فضای نشر کشور پُرمسئله است/توسعه اجتماعی بر محور کتاب
گروه ادب: معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی گفت: فضای نشر کتاب کشور را اگر نگوییم بحران، یک حوزه پرمسئله است؛ از این رو پیگیری مسائل آن باید به دور از حواشی پیش رود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست «بررسی مشکلات دبیران و خبرنگاران حوزه کتاب» با حضور سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد، نجفعلی میرزایی، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و جمعی از اهل قلم، دبیران و خبرنگاران حوزه کتاب شنبه شب، 18 مردادماه، در تالار آبگینه برگزار شد.
صالحی در این مراسم با اشاره به هویت مستقل مجموعه خبرنگاران عرصه کتاب و نشر گفت: همان‌طور که به ناشر حرفه‌ای در کشور نیاز داریم، به خبرنگار حرفه‌ای در حوزه کتاب نیز نیازمندیم.
وی با بیان اینکه خبرنگار عرصه کتاب و نشر کارکردهای مختلفی دارد، افزود: تکمیل، تصحیح، تعمیق و ابهام‌زدایی اطلاعات حوزه نشر یکی از این کارکردهاست، چرا که یکی از مشکلات در کشور ما فقر، تعارض، ابهام و تناقض اطلاعات است و این عوامل می‌تواند فرصت‌های طلایی عرصه نشر را به ضد فرصت تبدیل کند؛ از این رو خبرنگاران عرصه نشر می‌باید به تکمیل، تصحیح و ابهام‌زدایی کمک کنند و این بخشی از فعالیت‌های حرفه‌ای آنهاست.
معضل کتاب‌نماها
صالحی ادامه داد: اطلاع‌رسانی و معرفی کتاب‌های ارزشمند و مفید یکی از کارکردهای دیگر است؛ چرا که کتاب‌های خوب در میان انبوه کتاب‌نماها مدفونند و این فضای دفن کتاب‌های خوب و مهجور شدن کتاب‌های کارآمد در میان 60 هزار عنوان کتاب در سال است.
وی در ادامه به وظایف خبرنگاران عرصه کتاب و نشر اشاره و عنوان کرد: شامه خبرنگار خوب، کتاب‌های خوب را تشخیص می‌دهد، همانند عطرشناسی که عطر واقعی را از تقلبی تشخیص می‌دهد؛ از این رو این شامه خوب باید سبب پخش و عرضه کتاب‌های مفید باشد و آنها را از مقبره ویترین‌ها و قفسه‌ها درآورد.
صالحی با اشاره به ارتقای سطح مصرف و تقاضای کتاب در کشور بیان کرد: اگر بحث کتاب را در یک چرخه در نظر بگیریم که مصرف و تقاضای آن را بالا ببریم، خبرنگاران باید بیشترین اهتمامشان این باشد که چگونه تقاضای کتاب را بالا ببرند، از سوی دیگر مهم این است که یک ایده منسجم ارائه شود.
تحول اقتصاد نشر در اولویت است
معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد در ادامه متحول کردن اقتصاد نشر را یکی از کارکردهای دیگر خبرنگاران عرصه کتاب دانست و افزود: اقتصاد نشر بخش‌های مختلفی چون سرمایه‌گذاری، بازاریابی و ارزش افزوده در حوزه نشر دارد که مسائل قابل توجهی است که خبرنگاران این عرصه باید به آن توجه داشته و ایده مناسبی برای متحول کردن این حوزه داشته باشند.
وی در ادامه با اشاره به مجموع قیمت پشت جلد کتاب‌ها در سال گفت: گردش مالی در حوزه کتاب حدود 160 میلیون دلار در سال می‌شود که کارکرد خبرنگار این است که بین کتاب و اقتصاد نشر ارتباط ایجاد کند.
صالحی ادامه داد: خبرنگاران عرصه کتاب باید راهبردهای سیاست‌های حمایتی در حوزه نشر را بررسی کنند و سیاست‌های حمایتی باید نقد و ارزیابی شده و نوع حمایت‌ها و تعامل دولت‌ها و نظام‌ها در این زمینه بررسی شود. از سوی دیگر خبرنگار باید به تکامل‌بخشی سیاست‌های حمایتی ورود کند.
وی به حوزه‌های حقوقی نشر در کشور اشاره و اظهار کرد: حوزه‌های حقوقی نشر، امروز با مسائل قابل توجهی در ارتباط است که می‌تواند هم به فهم و هم راه‌حل‌جویی کمک کند. همچنین تعلق خاطر به حوزه آینده‌پژوهی عرصه نشر کارکرد دیگر خبرنگار عرصه کتاب است که مسیر سریع متغیری را در این زمینه طی می‌کند و اینکه «به کجا می‌رویم؟» سؤال مهمی است و خبرنگاران می‌توانند پاسخ این سؤال را در عرصه نشر بیابند و سیاستگذاران و فعالان عرصه نشر را با این سؤال درگیر کنند.
صالحی یادآور شد: خبرنگاران عرصه کتاب و نشر کارکردهای قابل توجهی دارند و اگر این کارکردها بتواند به‌درستی اتفاق بیفتد، طبعاً پیش‌نیازهایی دارد و ارتقای سطح اطلاعاتی خبرنگاران یکی از مسائل مهم و یکی از این پیش‌نیازهاست.
معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد با بیان اینکه چشم خبرنگار، چشم توسعه اجتماعی است، افزود: ارتقای دانش اطلاعاتی نشر خبرنگار اهمیت زیادی دارد و کتاب‌بازی و کتابخوانی آنها نیز دارای اهمیت بالایی است و آنها باید در بوستان کتاب زندگی کنند و کتاب خوب را بجویند.
توسعه اجتماعی بر محور کتاب است
وی با اشاره به خانه خبرنگاران گفت: نگاه مدیران به خانه خبرنگار، نگاه صنفی محض نیست؛ چرا که این موضوع در تشکل‌های دیگر نیز می‌تواند رخ دهد، اما آنچه در این راستا حائز اهمیت است، کتاب‌پژوهی و توسعه اندیشه بر محور کتاب است و ضلع مقوّم توسعه کتاب و کتابخوانی، خبرنگاران عرصه کتاب هستند.
صالحی تصریح کرد: در هر کاری نیازمند کار تیمی هستیم و با توجه به اینکه حوزه نشر دارای موضوعات و مسائل متنوعی است، از این رو یک کار تیمی و گروهی خوب می‌تواند بسیاری از این مشکلات را حل کند.
وی افزود: اگر قبول کنیم که توسعه اجتماعی بر محور کتاب است و فضای نشر کتاب کشور را اگر نگوییم بحران، یک حوزه پرمسئله است و از سوی دیگر حل این مسائل در گرو یک مشارکت تیمی است. به عنوان مثال در زمینه مشکلات کتابفروشان، یک کار گروهی خوب توانست مشکلات آن را حل کند.
معاون امور فرهنگی در ادامه گفت: اگر حوزه رسانه، نقشه راه داشته باشد، می‌تواند در حوزه کتاب موفق شود، البته این نقشه باید توسط کارگروه‌هایی در خانه خبرنگار تعیین شود و مسائل نشر کشور براساس این نقشه و به دور از حاشیه‌ها پیش رود و حاشیه‌ها نباید ما را سرگرم کنند و سبب فراموش شدن مسئله متن شوند.
وی بیان کرد: صنعت، اقتصاد و فرهنگ نشر که موتور توسعه اسلامی است، امروز در مخاطره است و نگاهم این است که رسانه مقوّم حوزه نشر است و نیز بر این باورم که رسانه بد بهتر از بی‌رسانگی است، از این رو معتقدم که انتقاد هر چند تند نباید بر رفتار مدیران با یک رسانه تأثیر بگذارد، بلکه باید همه دست به دست هم دهیم تا مسائل مهم نشر را پیگیری کنیم.
این نشست در ادامه با بیان انتقادات، پیشنهادها و نظرات خبرنگاران و دبیران حوزه کتاب ادامه داشت.
گفتنی است، در این نشست مجید غلامی‌جلیسه، معاون آموزشی، پژوهشی و فرهنگی مؤسسه خانه کتاب و محمدرضا اسدزاده، دبیر نشست و سردبیر خبرگزاری کتاب ایران نیز حضور داشتند.
