مشورت، توکل، صبر و فداکاری؛ شاخص‌های قرآنی تحقق «عزم»
گروه سیاسی: شاخص‌های مهم شکل‌دهنده «عزم» از نگاه قرآن بهره‌گیری از خرد جمعی، توکل، صبر، نهراسیدن از موانع و فداکاری است که برای تحقق «عزم ملی» در شعار سال 93 با چنین رویکرد و دیدگاهی مسئولان و مردم باید در کنار یکدیگر فعالیت کنند.
مقام معظم رهبری سال 93 را سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری کردند. یکی از کلید‌واژه‌های مهم این شعار «عزم ملی» است.
عزم در لغت به معنای قصد، اراده، قصد چیزی کردن و دل بر چیزی نهادن است. براین اساس، عزم ملی اشاره به اراده و قصد تک‌تک آحاد افراد جامعه در قالب یک کل و بدن برای رسیدن به یک هدف واحد و مشخص دارد.
در واقع عزم به قاطعیت و مصمم شدن به انجام یک کار پس از بررسی همه جوانب آن و مشورت با متخصصین حوزه مربوطه اشاره دارد.
قرآن کریم نیز «عزم» را در قالب قاطعیت در تصمیم‌گیری و پس از آن اقدام عملی معرفی کرده است، آنجا که خطاب به رسول اکرم(ص) در آیه 159 سوره آل عمران می‌فرماید: «وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ». به عبارتی خداوند به پیامبر دستور می‌دهد که عزم و تصمیم قاطع را منوط به مشورت با مسلمین سازد و پس ازرسیدن به تصمیم مد نظر آن را با قاطعیت و با اصل «توکل به خدا» عملی سازد.
همچنین یکی دیگر از شاخص‌ها و مؤلفه‌های عزم داشتن، برخورداری از صبر و مقاومت در برابر آزار و اذیت دشمنان و مخالفان است. خداوند در آیه 35 سوره احقاف خطاب به پیامبر(ص) ویژگی پیامبران اولوالعزم را یادآوری می‌کند و می فرماید: «فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ مَا یُوعَدُونَ لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ یُهْلَکُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ. پس همان گونه که پیامبران نستوه صبر کردند صبر کن و براى آنان شتابزدگى به خرج مده روزى که آنچه را وعده داده می‌شوند بنگرند گویى که آنان جز ساعتى از روز را در دنیا نماندهاند، این ابلاغى است پس آیا جز مردم نافرمان هلاکت خواهند یافت».
پس برای رسیدن به هدف و آرمان تعریف شده در کنار تصمیم قاطع که برگرفته از مشورت با مسلمین و توکل بر خداست باید از سنگلاخ‌ها و موانع سر راه نیز نهراسید و صبر و شکیبایی داشت، زیرا به بیان و ادبیات امروز، «ما می‌توانیم» هزینه دارد و اگر بخواهیم آن را عملی کنیم باید هزینه آن را نیز بپردازیم که هزینه آن برای نظام و مردم ما در دنیای امروز نهراسیدن از تهدید و ارعاب دشمنان و تکیه بر توان داخلی خود است.
از سوی دیگر عزم ملی نیاز به فداکاری و ایستادگی دارد و در این راه باید گذشت و ایثار کرد؛ گذشت و ایثاری در ابعاد ملی. قرآن نیز در این رابطه مؤمنان را به آزموده شدن از طریق مال و جان تذکر می‌دهد و در آیه 186 سوره آل عمران می‌فرماید: «لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوَالِکُمْ وَأَنفُسِکُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ مِن قَبْلِکُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُواْ أَذًى کَثِیرًا وَإِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الأُمُور. قطعا در مال‌ها و جان‌هایتان آزموده خواهید شد و از کسانى که پیش از شما به آنان کتاب داده شده و نیز از کسانى که به شرک گراییدهاند سخنان دل‌آزار بسیارى خواهید شنید ولى اگر صبر کنید و پرهیزگارى نمایید این ایستادگى حاکى از عزم استوار شما در کارهاست».
براین اساس فداکاری از راه جان و مال و ایستادگی در مقابل مشرکان یکی دیگر از نشانه‌های «عزم» داشتن برای رسیدن به هدف است که امروز نیز همه آحاد افراد جامعه باید براساس توان خود همان‌گونه که در دوران دفاع مقدس و انقلاب اسلامی از خود فداکاری و ایثار نشان دادند در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی با چنین روحیه‌ای خدمت کنند تا عزم ملی مدنظر شکل بگیرد.
بنابراین می توان گفت به طور کلی شاخص‌های مهم شکل دهنده «عزم» از نگاه قرآن بهره‌گیری از خرد جمعی (مشورت با مسلمین)، توکل بر خدا، صبر و شکیبایی، نهراسیدن از موانع و فداکاری و ایثار است که برای تحقق «عزم ملی» شعار سال 93 با چنین رویکرد و دیدگاهی هم مسئولان و هم مردم باید در کنار هم فعالیت کنند تا این کلیدواژه تحقق یابد که نتیجه آن تحقق کلی شعار سال است.
