به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) ابراهیم متقی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران در این همایش با ذکر اینکه افراطگرایی مذهبی یک پادگفتمان در برابر دینگرایی منطقهای است، گفت: یکی از راههای بیاثر شدن شکلبندیهای دینی و ساختارهای دینی این است که برخی، گروههای افراطی را ایجاد کنند.
وی عنوان کرد: رئالیستها تأکید دارند که درک سیاست بدون شناخت تاریخ امکانپذیر نیست و آنچه در تاریخ رخ داده در دورانهای دیگر شکل میگیرد، هیچگاه به بحث حقوق بینالملل و توصیههای اخلاقی توجه ندارند و معتقد هستند رهیافتهای دینی آموزههای مبتنی بر بایدها را شکل میدهد، هیچگاه مورد توجه قرار نمیگیرد چون قدرت، سیاست و امنیت در برابر آن است و ساختارهایی وجود دارد که عموما اخلاق را تحتالشعاع معادله قدرت قرار میدهد.
متقی با بیان اینکه تحولات تاریخ اسلام نشان میدهد که شبهجزیره عربستان و فضای عراق مرکز خشونت بوده است، افزود: اگر چه دین اسلام رهیافتهای معطوف به نوعی نگاه هنجاری، اخلاقی و قاعدهای است، اما در این منطقه هیچگاه چنین فضاهایی شکل نگرفته و عراق در طول تاریخ مرکز خشونت بوده است.
همچنین محمدعلی مهتدی، کارشناس مسائل جهان اسلام با بیان اینکه در قرآن و سیره پیامبر(ص) خشونت معنایی ندارد، افزود: عدهای از مستشرقین و برخی علمایی که در کشورهای عربی میخواستند رفتار پادشاهان را توجیه کنند اینگونه عنوان میکردند که گویی اسلام با زور شمشیر منتشر شده است و حتی در پرچم عربستان نیز تصویر شمشیر دیده میشود؛ امروز در حوزه علمیه تحقیقاتی صورت گرفته و ثابت میشود که پیامبر(ص) به هیچ عنوان از شمشیر و زور برای دعوت به اسلام استفاده نکردند.
مهتدی گفت: همه جنگهای صدر اسلام دفاعی بوده است و پیامبر(ص) در هیچ جنگی ابتدا به حمله نکرده است؛ اسلام با پند و اندرز، حکمت، گفتوگو و رفتار مسلمانان پیشرفت کرده و دیگران جذب این دین الهی شدهاند، این دین همه انسانها را برابر میداند و قرآن برای انسان انسان ارزش والایی قائل است.
وی با اشاره به آیه «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ؛ اى مردم ما شما را از مرد و زنى آفریدیم و شما را ملت ملت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست» امام موسی صدر معتقد هستند، منظور این آیه این است که ملتها با زبان ها، فرهنگها و دینهای مختلف باید با یکدیگر همکاری داشته باشند.
همچنین در این همایش الهه کولایی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران امروز با اشاره به مفهوم جهانی شدن گفت: این موضوع در طول 4 دهه گذشته به اشکال مختلف در جهان مطرح بوده است و دورههای متفاوتی را پشت سرگذاشته است.
وی افزود: اوج مسئله جهانی شدن به شرایط و فروپاشی شوروری بازمیگردد، رقیب قدرتمند نظام جهانی عرصه را خالی کرد و توهم پایان تاریخ مطرح شد.
کولایی گفت: فروپاشی شوروی شکست سنگینی برای نظام بینالملل بود، ابرقدرتی که بدون شلیک یک گلوله از هم پاشید و قدرت مهیبی که در بازیهای جهانی شانه به شانه آمریکا حضور داشت به سادگی فروریخت.
عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار کرد: موج جدید تحت عنوان جهانی شدن برای همه کشورها از جمله کشورهای اسلامی مشکلاتی ایجاد کرد و هویت و ارزشهای ملی را هدف قرار داد و کشورها ابزار مقابله با این فشار سنگین را نداشتند.
کولایی گفت: موج جدیدی از غربیسازی و وارد شدن ارزشهای غربی به جوامع و مخصوصا کشورهای اسلامی ایجاد شده است و مبانی لیبرال دموکراسی را در این کشورها در حالی مطرح میکنند که این کشورها زیرساختهای این تحول را ندارند.
عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران عنوان کرد: بسیاری از کارشناسان معتقد هستند افراطگرایی اسلامی میراث سیاستهای جنگ سرد ریگان و جرج بوش پدر است؛ جریانهای وهابی در پاکستان تقویت شدند و مدارسی شکل گرفت و خواستند تا با اسلام سیاسی به مقابله با کمونیسم در افغانستان بپردازند.
وی گفت: در سال 1995 با فروپاشی شوروی نظم منطقهای که برآمده از انقلاب است بیشتر مورد توجه قرار گرفت و در برابر این نظم یک نوع الگویی از دل اهل سنت بیرون آمد؛ اسلام انقلابی که طالبان مبدع آن بود و آمریکا نیز از آن حمایت کرد
همچنین در این همایش ناصر فکوهی با عنوان تحول خشونت سیاسی بینالملل پس از جنگ جهانی دوم، صادق زیباکلام با عنوان مبارزه با خشونت و افراطیگری در منطقه و بهاره سازمند با عنوان نقش و جایگاه همکاریهای منطقه در مبارزه با خشونت و افراطیگری سخنرانی کردند.