اشکالات طرح حمایت از آمران به معروف از نگاه رئیس دستگاه قضا

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیت‌الله صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه امروز، 4 آبان‌ماه در مراسم افتتاحیه همایش «قانون و امر به معروف و نهی از منکر» با اشاره انعکاس موضوع امر به معروف و نهی از منکر در اصل هشتم قانون اساسی گفت: در این اصل تأکید شده است که حکومت وظیفه اجرای امر به معروف و نهی از منکر دارد که نحوه ورود به این موضوع را باید مشخص کند.

وی با تأکید بر اینکه مسئله امر به معروف و نهی از منکر یکی از ضرورت‌هاست، اظهار کرد: این موضوع در آیات و روایات مختلفی مورد اشاره قرار گرفته است به ویژه در آیات 104 و 114 سوره آل عمران دقت‌های خاصی به این موضوع شده است.

رئیس دستگاه قضا گفت: فقها وقتی به این موضوع پرداختند، عده‌ای گفتند امر به معروف و نهی از منکر از اجماعات مسلمین است و عده‌ای آن را عقلی دانستند و برخی نیز فراتر رفته‌ و امر به معروف و نهی از منکر را جز ضروریات دین شمرده‌اند.

وی با اشاره به ویژگی‌های فرهنگ لیبرال گفت: در برابر چنین دیدگاهی فرهنگ لیبرالی غرب چنین امری را برنمی‌تابد، برای همین زندگی در غرب دور از چنین موضوعاتی است. در این فرهنگ، هر انسانی مسیر را خود انتخاب می‌کند و ارزش‌ها را خود خلق کرده و برمی‌گزیند که همین نکته را یکی از ویژگی‌های جامعه مدرنیته بیان می‌کنند.

وی با بیان اینکه غرب حیات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خود را با این دیدگاه به پیش برده است، اظهار کرد: یکی از مشکلات این نوع از نحوه ارتباط انسان‌ها با یکدیگر این است که جامعه را از هم می‌پاشاند چرا که هیچ کس با دیگری ارتباطی ندارد.

رئیس قوه قضائیه با انتقاد از بی‌توجهی به مسئله امر به معروف و نهی از منکر گفت: تأکیداتی که در روایات و آیات مختلف در مورد این دو فریضه نورانی شده، هشداردهنده است برای همین لازم است به این دو مقوله توجه ویژه شود.

وی افزود: با این حال در ماجرای اسیدپاشی می‌بینیم که برخی از رسانه‌های غربی آن را با مسئله امر به معروف و نهی از منکر نسبت می‌دهند اما از آن بدتر این است که در داخل کشور نیز برخی رسانه‌ها این موضوع را با امر به معروف و نهی از منکر نسبت می‌دهند.

آملی لاریجانی با بیان اینکه بحث امر به معروف و نهی از منکر هیچ نسبتی با جنایت اسیدپاشی ندارد، گفت: نباید فضا را آلوده کرد و مقولات مهم دینی را زیر سؤال برد.

وی در مورد رسیدگی به پرونده اسیدپاشی نیز اظهار کرد: از همان ابتدا دستور پیگیری این موضوع را داده‌ام که تاکنون اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است.

رئیس قوه قضائیه در بخش دیگری از سخنان خود به بررسی طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: وقتی قرار است مقوله‌ای دینی در صحنه اجتماع به صورت قانون اجرا شود، ظرایفی باید مورد توجه قرار گیرد، از جمله مراتب آن است که مورد تأکید بزرگان قرار گرفته است.

وی در مورد مراتب امر به معروف و نهی از منکر گفت: برخی تذکر لسانی را مرتبه دوم می‌دانند؛ چرا که مصر هستند آبروی مردم باید حفظ شود؛ حال اگر نوبت به تذکر لسانی شد، باید با زبان لین و به آرامی و دوستانه امر به معروف و نهی از منکر صورت گیرد.

آملی لاریجانی تصریح کرد: امر به معروف و نهی از منکر از احکام دینی است که باید بر اساس شرایط و حدودش انجام گیرد نه اینکه مجری امر به معروف و نهی از منکر، خود مرتکب منکری شود.

وی اظهار کرد: گاه در مقام قانون و بر اساس مصلحت اشکالی ندارد که دایره شرعی ضیق‌تر شود و آرام آرام در جامعه گسترش یابد که این مسئله در طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر دیده شده است و تذکر لسانی در برخی مواقع اجازه داده نشده است.

رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه مقولات خوبی در این طرح پیش‌بینی شده است، گفت: باید به این نکته توجه شود که امر به معروف و نهی از منکر مسئله‌ای شرعی و دینی است و همه باید کمک کنند تا قانونی روشن طراحی و اجرایی شود اما وقتی سیاسی به این موضوع نگاه شود، نمی‌توان قانون خوبی وضع کرد.

وی همچنین گفت: امر به معروف و نهی از منکر ظرایفی دارد که باید در قانون به صورت روشن و شفاف مشخص شود و از به کار بردن الفاظ مجمل پرهیز کرد.

آملی لاریجانی با بیان برخی تذکرات در مورد طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر اظهار کرد: در ماده هفدهم این طرح، ستادی به حضور برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی در نظر گرفته شده است که مسئولیت‌هایی از جمله اجرای قانون امر به معروف و نهی از منکر، گسترش و ترویج فرهنگ آن، صدور مجوز برای مؤسسات مردم‌نهاد و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف به این ستاد واگذار شده است.

وی افزود: باید این نکته توجه شود که قانون اساسی وظایف دستگاه‌ها را مشخص کرده و نمی‌توان وظایف آنها را به ستاد یا تشکیلات دیگری واگذار کرد؛ این یک ایراد شورای نگهبانی است که مکرر در موضوعات مشابه مطرح شده است.

رئیس قوه قضائیه همچنین گفت: موضوع هماهنگی بین دستگاه‌ها نیز شاید بر اساس مصلحت نظام مشکلی نداشته باشد اما خلاف قانون اساسی است چرا که نمی‌توان به دستگاه‌ها گفت با دیگری خود را هماهنگ کند.

وی همچنین به ماده یک این قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر گفت: در ماده اول این طرح معروف و منکر تعریف شده است اما باید به این نکته نیز اشاره شود که فاعل امر به معروف و نهی از منکر نیز مصادیق امر به معروف و نهی از منکر را بشناسد.

آملی لاریجانی ادامه داد: در این قانون به موضوع اشرافی‌گری به عنوان یک منکر اشاره شده که این نیز از آن الفاظ کشدار است که باید از آن پرهیز شود.