نظریه ولایت فقیه از درون فلسفه اعتباری شیخ انصاری بیرون آمده است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، ابراهیم فیاض، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در نشستی با عنوان «ظرفیت‌های فلسفه اسلامی برای تحول در علوم انسانی» که در قالب همایش میراث اسلامی و علوم انسانی مدرن بعد از ظهر امروز دوشنبه 21 بهمن ماه در تالار مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، به سخنرانی پرداخت.

بازگشت به عقب؛ بزرگترین خطر برای انقلاب
بنا بر این گزارش، ابراهیم فیاض بزرگترین خطر برای هر انقلابی را بازگشت به عقب دانست و بیان کرد: بازگشت به عقب چیزی است که در صدر اسلام هم رخ داد و زمان زیادی بعد از رحلت پیامبر(ص) طول نکشید که بنی‌امیه به قدرت بازگشت و با بازگشت روحیه قبیله‌ای اوج این بازگشت به عقب در عاشورا رقم خورد.

ناتوانی از بازتولید چارچوب تئوریک؛ خطر تهدیدکننده انقلاب اسلامی
وی با هشدار نسبت به روی دادن چنین چیزی در انقلاب اسلامی، تصریح کرد: اگر انقلاب اسلامی نتواند چارچوب تئوریک خود را تولید کند، ما هم به یک نوع بازگشت دچار خواهیم شد که البته دچار هم شده‌ایم و به همین خاطر نیز جامعه ما بزرگترین بحران خود را دارد طی می‌کند؛ چرا که انقلابی که خود پیش‌رو بوده است الان دارد پس‌رو می‌شود؛ به ویژه در علوم انسانی. در وضعیت فعلی افتخار ما موشک است و نه تفکر و نهادهای مربوط به حوزه علوم انسانی هم دچار انحطاط هستند. این نهادها خود دچار وضعیتی هستند که رکود علمی و فکری را در جامعه علمی دارند شکل می‌دهند.

هشدار نسبت به غلبه برخی گرایشات فکری در نهادهای فکری کشور
فیاض با اشاره به غلبه برخی گرایشات فکری در نهادهای فکری کشور، گفت: دو جریان یعنی جریان پیروان و همراهان سید حسین نصر و سید احمد فردید جریان‌هایی هستند که با عنوان ضدیت با روشنفکری دینی بر جو فکری کشور و به خصوص نهادهای علمی دارند غالب می‌شوند و همه فرهنگستان‌ها را به دست گرفته‌اند اما جریان‌های خطرناکی هستند؛ و جالب است که در سال 88 با همین روشنفکری دینی همسو شدند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به مبنای صدرایی نصری‌ها، مبنای این اندیشه را صوفیسم دانست و بیان کرد: سید حسین نصر، ملاصدرا را صوفی شیعه می‌خواند. کار ملاصدرا این بود که دین و فلسفه را به وسیله ساختاری که تولید کرد به عرفان تقلیل داد.

فلسفه ملاصدرا و اخباری‌گری؛ دو بال یک جریان انحطاطی در ایران دوره صفویه
وی فلسفه ملاصدرا و اخباری‌گری را دو بال یک جریان انحطاطی در ایران دوره صفویه خواند و بیان کرد: فلسفه ملاصدرا و اخباری‌گری هر دو تقلیل به عرفان هستند؛ یکی فلسفه را به عرفان تقلیل داد و دیگری فقه را به عرفان تقلیل داد. این دو هر چند ظاهراً با هم ضد هستند اما عملا با هم یکی شدند و مانند دو بال عمل کردند و در دوره صفویه عقلانیت را از بین بردند.
صفویه با رنسانس غرب شروع شد و در آغاز آن شاه اسماعیل قرار دارد اما ساختار فرهنگی معرفتی آن به گونه‌ای رقم خورد که در پایان آن شاه سلطان حسین تولید شد. از این جهت بزرگترین مشکل صفویه بازتولید نکبت بعد از مغول و تیموریان در ایران است.
فیاض همچنین با اشاره به تلاش هانری کربن برای بازتولید همین دوره و گوشزد کردن اهمیت آن به شاهنشاهیان، او را یک فراماسونر خواند و بیان کرد: این ساختار باز هم دارد تولید می‌شود و ما را در معرض دچار شدن به همان چیزی قرار می‌دهد که در صفویه دچار شدیم. ما اگر متوجه نباشیم گرایشات شاهنشاهی در ابعاد فکری، مستقر می‌شوند و جمهوری اسلامی به زمین خواهد خورد.

انقلاب اسلامی به هیچ وجه بازتولید فلسفه ملاصدرا نیست/ گذر امام(ره) از ملاصدرا به شیخ انصاری
این دانش‌آموخته حوزه و دانشگاه در ادامه با بیان این که انقلاب اسلامی به هیچ وجه بازتولید فلسفه ملاصدرا نیست، اظهار کرد: امام(ره) در همان سن جوانی از فلسفه ملاصدرا عدول کرده بود و بر اساس تفکر شیخ انصاری و اصول عملیه به فلسفه اعتباری شیعه رسید که متأسفانه ما از آن هم غافل شده‌ایم.

غفلت از ساختار «رسائل» شیخ انصاری؛ دلیل انحطاط فکری حوزه‌های علمیه
وی دلیل انحطاط فکری حوزه‌های علمیه را نیز همین غفلت از ساختار «رسائل» شیخ انصاری که در «مکاسب»ش آن را بسط داده است دانست و بیان کرد: دشمن متوجه نمود بیرونی این ساختار در فتوای تاریخی میرزای شیرازی شد و در این جاست که مشروطه انگلیسی بر سر کار می‌آید.

ادامه یافتن مشروطه انگلیسی در دو جریان فراماسونری و بهائیت به عنوان اساس رژیم پهلوی
فیاض ادامه این ماجرا را در دو جریان فراماسونری و بهائیت دانست و بیان کرد: در این مقطع دو فلسفه‌ای که به لحاظ ساختاری شاخص این قضیه هستند و بر سر کار می‌آیند یکی فراماسونری و دیگری بهائیت است. فراماسونری به شدت به فلسفه ملاصدرا اهتمام دارد، اهتمامی که خود را در مدرسه سپهسالار نشان می‌دهد و در مدرسه‌ای که میرزا حسین سپهسالار برای مقابله با مدرسه مروی راه‌اندازی می‌کند سعی برای زنده کردن فلسفه ملاصدراست و این اهتمام تا پایان دوره شاهنشاهی هم ادامه دارد و علما هم همواره به این مدرسه مشکوک بودند.
این دانش‌آموخته حوزه و دانشگاه در مورد بهائیت نیز گفت: بهائیت که کاملاً یک انقلاب دینی است از خود فلسفه ملاصدرا به وجود می‌آید و علاقه‌مندان می‌توانند ریشه‌های آن را توضیحاتی که در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی داده شده است ببینند.
وی اساس رژیم پهلوی را همین دو جریان بهائیت و فراماسونری شکل گرفته بعد از مشروطه دانست و بیان کرد: پهلوی دو ویژگی‌اش بهائیت و فراماسونری است. در این مطلب شک نکنید، وگرنه چگونه می‌شود که بهائیت و فراماسونری تا چنان سطح بالایی در دوره پهلوی رسوخ می‌کنند.

رقم خوردن انحطاط با تلفیق فلسفه ملاصدرا و اصول شیخ انصاری/ نقد امام(ره) و علامه به این جریان
فیاض در ادامه به اقدام امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: بعد از این که مشروطه به وجود می‌آید اصولی‌هایی که آمدند فلسفه ملاصدرا را با اصول شیخ انصاری تلفیق کردند، باز هم یک نوع انحطاط را رقم زدند و گروه مشروطه‌ای‌ها را پدید آوردند؛ یعنی آقای نائینی و آخوند خراسانی که بعد هم هر دو پشیمان شدند. این‌ها فلسفه ملاصدرا را با اصول تلفیق کردند و آن پیشرفت فلسفه اعتباری را که شیخ انصاری ایجاد کرده بود نابود کردند.
وی با اشاره به عدول امام(ره) و علامه طباطبایی از این جریان و تلاش آن‌ها برای رسیدن به فلسفه اعتباری، گفت: هم علامه در حاشیه خود بر کفایه و هم امام در رسائل خود این‌ها را نقد کردند که چرا فلسفه وجودشناختی را وارد اصول فقه کرده‌اند.
این انحرافی بود که ایجاد شد و هم امام و هم علامه طباطبایی برای این که آن فلسفه اعتباری را به ظهور برسانند این انحراف را نقد کردند.
فیاض با بیان این که نظریه ولایت فقیه از درون فلسفه اعتباری شیخ انصاری بیرون آمده است، اظهار کرد: این فلسفه اعتباری است که مبنای انقلاب اسلامی است.
وی در مورد نامه امام(ره) به گورباچف نیز گفت: فلسفه اسلامی از باب جدل می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل است که علامه سعی کرده است مخصوصاً در اصول فلسفه و روش رئالیسم از این چارچوب فاصله بگیرد و بحث‌های جدیدی را ایجاد کند؛ مخصوصاً در باب فلسفه اعتباری.
وی با تأکید مجدد بر این مطلب که اگر فلسفه ملاصدرا بازگردد انحطاط یقینی است، گفت: ما باید به فلسفه شیخ انصاری برگردیم؛ همان گونه که امام از آخوند خراسانی گذشت و به شیخ انصاری رسید و در مباحث خود مبنا را بر آن گذاشت و علامه طباطبایی نیز. ما هم این گونه می‌توانیم آینده را داشته باشیم و گرنه با فلسفه ملاصدرا انحطاط و بازگشت در انقلاب اسلامی رخ می‌دهد.