ترسیم مراحل کامل دینداری در سوره انفال

به گزارش ایکنا، مراسم سوگواری دهه اول محرم با سخنرانی استاد حسین انصاریان 19 مردادماه در ورزشگاه آیت‌الله سعیدی برگزار شد.

متن جلسه از نظر می‌گذرد؛

در ابتدای سوره انفال، پروردگار مهربان چهار فرمان واجب به مردم داده است. کسی که این چهار فرمان واجب را عمل کند، یک حرکت دینی معمولی انجام داده است. در فرمان اول که فرمان واجب است می‌فرماید: «فَاتَّقُوا اللَّهَ». در کنار خداوند، تقوا را مراعات کنید. تقوا بنابر توضیح ائمه طاهرین(ع) انجام واجبات و ترک محرمات است. کسی که تقوا را مراعات کند راه بیرون‌رفت از دوزخ و ورود به بهشت را برای خود رقم زده است.

در آیه شریفه می‌خوانیم: «وَإِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّا ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوْا وَنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا». یعنی همه وارد دوزخ می‌شوید. بعد از ورود به دوزخ، اهل تقوا را نجات می‌دهم اما ستمکاران به زانو درمی‌آیند و برای همیشه ماندگار می‌شوند. این فرمان اول است. اگر به سیاق آیه دقت شود، این تقوت، تقوای مالی است. یعنی در امر معاش و کسب و تجارت حلال خدا را مراعات کنید و از حرام الاهی در امور مالی اجتناب کنید.

آبروی شیعه نرود

اما فرمان دوم؛ «وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ». افرادی که با هم اختلاف دارند، درگیری دارند، می‌خواهند از همدیگر جدا شوند، شما وظیفه واجب دارید بین آنها صلح و آشتی برقرار کنید. امام صادق(ع) یک صحابی خوبی دارند که کاروان‌دار بود. ایشان می‌گوید من با شوهر خواهرم سر ارث دعوایم شد. وقتی سر ارث دعوا می‌کردیم مفضل بن عمر خواست از کنار ما عبور کند، مقداری جریان نزاع ما را تماشا کرد بلکه حل شود ولی حل نشد. مفضل جلو آمد، به من و دامادمان گفت به خانه من بیایید. دعوای ارثی ما سر چهارصد درهم بود. او چهارصد درهم آورد، گفت سهمتان را بردارید و دعوا را خاتمه بدهید، چون دعوا کردن دو شیعه اصلا کار درستی نیست. مردم می‌گویند این دو تا تربیت‌شدگان امام صادق(ع) هستند، برای پول چه نزاعی دارند. نهایتا مفضل پول را داد و از هر دوی ما تعهد گرفت این نزاع را ادامه ندهیم. بعد مفضل گفت: امام صادق(ع) پیش من پول گذاشته و گفته هر وقت دیدی دو شیعه اختلاف مالی دارند و گذشت نمی‌کنند از پول من به آنها بده و دعوا را حل کن تا آبروی شیعه نرود. این هم امر دوم آیه است.

اما امر سوم و چهارم؛ «وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ». از خدا و پیامبر پیروی کنید. در سوره آل عمران دارد اگر از خدا و پیامبر اطاعت کنید مورد رحمت قرار خواهید گرفت. این آیه اول سوره مبارکه انفال بود که اگر مرد و زنی به این چهار دستور عمل کنند یک راه معمولی دینداری و یک حرکت عادی صراط مستقیم را تحقق داده‌اند. البته اگر عمل کنند، چون آخر آیه می‌فرماید: «إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ»، یعنی اگر دین دارید این کارها را بکنید.

ترسیم حرکت کامل دینداری

اما سه آیه بعد نشان‌دهنده حرکت کامل، تام و جامع دینی است. اول متن هر سه آیه را قرائت می‌کنم: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ».
یعنی مومنین واقعی اینها هستند که هر گاه ذکر خدا می‌شود، دلشان تکان می‌خورد، هراس پیدا می‌کنند. ترس از چه؟ از جلال و شکوه و بزرگی بی‌نهایت حق. چه می‌شود که قلب تکان می‌خورد؟ چون حق را شناختند و این ترس، غیر از ترس از عذاب است. ترس از عذاب، عاملش معصیت است. من گناه و معصیت کردم حالا بیدار شدم. برای گناهانم به ترس می‌افتم که عذاب من چه می‌شود. ترس از عذاب کجا و ترس از عظمت بی‌نهایت پروردگار عالم کجا؟

شیعه واقعی هستیم

این مومنین هر گاه آیات خدا برایشان خوانده شود، ایمانشان افزوده می‌شود. خدا سه آیه دارد؛ یکی آیات قرآن است؛ دوم، هستی است و آیه سوم اهل بیت(ع)؛ که آیه اکبر الاهی هستند. همه موجودات عالم آیات خدا هستند ولی ائمه(ع) آیات اکبر پروردگار هستند چون همه عوالم وجود در وجودشان خلاصه شده است، والا امام نبودند. خلاصه همه هستی و مقام عینیت قرآن، اهل بیت(ع) هستند. این مومنین تا لحظه آخر عمر اهل بر پا کردن نماز هستند و از هر چه دارند در راه خدا هزینه‌ می‌کنند.

بعد از این پنج قسمت، می‌فرماید: «‌أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ». یعنی مومنین واقعی فقط اینها هستند. امام صادق(ع) فرمود تمام این سه آیه در شان امیرالمومنین(ع)، سلمان، ابوذر، مقداد و شیعیان واقعی نازل شده است یعنی شیعه‌ای که هر پیشامدی بیاید شیعه می‌ماند. گرسنه شود شیعه می‌ماند، کم‌پول شود شیعه می‌ماند، مریض شود شیعه می‌ماند. پس ما هم می‌توانیم وارد مصداق این آیات بشویم و واقعا خودمان را به پروردگار و اهل بیت(ع) نشان دهیم و بگوییم شیعه واقعی هستیم و بلا در شیعه بودن ما اثر ندارد.