«فتنه» و «بیداری»؛ دو رویکرد متفاوت علما نسبت به واقعیت جهان اسلام

«حجت الاسلام والمسلمین سید صدر الدین قبانچی»؛ امام جمعه نجف اشرف و از روحانیون و علمای برجسته عراق، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با بیان این مطلب گفت: دو رویکرد متفاوت نسبت به واقعیت موجود در جهان اسلام وجود دارد، طرفداران رویکرد نخست اعتقاد دارند که جهان اسلام در شرایط فتنه و تفرقه به سر می‌برد و این گونه مسائل هستند که واقعیت آن را شکل می‌دهند و در نتیجه به گونه‌ای شاهد عقب‌گرد در میان مسلمانان هستیم.
این روحانی برجسته عراقی تأکید کرد: طرفداران این رویکرد برای اثبات ادعای خود به خون‌هایی که روزانه در درگیری‌های میان مسلمانان ریخته می‌شود، شیون‌هایی که از همه جای جهان اسلام به گوش می‌رسد، فتواهای تکفیری‌ که بر جهان اسلام سایه افکنده و غیره استناد می‌کنند و می‌گویند که این واقعیتی است که اکنون جهان اسلام در آن به سر می‌برد و کشت و کشتار نشانه‌ای بر آن هستند.
وی با اشاره به اینکه اصحاب چنین رویکردی اذعان دارند که جهان اسلام در حال رجعت و عقب‌گرد است و پیشرفتی در انتظار آن نیست، افزود: رویکرد دیگر به واقعیت جهان اسلام این است که جهان اسلام اکنون از قید وبندهای گذشته رها شده و آگاهی و بیداری اسلامی در حال شکل‌گیری و توسعه روزافزون است و انقلاب‌های منطقه نیز دلیلی بر این ادعا هستند.
امام جمعه نجف اشرف با بیان اینکه خود نیز با رویکرد دوم موافق است، اظهار داشت: جهان اسلام در این رویکرد جهشی بزرگ را در چند سال گذشته تجربه کرده که از آن یک دنیای عظیم و قطب جهانی بزرگ ساخته است.
قبانچی اظهار داشت: ضرب‌المثلی وجود دارد که می‌گوید «قطاری که در حال حرکت است به آن سنگ می‌زنند» که با این ضرب‌المثل می‌توان وضعیت جهان اسلامی در دوران معاصر را شرح داد.
دشمنان قطار سریع‌السیر اسلام را با سنگ تکفیر هدف قرار می‌دهند
وی با اشاره به این‌که جهان اسلام با رسیدن به آگاهی و بیداری حقیقی به قطاری عظیم تبدیل شده است و دشمنان برای متوقف کردن این قطار سریع‌السیر مشکلات بزرگی را در مسیر قرار داده‌اند که جریان‌های تکفیری بخشی از این مشکلات هستند.
امام جمعه نجف اشرف اضافه کرد: دین مبین اسلام امروز به اندازه‌ای توسعه یافته که تمام کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی را در نوردیده است، بنابراین می‌توان گفت اسلام کنونی قطار عظیمی است که با حداکثر سرعت در حال حرکت است و به همین دلیل هم هدف سنگ دشمنان قرار می‌گیرد.
سید صدرالدین قبانچی تصریح کرد: آگاهی کنونی جهان اسلام که از آن با عنوان بیداری اسلامی یاد می‌شود، سبب شده است که دشمنان مشکلاتی را در مسیر آن ایجاد کنند و موانعی را برای جلوگیری از حرکت در پیش‌روی آن قرار می‌دهند.
نهضت اسلام در جهان معاصر، نهضت آگاهی و بیداری است
وی توضیح داد: نهضت اسلام در جهان معاصر، نهضت آگاهی و قیام است و آنچه تحت عنوان بیداری اسلامی از آن یاد می‌شود، شاهدی بر این ادعا است و پس از رخ‌دادن آن ما شاهد وجود تنوع و تکثر مذهبی و پذیرش آگاهی عقیده در جهان اسلام هستیم.
سید صدر الدین قبانچی تصریح کرد: در این میان گرایشی به مذهب اهل بیت (ع) و آموزه‌های متعالی ایشان شکل گرفت که با بیداری و آزادی ملت‌های اسلامی همراه بود. همچنین شناختی از نظام جمهوری اسلامی ایران و نگاه مقدس به مراجع و علمای جهان اسلام به وجود آمد که در حال توسعه و پیشرفت است و روز به روز شاهد عظیم‌ترشدن آن هستیم.
این اندیشمند و عالم برجسته عراقی این شرایط را جدید قلمداد کرد و گفت: این بیداری در گذشته وجود نداشته است و به همین دلیل عوامل تفرقه‌افکن نیز در گذشته از سوی دشمنان وارد صحنه نمی‌شدند، اما اکنون پیشرفت جهان اسلام دشمن را بر آن داشته تا مانع این پیشرفت روزافزون در جهان اسلام شود.
وی تأکید کرد: علی رغم وجود جریان‌های تفرقه در میان مسلمانان، چنین جریان‌هایی واقعیت مسلط جهان اسلام نیستند بلکه واقعیت مسلط جهان اسلام در دوره معاصر آگاهی نوینی است که در حال شکل‌گیری و افزایش است.
سید صدرالدین قبانچی با اشاره به وجود عوامل تفرقه، تشتت، درگیری و نزاع در جهان اسلام، گفت: ورای این مشکلات یک جریان بیداری حقیقی وجود دارد که مسلمانان جهان در حال تجربه آن هستند و این امر واقعیت جهان اسلام در دوران معاصر را شکل می‌دهد.
وی به ضرب المثل «قطاری که در حال حرکت است به آن سنگ می‌زنند» اشاره کرد و توضیح داد: این ضرب المثل واقعیت جهان اسلام را شرح می‌دهد، زیرا اگر قطاری در ایستگاه خود توقف داشته باشد کسی میلی به پرتاب سنگ به سمت آن را ندارد، اما این قطار هرچه بزرگتر و با سرعت بیشتر در حال حرکت باشد، مورد اصابت سنگ‌های بیشتری قرارمی‌گیرد، همچنان که کسی به سمت اتومبیل معمولی سنگ نمی‌زند.
امام جمعه نجف اشرف در ادامه اظهار داشت: جهان اسلام اکنون به مثابه قطاری عظیم است که از میان سراسر جهان بشریت می‌گذرد و اکنون دین مبین اسلام در میان همه کشورهای جهان به ویژه در اروپا با سرعت در حال توسعه و پیشرفت است و همین استقبال جهانی از اسلام و مذهب حقه شیعه خشم دشمنان را برانگیخته است و گسترش جریان تکفیر و دیگر مسائل در سراسر جهان اسلام تنها بخشی از سنگ‌هایی است که به سمت این قطار پرتاب می‌شوند.
وی به صبر و تحمل رسول گرامی اسلام حضرت محمد (ص) تا تحقق کامل اهداف خویش اشاره کرد و گفت: پیامبر اسلام علاوه بر اینکه پیام‌آور اسلام از سوی خداوند متعال بودند، اقداماتی را در راستای آزادسازی ملت‌ها و ایجاد وحدت و همدلی در میان آنان انجام دادند که وحدت میان قبائل عرب تنها بخشی از این طرح انسان‌دوستانه بود.
اسلام پرچمدار جنبش آزادی ملت‌ها است
امام جمعه نجف اشرف افزود: پیامبر گرامی اسلام (ص) زمانی که وارد مدینه منوره شدند به دور از مسئله دین و دعوت به آن، اقدام به ایجاد صلح میان اوس و خزرج (دو قبیله بزرگ مدینه) کردند و تنها با انگیزه انسان‌دوستانه این کار را انجام دادند و در نهایت همین اقدام زیبای پیامبر (ص) بود که باعث شد خیلی از اعضای این دو قبیله به اسلام روی آورند.
سید صدر الدین قبانچی در پایان با تأکید بر اینکه دین مبین اسلام پرچمدار جنبش آزادی ملت‌ها است، اظهار داشت: ایشان بسیاری از مشکلات و مسائل را در راه رسیدن به اهداف تحمل کردند و ما نیز با اقتدا به ایشان باید سختی‌ها را تا تحقق کامل اهداف جهان اسلام تحمل کرده و به عقب باز نگردیم.