد آن وجود ندارد.
ماجرای بقیع همانند هلوکاست پیگیری شود
نوری با بیان اینکه اگر بخواهیم تشبیه داشته باشیم، باید واقعه بقیع را با هولوکاست مقایسه کنیم، تصریح کرد: صهیونیست‌ها هولوکاست را که معلوم نیست آماری که ارائه می‌دهند درست هم باشد، با تبلیغات گسترده و مظلوم‌نمایی به خط قرمز در افکار عمومی دنیا تبدیل کردند و در سازمان ملل به آن جنبه حقوقی دادند؛ صدها فیلم و ده‌ها آرشیو، هزاران کتاب و مقاله و پایان‌نامه در مورد آن تولید کردند، ولی در مورد بقیع طی سال‌های اخیر دو تا پایان‌نامه نوشته شده است و آرشیو اسناد نداریم.
نویسنده دانشنامه بقیع شریف با بیان اینکه ما از چند سال قبل تدوین یک دانشنامه را شروع کردیم، تصریح کرد: همچنین با هزینه شخصی مجله‌ای را در مورد بقیع انتشار دادیم که دو شماره آن بیرون آمد، ولی در ادامه به خاطر مشکلات مادی، متوقف شد؛ باید بدانیم وقتی در مورد بقیع موفق خواهیم شد که هویت آن را در افکار عمومی شیعیان در درجه اول و بعد مسلمین و جهانیان به عنوان میراث مشترک انسانی و مادی نهادینه کنیم.
نوری با بیان اینکه جلساتی در قم و تهران در سال‌های اخیر شروع شده، ولی کم است، بیان کرد: همین الان برای هولوکاست، صندوق مالی و حساب و کتاب دارند و کانال تلویزیونی و آرشیو اسناد درست کرده‌اند، ولی ما کمتر کار کرده‌ایم.
ثبت بقیع در یونسکو امکان‌پذیر است
وی در پاسخ به این سؤال که در صورت اقدام نهادهای مسئول آیا می‌توان بقیع را در مجامع بین‌المللی به ثبت حقوقی و فرهنگی رساند، اظهار کرد: به نظر بنده شدنی است؛ اول باید در یونسکو آن را ثبت کنیم؛ بنده چند سال قبل برای این کار به پاریس رفتم و گفتند که 12 حقوقدان ادیان مختلف باید بیانیه بدهند که ما هم چند نفر را متقاعد کردیم، ولی تجمیع این افراد هزینه زیادی می‌خواهد که نداریم. از طرفی دولت هم به دلایلی از جمله مشکلات سیاسی وارد این بحث نشده است.
بسیج افکار نخبگانی جهان در مورد بقیع
نویسنده دانشنامه بقیع شریف با بیان اینکه 210 سال از تخریب بقیع می‌گذرد، تصریح کرد: در اولین تخریب، ایران ده روز تعطیل شد و اعتراض بسیاری شد؛ این یک تجربه و تجربه دیگر نیز مدل دولتی است که مرحوم مدرس تیمی به نام بقیع درست کرد و مذاکراتی داشتند و حتی حوزه نجف مذاکراتی داشتند، ولی به نتیجه نرسید؛ این دو تجربه کارآمدی لازم را نداشتند. بنابراین باید تجربه سومی را دنبال کنیم و آن بسیج افکار عمومی نخبگان در سطح جهانی است؛ ابتدا باید نخبگان دنیا را نسبت به این میراث حساس کنیم که بدانند بخشی از تاریخ یهودی و مسیحی است و سپس آن را به جریانی عمومی مانند هولوکاست تبدیل کنیم وگرنه تکرار دو تجربه گذشته دردی را دوا نخواهد کرد.
انتهای پیام
