انگیزه‌های قرآنی نویسنده اثر و طرح نقدهایی درباره برخی ارجاعات
گروه اندیشه: نویسنده کتاب «آیت‌الله طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی» در نشست نقد و بررسی این کتاب، ضمن بیان انگیزه‌های خود از نوشتن این اثر، پذیرفت که در برخی مطالب به منابع ضعیف ارجاع شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، نشست نقد و بررسی کتاب آیت‌الله طالقانی: زندگی و شیوه قرآنی، عصر امروز یک‌شنبه 20 مهرماه با حضور ابوالفضل خوش‌منش، مؤلف اثر، محمدمهدی جعفری، قرآن‌پژوه و نهج‌البلاغه‌شناس معاصر به عنوان منتقد و سیدمهدی طالقانی، فرزند آیت‌الله طالقانی در خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
در ابتدای این جلسه، ابوالفضل خوش‌منش، نویسنده این کتاب در پاسخ به این سؤال که چرا این کتاب نوشته شد؟ گفت: پاسخ دادن به این سؤال هم آسان است و هم سخت، این کتاب نوشته شد، چون به اعتبار اینکه کار قرآن، بحث، درس و علاقه و کار اینجانب به عنوان معلم مطالعات قرآن در دانشگاه تهران از قبل وجود داشت و از این جهت نیز که گاهی کار بررسی تفاسیر را داشته‌ام، کار پرتوی از قرآن و تفاسیر آیت‌الله طالقانی نظر من را جذب خود کرد.
وی افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با صدا و سیمای این شخصیت برجسته آشنا شدم و از همان موقع علاقه به قرآن در ذائقه من وجود داشت. تا قبل از آنکه با صدا و سیمای ایشان آشنا شوم یکبار ایشان را در مدرسه فیضیه قم که درس تفسیر می‌دادند، دیده بودم. ایشان در مدرسه فیضیه در همان جایگاهی که امام(ره) نشسته بودند مشغول تفسیر سوره مبارکه عصر بودند، البته برنامه قرآنی ایشان را نیز دیده بودم و خطبه‌ای که در بهشت زهرا داشتند را نیز هنوز در ذهن دارم، همه این عوامل و برخی عوامل دیگر باعث شد تا نگارش این کتاب را انجام دهم.
ابوالفضل خوش‌منش تصریح کرد: همه اینها قطعات یک جدول بود که در ذهن ما باید شکل می‌گرفت تا کامل شود. بعدها ذهن من به برخی از واژه‌های قرآنی وعبارات تفسیر ایشان بیشتر معطوف شد و به این نکته رسیدم که وقتی ایشان می‌گفتند «ما آمده‌ایم تا میثاق ببندیم» می‌دیدم که ایشان چه اطلاعی از معنای میثاق در قرآن دارند. وقتی این شخصیت از کلمه میثاق و از سوره مبارکه عصر سخن می‌گفتند این نکته را می‌رساند که نگاهی فراتر از نگاه معمولی به جملات قرآن داشتند.
نویسنده کتاب آیت‌الله طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی در ادامه به ارائه برخی تعاریف ارائه شده از تفاسیر آیت‌الله طالقانی پرداخت و افزود: حضرت امام(ره) فرزند ارشد خودشان را برای خواندن تفسیر آیت‌الله طالقانی توصیه کرده بودند و آیت‌الله بهشتی نیز می‌گوید که این تفسیر سرشار از سرخط‌هاست.
وی در ادامه در پاسخ به این سؤال که قرار بود این کتاب به زبان عربی ترجمه شود، آیا این کار صورت گرفت یا خیر؟ گفت: این کار صورت گرفته است، اما مختصر بوده و با توجه به اینکه بخشی از کتاب تنها برای داخل ایران بوده، بنابراین تمام کتاب به زبان عربی ترجمه نشده است.
در ادامه این نشست، محمدمهدی جعفری، به عنوان منتقد این کتاب در ابتدا به بیان برخی وجوه مثبت کتاب پرداخت و گفت: مهم‌ترین نقطه قوت این کتاب نسبت به سایر کتاب‌هایی که در مورد آیت‌الله طالقانی نگاشته شده، مقدمه‌ای است که در مورد شرایط و اوضاع و احوال ایران و جهان ارائه داده است. در این دوران، شخصیت آیت‌الله طالقانی شکل گرفته است و شرایط آن زمان اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... بر روی ایشان تأثیر گذاشته است. در این مقدمه اطلاعات خوبی از شرایط زمان ارائه شده است.
جعفری در ادامه یکی از نکات منفی کتاب را ارائه اطلاعاتی نادرست در مورد برخی وقایع عنوان کرد و افزود: نویسنده در برخی مطالبی که در مورد زندگی آیت‌الله طالقانی ارائه شده از منابع درستی استفاده نکرده است. در این کتاب از 215 منبع داخلی و 32 منبع لاتین استفاده شده است که البته بر ارزش کار می‌‌افزاید اما برخی منابع ضعیف بوده‌اند؛ یکی از این کتاب‌ها که بعد از درگذشت آیت‌الله طالقانی انتشار یافت توسط بهرام افراسیابی نوشته شده که بسیار ضعیف است و بسیاری از مسائل تاریخی و سیاسی برداشت شخصی خود ایشان است که برای نگارش کتاب «آیت‌الله طالقانی؛ زندگی و شیوه قرآنی» از این منبع ضعیف نیز استفاده شده است.
وی در ادامه به یک نمونه از اشتباهاتی که در کتاب ارائه شده است پرداخت و اظهار کرد: در این کتاب به تبعید آیت‌الله طالقانی به برازجان اشاره شده که به هیچ وجه این امر صحت ندارد. یا اشاره شده است که آیت‌الله طالقانی به تونس و مراکش سفری داشته‌اند که این اطلاعات هم نادرست است.
در ادامه این نشست این سؤال مطرح شد که در بخشی از کتاب آمده است که آیت‌الله طالقانی درجه اجتهاد نواب صفوی را تأیید کرده است، این موضوع به چه منبعی ارجاع داده شده است؟ و اطلاعات ارائه شده در این زمینه از کجا آمده است که نویسنده کتاب آیت‌الله طالقانی: زندگی و شیوه قرآنی گفت: این مطلب بر اساس ارجاع به روزنامه جمهوری اسلامی نوشته شده است و البته بیشتر سعی شده است تا جنبه اصلاحی آیت‌الله طالقانی در این امر دیده شود. البته من قبول دارم که نقدی نسبت به برخی اطلاعات وجود دارد و می‌پذیرم که منابع ضعیف در این کتاب مورد استفاده قرار گرفته است که اگر پیش از این می‌دانستم، از این منابع استفاده نمی‌کردم، هرچند که جمع‌آوری اطلاعات آثار نوشته شده در مورد آیت‌الله طالقانی خالی از لطف نبوده است و بنده نیم‌نگاهی به جمع‌آوری و معرفی این آثار که در دست‌دوم‌فروشی‌ها خاک می‌خوردند، داشته‌ام.
مشروح کامل این نشست متعاقبا روی خروجی ارسال می‌شود.
