به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، حجتالاسلام والمسلمین محمود لطفیان سرگزی، کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز استان قم در نشست دانشجویی «استراتژی امام سجاد(ع) در رهبری امت» در جمع تعدادی از دانشجویان عضو طرح یاوران نماز با اشاره به حقالنفس در رساله حقوق امام سجاد(ع)، گفت: در خصوص آبرومندی و عزت نفس(نفس اماره، لوامه و مطمئنه) قرآن کریم در سوره بقره آیه 273 در شرح و بیان مزیت اخلاقی اصحاب صفه یک درس بزرگ و آبرومندی را که در اوج فقر و نداری از گدایی خودداری کردند را به مسلمین خاطرنشان میکند.
وی بیان کرد: وقتی شخصی دست به گدایی دراز کرد طبعاً خود را در برابر توانگری که دست به جانب او گشوده خوار و بیمقدار میبیند و این خواری و ذلت در روح او تأثیر عمیقی دارد که حس استقلال شخصی را از میان میبرد و از طرفی چنین روحی که با استفاده از دسترنج دیگران عادت کرده دیگر حاضر نیست که تن به رنج دهد، لذا در تمام دوره زندگی وجودی عاطل و باطل و سربار دیگران و یک عضو ناقص اجتماع خواهد شد. از این جهت اسلام با گدایی و تنپروری به شدت مبارزه میکند.
مدیر کانون نویسندگان نماز استان قم یادآور شد: امام سجاد(ع) در دانش و دینشناسی، عبادت، پرهیزکاری، بخشندگی، بردباری، صبر، رأفت و دلسوزی برای مسلمین و مردم یگانه روزگارش بود. عظمت و هیبت او در دل دوست و دشمن و دور و نزدیک اثر میگذاشت تا جایی که یزید بن معاویه بعد از واقعه «حره» مردم مدینه را مجبور کرد که با او به این عنوان که برده و بنده یزید هستند بیعت کنند و فقط امام چهارم را استثناء کرد.
وی گفت: امام سجاد(ع) در لباس پوشیدن، در دین و عبادت خداوند همچون جدش رسول خدا(ص) بود. کسانی که در حقش بدی میکردند از او خوبی میدیدند. امام سجاد درباره حقالنفس میفرماید «حق نفست بر تو این است که آن را در راه فرمانبرداری خدای عز و جل بکارگیری» همچنین در نهجالبلاغه امام علی(ع) میفرماید «دشمنترین دشمن تو که امتیاز انسانیت را از تو سلب کرده و تو را دچار قهر خدا میکند، همان نفس توست». نفس بسیار فرمان دهنده به بدیهاست مگر آنکه لطف و محبت حق مدد کند.
حجتالاسلام لطفیان افزود: به هر حال چون نفس آدمی که همان جان، روان و روح است مسلط بر همه وجود است و چشم، دست، اعضا و جوارح دیگر همگی به خواست او حرکت کرده و انجام وظیفه میکنند و مهمترین وظیفه انسان در گام اول به سوی سعادت و خوشبختی شناخت نفس، نیازها و خواستههای آن و راه و روش تربیت و تهذیب آن است. پیامبر اکرم(ص) فرمود «هر که نفسش را بشناسد خدایش را شناخته است» و این نفس اگر تربیت شود در جهت خدا گام برداشته و به او تقرب میجوید و به همین جهت حق عظیمی بر انسان دارد و در فرهنگ قرآنی مبارزه با نفس و اصلاح آن جهاد اکبر به حساب میآید.
وی عنوان کرد: آن هنگام که آتش هوسهای درونی شعله میکشد، خشم دستور جنایت میدهد. میل مفرط به لذات زودگذر انسان را به آغوش گناه دعوت میکند. اینجاست که تعیینکنندهترین و پرشورترین نبردها آغاز میشود. قرآن مجید در سوره یوسف آیه 53 میفرماید «به ما میآموزد که در این مبارزه در پناه استغاثه از پرودگار اصرار بر حق پرستی پیروز میشود» نفس به مناسبت نقش حساسی که در سرنوشت ما دارد بر ما حق دارد و ما نسبت به او وظیفه داریم.
قرآن و مسجد رفتن باید در متن و اصل زندگی مردم باشد
کارشناس مرکز تربیت مربی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بیان کرد: وظیفه ما تربیت و تهذیب نفس و پیراستن آن از گناهان، آلودگیها و آراستن به فضیلتها و خصلتهای نیک است. 10 آیه اول سوره شمس تأثیر عظیم نقش نفس را در سعادت و شقاوت انسان یادآوری میکند. امام علی(ع) در مورد نفس میفرمایند «بزرگترین نادانی انسان در کار نفس خویش است. بزرگترین دانش خودشناسی است که هر که نفس خود را شناخت غافل است و هر که آن را نشناخت جاهل است. در شگفتم از کسی که گمشدهاش را میجوید ولی خود را گم کرده نمیجوید».
وی گفت: در فرهنگ قرآنی به سه نفس اشاره شده؛ نفس اماره، لواهه و مطمئنه. نفس اماره امر به گناه، شهوترانی و لذتگرایی میکند. نفس لوامه در مقابل گناهی که فرد انجام داده اقدام به ندامت و ملامت میکند و نفس مطمئنه امر به خوبیها و کسب رضایت خداوند متعال دارد.
لطفیان با اشاره به صفت مهم اجتماعی نیکی و کمک به همدیگر، بیان کرد: گاهی انسان مالی ندارد کمک کند اما میتواند با زبان یا با آبرو کمک کند. قرآن و مسجد رفتن باید در متن و اصل زندگی مردم باشد. بعضیها سالی چند بار مسجد میآیند و آن هم به خاطر ختم اطرافیان است. در اسلام بنبست وجود ندارد در شهرکهای کوچک همه همسایه حساب میشوند، همسایهداری این نیست که آزار رسانید بلکه بر آزار همسایه صبر کنید.
وی در پایان یادآور شد: خیلی وقتها ما آدمهای بدی نیستیم ولی با افراد بد همنشین میشویم. سیاه میشویم و برعکس با یک اهل دلی و انسان موحدی همنشین میشویم تا چند روز اثر نورانیت بر دل باقی میماند. اینکه در حرم وقتی وارد میشوی کفشها را از شما میگیرند یعنی خیالتان راحت باشد دنیا را بگذارید و با خیال راحت بروید.
یادآور میشود، نشست دانشجویی «استراتژی امام سجاد(ع) در رهبری امت» با همکاری دارالقرآن ادارهکل تبلیغات اسلامی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای استان در قم برگزار شد.