میانبر وحدت جهانی مسلمین؛ نهادینه کردن حس وحدت از دوران کودکی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در تعریف کلمه وحدت می‌توان گفت وحدت به معنی اتحاد بین چند گروه با دیدگاه‌های متفاوت است، وحدت به معنای تشابه فکری و اعتقادی نیست، در عین اختلاف نظر می‌توان وحدت داشت. وحدت یعنی پرهیز کردن از درگیری، دعوا و جنگ یعنی در برابر دشمن یکی بودن، طرد نکردن افرادی که با شما هم فکر و هم‌عقیده نیستند.

همچنین در تعریف ریشه‌ای‌ این کلمه حسین ابوالفضلی در مقاله‌ای با عنوان «وحدت‌شناسی در اندیشه امام خمینی(ره)» آورده است: وحدت گرچه در ادبیات اسلامی کاربرد و نقش اساسی دارد، اما در ادبیات سیاسی رایج کمتر مورد بررسی قرار گرفته است و آنچه در این زمینه به‏ کار رفته، بیشتر مفاهیمی است که برتری یک شیوه و یا تفکر را به دنبال داشته و بیشتر کاربرد خارجی دارد.

این مقاله می‌افزاید: مفاهیمی چون ناسیونالیسم، پان‌عربیسم، پان‌ترکیسم و... از این دسته به‏ شمار می‏‌رود، اما مفهوم وحدت در اندیشه سیاسی اسلام علاوه‌بر کاربرد در حوزه‏ داخلی و خارجی، در هر مورد نمود مختلفی دارد. برای مثال وقتی سخن از «وحدت امت اسلامی» به‏ میان می‏‌آید، به معنی برداشتن مرزهای جغرافیایی نیست، بلکه به معنی وحدت عمل و درک متقابل در خصوص موضوعات مشترک، حول مصالح اسلامی است.

حال علت نامگذاری این هفته با عنوان «هفته وحدت» از سوی امام خمینی(ره) مطرح می‌شود؛ در واقع فاصله میان ۱۲ ربیع‌الاول که سالگرد ولادت پیامبر اکرم(ص) بنا بر روایات اهل سنت تا ۱۷ ربیع‌الاول که تاریخ ولادت ایشان بنا بر روایات موجود در شیعه است، از سوی ایشان به عنوان هفته وحدت نامگذاری شده است. همانطور که خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید «وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللَّهِ جَمِیعاً و لاتَفَرَّقُوا؛ همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید» که امام با هدف گردهم آوردن و متحد کردن مسلمانان جهان این کار را پیش گرفته است.

موضوع، میلاد پیامبری است که رحمة‌اللعالمین است و به فرمایش خودش «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» برای تکمیل مکارم اخلاق نازل شده است؛ به همین دلیل رفتار رسول خدا(ص)  پر از زیبایی‌ است. نگاه کردن آن حضرت حکایت از عدالت درونی او دارد، رفتار کریمانه‌اش گویای بزرگی روح و خشم و خشنودی‌اش تنها به خاطر رضایت پروردگارش بود.

حضرت محمد(ص) فرزند عبدالله از خاندان بنی‌هاشم، از قبیله قریش و از نسل اسماعیل است که پدرش بازرگانی بود که در سال تولد حضرت در راه بازگشت به مکه در شهر یثرب(مدینه) چشم از جهان فرو بست و به دیدار فرزندش نائل نشد. تولد آن حضرت در روز 17 ربیع‌الاول با حوادث خارق‌العاده‌ای همراه بود. در همان لحظه تولد تمامی بت‌های کعبه فرو ریختند و بر زمین افتادند؛ ایوان کسری لرزید و 14 کنگره آن فرو ریخت و آتشکده فارس که هزار سال روشن بود، خاموش شد.

نهادینه کردن فرهنگ ناب محمدی در جامعه از طریق مدارس

در واقع در کشور اسلامی ایران که 98 درصد مردم این کشور را مسلمانان تشکیل می‌دهند درونی کردن فرهنگ ناب اسلامی کاری است که در کانون گرم خانواده‌ها در درجه اول و پس از آن در مدارس شکل می‌گیرد. این امر مشخص است که پایه‌ها و مبانی اولیه شخصیت در دوران کودکی پی‌ریزی می‌شود و بعد در سال‌های نوجوانی این ساختمان شخصیت دوام پیدا می‌کند در نتیجه این دوران شروع یادگیری و درونی شدن این یادگیری است. 

آموزش وحدت میان دانش‌آموزان و نهادینه‌ کردن وحدت در آنها از طریق مربیان عملی می‌شود. مربیان تربیتی باید در قالب بازی و سرگرمی این امر را در آنها نهادینه کنند که با قبول تفاوت‌های یکدیگر بتوانند در جمعی با یک هدف واحد فعالیت‌ کنند. اردوهایی که دانش‌آموزان در برافراشتن چادر، تهیه غذا، شستن ظرف‌ها و شرکت در بازی‌های گروهی با هم همکاری می‌کنند یکی از موارد آموزش وحدت در این سنین است.

تعصب بی‌جا نسبت به اعتقادات، از موانع وحدت است

همچنین اولیای مدرسه وظیفه فرهنگ‌سازی را در بین دانش‌‌آموزان برعهده دارند، بسنده کردن به مزین کردن سر برگ مکاتبات اداری و اوراق امتحانی دانش‌آموزان به مضامینی در خصوص ولادت پیامبر(ص) و امام جعفر صادق(ع) و هفته وحدت، توزیع شیرینی و شکلات در اولین روز آغاز هفته وحدت، پخش آهنگ‌های مولودی‌خوانی در مورد پیامبر اکرم(ص) در سطح مدارس فقط خاطره‌ای خوشرنگ از شادی آن روز را در ذهن آنها شکل می‌دهد.

دانش‌آموزان باید با معنی عمقی وحدت آشنا شوند باید یاد بگیرند که وحدت در اندیشه‌ها و آرمان‌ها کاری نادرست است، ما نمی‌توانیم در اندیشه‌های افراد وحدت ایجاد کنیم چراکه هر قشری به نوعی متفاوت فکر می‌کند و اندیشه‌های مختلفی در ذهنشان دارند، پس نمی‌توانیم با این تکثر اندیشه‌ها وحدتی را به وجود آوریم بلکه می‌توانیم با وجود تفاوت در اندیشه‌ها مسیری مثبت و رو به سوی تغییرات را در پیش بگیرند و با تعصب بی‌جا نسبت به اعتقادات، مانع از وحدت نشوند.

«مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی»؛ وحدت مسلمانان و دیگر هیچ

ارکَانی رسمی به نام «مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی» برای از بین بردن تفرقه در حال فعالیت است که این مجمع هر ساله کنفرانس‌هایی برگزار می‌کند که کنفرانس بین‌المللی وحدت هر ساله در هفته وحدت در تهران برکَزار می‌شود و علمای بزرگ را از کشورهای مختلف دور هم جمع ‌کرده و همواره از شخص مقام معظم رهبری تا تمامی مسئولان این مملکت تأکید دارند که وحدت میان مسلمانان باید ایجاد شده و عوامل تفرقه خشکانده شود.

در واقع فعالیت این سازمان‌ها و ارگان‌ها با این هدف نیست که یک شیعه یا سنی به خاطر وحدت، از مبانی اعتقادی خود دست بردارد. ما مکلف هستیم که مبانی اعتقادی و فکری شیعه را خیلی شفاف و زلال و به دور از هر گونه تعصب و گرایش مذهبی خودمان بیان کنیم و در اختیار مردم قرار دهیم. همان‌گونه هم اجازه می‌دهیم تا مخالفان نیز مبانی فکری خودشان را شفاف بیان کنند و این حق انتخاب را به شنونده می‌دهیم.

راه‌اندازی مجمعی مشابه اما در مدل خردتر راهکار دیگری است که می‌تواند در حیطه کار مربیان تربیتی با هدف نهادینه کردن وحدت در بین دانش‌آموزان قرار گرفته شود حتی تعریف کردن عنوانی به نام «مبصر وحدت» در مدارس با هدف از بین رفتن گروه و دسته شدن بچه‌ها، بی‌توجهی به افراد خاص در مدرسه یا حتی بدگویی بچه‌ها به مربیان، فعالیت کنند همانطور که امام علی(ع) می‌فرمایند «عَلَیکُم بِالتَّواصُلِ وَالتَّباذُلِ و إیّاکُم و التَّدابُرَ والتَّقاطُعَ؛ بر شما باد به ارتباط و بخشش به یکدیگر و دوری گزیدن از جدایی و پشت کردن به یکدیگر».

دین اسلام دین کامل و تحریف نشده یکتاپرستی است و دوستدران این دین باید در مسیری یکسان پیش بروند همانطور که پیامبر(ص) توصیه می‌کنند «أیُّهَا النّاسُ! عَلَیکُم بِالجَماعَةِ و إیّاکُم و الفُرقَةَ؛ ای مردم! بر شما باد به جماعت و بپرهیزید از جدایی». مردم ایران اسلامی نیز وحدت خود را به وضوح در دوران انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس نشان داده‌اند باشد که فرزندان این مرز و بوم نیز با روحیه‌ای اسلامی و رفتاری نوع‌دوستانه یکپارچه و در یک صف برای جهانی شدن اسلام ناب محمدی گام بردارند.

*خبرنگار: سمانه رحمانی خجسته