از برپایی ۲۴ دوره توسط جهاد دانشگاهی تا میزبانی پیام‌نور/ سکوی معرفی نخبگان قرآنی
گروه فعالیت‌های قرآنی: با مروری اجمالی بر ۲۸ دوره برگزاری جشنواره ملی قرآن دانشجویان با روند اجرایی آن بیشتر آشنا خواهیم شد، مسیری که تا دوره ۲۴ توسط جهاد دانشگاهی پیش رفت و از سال ۱۳۸۸ بود که دیگر مراکز علمی و دانشگاه‌ها نیز علاقه‌مندی خود را برای میزبانی آن اعلام کردند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، ساعاتی تا آغاز جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان آن هم در بیست و نهمین دوره که عده‌ای آن را بزرگترین رویداد فرهنگی ـ قرآنی دانشجویان کشور قلمداد می‌کنند، نمانده است.
مسابقاتی که حالا دیگر بعد از پشت سر گذاشتن 28 دوره برگزاری، جایگاه تثبیت شده‌ای را در تقویم دانشجویی دانشگاه‌ها پیدا کرده است و هر سال از درون آن نخبه‌های قرآنی زیادی به جامعه قرآنی کشور معرفی می‌شوند.
این گزارش ساعاتی قبل از آغاز مراسم افتتاحیه این مسابقات و با هدف مروری اجمالی بر 28 دوره گذشته تنظیم شده است، 28 دورهای که مرور آنها برای بسیاری از فعالان قرآنی و علاقه‌مندان به این عرصه خالی از لطف نخواهد بود.
آغاز راه یک جشنواره
نخستین دوره مسابقات قرآن دانشجویان کشور که هنوز با نام جشنواره ملی هیچ قرابتی نداشت، در دو بخش بانوان و آقایان و در دو زمان متفاوت برگزار شد، هر چند که از تعداد شرکت‌کننده‌ها و 
نفرات برتر این مسابقات در بخش آقایان اطلاعاتی در دست نیست اما در بخش بانوان شکوه‌السادات حسینی از دانشگاه تهران در رشته قرائت و اشرف فولادگر از دانشگاه اصفهان نیز در رشته حفظ کل رتبه‌های اول را کسب کردند.
این دوره از مسابقات در بخش بانوان 28 تا 30 بهمن ماه سال 1365 به میزبانی دانشگاه الزهراء و در بخش آقایان نیز 22 آبان ماه 1364 و به میزبانی دانشگاه تهران برگزار شد. در این دوره پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رئیس جمهور وقت، توسط وزیر آموزش عالی قرائت شد.
این مسابقات در سطح 21 دانشگاه و موسسه آموزش عالی کشور برگزار شد و پس از آن بود که یک حرکت منسجم برای برگزاری منظم این مسابقات آغاز شد و در سال‌های بعد به کیفیت و کمیت این مسابقات افزوده شد.
اصفهان، میزبان دومین دوره
دومین دوره مسابقات قرآن کریم دانشجویان سراسر کشور در بخش آقایان همزمان با ایام میلاد مسعود حضرت خاتم‌الانبیاء محمد مصطفی(ص) و به مناسبت گرامیداشت سالروز ارتحال علامه طباطبایی آبان‌ماه 1365 در محل مسجد دانشگاه اصفهان برگزار شد. 
این بخش در چهار بخش قرائت، تجوید، ترتیل و صرف قرآن برگزار شد و 14 نفر به مرحله نهایی راه یافتند.
همچنین این مسابقات در بخش بانوان با یک سال تأخیر نسبت به رقابت‌ها در بخش آقایان برگزار شد. دومین دوره مسابقات سراسری قرآن دانشجویان کشور در بخش بانوان به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی ایران از پنجم تا هفتم دی ماه سال 1366 در سه رشته قرائت، مفاهیم و حفظ قرآن برگزار شد.
در بخش آقایان به نفرات اول تا دهم اعطای سفر حج و اهدای کتاب بود، همچنین به 10 نفر اول لوح یادبود دومین دوره مسابقات قرآن مجید نیز اهداء شد در بخش بانوان نیز به سه نفر اول، سه نفر دوم و سه نفر سوم رتبه‌های سه گانه به ترتیب یک سکه، نیم سکه و ربع سکه بهار آزادی به علاوه یک دوره تفسیر المیزان اهدا شد. ضمناً به نفرات چهارم الی نهم رشتههای سه گانه نیز حواله خرید کتاب اعطاء شد.
در بین برگزیدگان دومین دوره می‌توان به افرادی همچون امیرمحمود کاشفی، محمدرضا خرمیان، محسن بادپا، غلامرضا شاه‌میوه و منصور قصری‌زاده اشاره کرد، این افراد بعدها هر کدام به عناوین بین‌المللی فراوانی دست یافتند.
دانشگاه تربیت معلم در روزهای نهم تا یازدهم اسفند ماه 1366 میزبان شرکت‌کنندگان در سه رشته حفظ، قرائت و مفاهیم قرآن کریم 
در سومین دوره جشنواره قرآنی دانشجویان کشور بود. یک سال بعد یعنی دهم تا دوازدهم اسفندماه سال 1367 نیز این مسابقات در بخش بانوان برگزار شد تا تأخیر یک ساله بین مسابقات بانوان و آقایان همچنان پابرجا بماند. سومین دوره مسابقات قرآن بانوان دانشجوی سراسر کشور در محل سالن آمفی تئاتر دانشسرای عالی زاهدان و با حضور 140 شرکت‌کننده برگزار شد.
حضور 140 متسابق در دوره چهارم
در چهارمین دوره مسابقات قرآن دانشجوی سراسر کشور و در بخش آقایان که همچنان با فاصله زمانی یکساله از رقابت‌های بانوان برگزار می‌شد، جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید چمران اهواز به عنوان میزبان این مسابقات از روزهای 16 تا 18 اسفندماه 1367 شاهد رقابت متسابقان بود. مراسم افتتاحیه این مسابقات در بخش آقایان با حضور 140 نفر از دانشجویان برگزیده دانشگاه‌ها برگزار شد. این مسابقات همچنان در رشتههای حفظ، قرائت و مفاهیم قرآن کریم برگزار می‌شد.
این مسابقات در بخش بانوان دانشجو نیز به مناسبت گرامیداشت 27 آذر، روز وحدت حوزه و دانشگاه با پیام حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران و از 25 تا 27 آذرماه 68 در دانشگاه تبریز برگزار شد.
کمک هزینه سفر به عمره و سکه جوایز برگزیدگان در پنجمین دوره
پنجمین دوره مسابقات قرآن دانشجویان کشور در بخش آقایان روز دوم اسفند ماه 1368 همزمان با سالروز شهادت حضرت امام موسی کاظم(ع) در محل دانشگاه صنعتی اصفهان آغاز شد. همچنین مراسم اختتامیه این مسابقات در روز چهارم اسفند ماه مصادف با سالروز بعثت حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) با حضور مسئولین جهاد دانشگاهی و با اهدای جوایزبه نفرات برگزیده به انجام رسید. جوایز این دوره هزینه سفر به حج، سوریه و مشهدمقدس بود.
رقابت‌های پنجمین جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور در بخش بانوان نیز به سنت قدیمی یک سال بعد و در روزهای نهم تا 11 اسفند ماه 1369 همزمان با ولادت دوازدهمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت مهدی(عج) در محل تالار هفده شهریور دانشگاه تربیت معلم تهران برگزار شد. جوایز برگزیدگان در بخش بانوان نیز به ترتیب، سکه تمام بهار، نیم سکه و ربع سکه برای نفرات اول تا سوم بود.
برگزاری مسابقات برای اولین بار در یکسال در دو بخش مختلف
برای اولین بار از ابتدای مسابقات قرآن دانشجویان کشور در ششمین دوره بود که زمان برگزاری آن از فصل زمستان به فصل بهار و اردیبهشت ماه کشیده شد تا رقابت‌های بانوان و آقایان در یک سال برگزار شود. ششمین دوره مسابقات سراسری قرآن دانشجویان سراسر کشور از 18 الی 20 اردیبهشت ماه 1370 در بخش آقایان و به 
میزبانی دانشگاه گیلان برگزار شد. در این دوره تعداد شرکت کنندگان در بخش آقایان برای اولین بار به 200 نفر رسید.
دانشگاه صنعتی شریف نیز در همان سال میزبانی شرکت کنندگان در بخش بانوان را در رشتههای قرائت، حفظ و مفاهیم بر عهده گرفت. این مسابقات از 27 الی 29 بهمن ماه 1370 با حضور 104 دانشجو از 30 دانشگاه کشور برگزار شد.
برگزاری دو دوره جشنواره در یکسال
در سال 1370 شاهد برگزاری دو دوره جشنواره ملی در یکسال بودیم، در این سال هفتمین دوره مسابقات در بخش آقایان نیز برگزار شد. این مسابقات در سه رشته حفظ، قرائت و مفاهیم و از روز 10 اسفند ماه با حضور 170 نفر از دانشجویان برگزیده و به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد آغاز شد. در این سال نیز علی سرسرابی، قائم مقام فعلی شورای عالی قرآن در رشته قرائت تحقیق رتبه سوم را کسب کرد.
برگزاری مسابقات بانوان و آقایان در یک بازه زمانی
در هشتمین جشنواره ملی قرآن دانشجویان برای اولین بار مسابقات در 
یک بازه زمانی و به صورت همزمان در بین بانوان و آقایان البته به صورت مجزا برگزار شد. هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن دانشجویان کشور طی روزهای 29 و 30 بهمن ماه 1371 با حضور نمایندگانی از 25 دانشگاه سراسر کشور در محل سازمان مرکزی دانشگاه بابلسر برگزار شد.
برگزاری نهمین دوره مسابقات پس از یکسال وقفه
سال 1372 این مسابقات برگزار نشد تا جشنواره ملی قرآن دانشجویان کشور با یک وقفه یکساله مجدداً از سال 1373 از سر گرفته شود. در سال 1373 نهمین دوره این جشنواره از 6 الی 8 اردیبهشت ماه در تالار رازی دانشکده پزشکی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. در این دوره 260 دانشجو از دانشگاههای مختلف کشور حضور داشتند. نفر اول رشته قرائت تحقیق در این دوره رحیم خاکی بود که بعدها رتبه‌های بین‌المللی زیادی را به دست آورد.
اعلام رتبه‌بندی دانشگاهی در دهمین دوره
در دهمین دوره و به منظور ایجاد رقابت بیشتر بین مراکز آموزش عالی کشور، مسابقات قرآن بین دانشگاههای برتر در هر سه رشته برگزار شد که در نتیجه دانشگاه علوم پزشکی تهران در قسمت آقایان و دانشگاه فردوسی مشهد در گروه بانوان رتبه‌های اول را به دست آوردند. دهمین دوره این مسابقات همچنان و همچون ادوار گذشته در سه رشته از چهارم تا هفتم اردیبهشت ماه 1374 در محل دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد. این دوره از مسابقات با شرکت 280 نفر از دانشجویان 38 دانشگاه کشور برگزار شد.
رکوردزنی تعداد شرکت‌کنندگان تا آن زمان
یازدهمین دوره جشنواره ملی قرآن کریم دانشجویان سراسر کشور شاهد بیشترین حضور شرکت‌کنندگان بود، در این دوره که به میزبانی دانشگاه تبریز برگزار شد 490 شرکت‌کننده از 52 مرکز آموزش عالی حضور داشتند که از چهارم تا ششم خردادماه به رقابت با یکدیگر پرداختند. این مسابقات برای اولین بار به صورت موضوعی برگزار شد و قریب به 400 آیه در موضوعاتی نظیر معاد، شهادت، علم، تزکیه، تعقل، مرگ و جهاد انتخاب شده بود. از بین 493 شرکت‌کننده مرحله نهایی 228 نفر را بانوان دانشجو و 265 نفر را آقایان دانشجوی تشکیل می‌دادند. نفر اول رشته قرائت تحقیق در این دوره به محمود لطفی‌نیا از دانشگاه گیلان رسید.
دوازدهمین دوره مسابقات قرآن دانشجویان کشور 14 الی 17 اردیبهشت ماه 76 در تالار رازی دانشگاه مشهد برگزار شد. در این دروه رشته حفظ مفهومی قرآن، صحیفه سجادیه و نهج‌البلاغه نیز به مسابقات اضافه شد.
اضافه شدن برخی رشتهها به جشنواره
اردیبهشت ماه سال 1377 دانشگاه شیراز میزبان سیزدهمین دوره جشنواره قرآنی دانشجویان کشور شد. این مسابقات در روزهای 23 و 24 اردیبهشت ماه با حضور 336 دانشجوی خانم و آقا و در پنج رشته قرائت، حفظ، تفسیر، ترجمه، و نهج‌البلاغه و با داوری 15 داور بین‌المللی برگزار شد.
دیدار متسابقان با رهبر معظم انقلاب
چهاردهمین دوره مسابقات قرآن دانشجویان سراسر کشور 19 الی 22 اردیبهشت ماه 78 در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد. 
این جشنواره در دوره چهاردهم در دو مرحله استانی (مقدماتی) و کشوری (نهایی) در سطح 131 دانشگاه و موسسه آموزش عالی کشور برگزار شد. مهم‌ترین اتفاق این دوره از مسابقات دیدار دانشجویان شرکت‌کننده با مقام معظم رهبری بود.
حضور 700 دانشجو در پانزدهمین دوره
پانزدهمین دوره مسابقات قرآن دانشجویان سراسرکشور با شرکت 700 دانشجو از دانشگاههای دولتی و غیر دولتی از 18 الی 21 اردیبهشت 79 در تالار رازی دانشکده پزشکی دانشگاه مشهد برگزار شد. در این دوره مسعود نیکدستی موفق به کسب رتبه سوم قرائت تحقیق شد.
داوری 21 داور برجسته کشور در مسابقات
شانزدهمین دوره مسابقات قرآن دانشجویان سراسر کشور 23 الی 25 تیرماه 1380 در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان برگزار شد. رقابت دانشجویان در مرحله نهایی در دو بخش اصلی و جنبی صورت می‌گرفت. در بخش اصلی 521 دانشجو از 28 استان کشور در رشتههای قرائت، حفظ یک جزء ، حفظ پنج جزء، حفظ 10 جزء، حفظ 20 جزء، حفظ کل، ترجمه، مفاهیم و تفسیر قرآن به رقابت پراختند. قضاوت این دوره از مسابقات را 21 داور بین‌المللی قرآن بر عهده داشتند.
در هفدهمین دوره جشنواره قرآنی دانشجویان کشور بار دیگر میزبانی مسابقات به دانشگاه تهران رسید. این مسابقات مرداد ماه 1381 و با حضور 600 شرکت‌کننده برگزار شد.
هجدهمین دوره این جشنواره در دانشگاه شهرکرد و در مردادماه سال 1382 برگزار شد. در این دوره محمدتقی میرزاجانی، رئیس حوزه ارتباطات شورای عالی قرآن رتبه اول قرائت تحقیق و مهدی عادلی، قاری بین‌المللی کشورمان نیز رتبه سوم این مسابقات را به دست آوردند.
نوزدهمین دوره جشنواره قرآنی دانشجویان کشور بار دیگر در تهران و اواخر مردادماه 1383 برگزار شد. همچنین بیستمین دوره این جشنواره نیز اردیبهشت ماه سال 1384 و برای اولین بار در قم برگزار شد. بیست و یکمین دوره نیز اواخر اردیبهشت ماه سال 1385 در مشهد مقدس برگزار شد.
بیست و دومین دوره این مسابقات در تهران و بیست و سومین دوره نیز اواخر اردیبهشت ماه 1387 به میزبانی دانشگاه سیستان و بلوچستان در زاهدان برگزار شد. در بیست و سومین دوره 400 شرکت‌کننده حضور داشتند.
پایان میزبانی جهاد دانشگاهی
بیست و چهارمین دوره جشنواره قرآن دانشجویان کشور مهرماه سال 1388 و به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد. در بیست و چهارمین جشنواره ملی قرآن دانشجویان ایران 450 نفر از آقایان و بانوان دانشجوی برگزیده مراحل مختلف دانشگاهی، در 8 رشته قرآنی حضور داشتند.
وزارت علوم میزبان دوره بیست و پنجم
بیست و پنجمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور یعنی از سال 1389 به صورت دورهای و توسط دستگاه‌های دانشگاهی مختلف برگزار شد. تا قبل از این جهاد دانشگاهی به عنوان مبدع و میزبان دائمی این مسابقات بیست و چهار دوره را برگزار کرده بود. در این دوره برای اولین بار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری میزبانی مسابقات را برعهده گرفت تا این جشنواره وارد مرحله تازه‌ای از برگزاری خود شود. در این دوره از مسابقات وحید وکیلی و بهزاد هژبری در رشتههای قرائت تحقیق و حفظ کل قرآن کریم رتبه‌های برتر را کسب کردند.
دوره بیست و ششم
بیست وششمین جشنواره ملی قرآن کریم دانشجویان ایران با حضور ۴۵۰ نفر از برگزیدگان قرآنی دانشگاه‌ها و مراکزآموزش عالی تابعه وزارت علوم، بهداشت، دانشگاههای آزاد اسلامی، جامع علمی کاربردی، پیام نور و علوم و معارف قرآن کریم در روزهای اول تا چهارم آذرماه سال 1390 در مشهد مقدس با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
همچنان بسیج دانشجویی میزبان
در بیست و هفتمین دوره نیز بسیج دانشجویی به عنوان میزبان مسابقات اعلام شد. در این دوره که در مجتمع فرهنگی دانشجویی 13 آبان(لانه جاسوسی سابق) برگزار شد شرکت‌کنندگان از هشتم تا یازدهم این ماه با یکدیگر به رقابت پرداختند. در این دوره‌های حجم رشتهها گسترش فراوانی یافت و مسابقات در بخش‌هایی همچون مقاله‌نویسی، عکاسی، نرم‌‌افزار، نماهنگ، فیلمنامه‌نویسی و ... نیز برگزار شد. شرکت‌کنندگان در مرحله ملی و نهایی در 21 رشته شفاهی، کتبی و پژوهشی با یکدیگر رقابت کردند و در مجموع نیز 250 نفر در بخش مسابقات کتبی و 350 نفر در بخش مسابقات شفاهی شامل قرائت، ترتیل، حفظ کل، 20 جزء، 10 جزء، 5 جزء قرآن کریم، مداحی و دعاخوانی شرکت کردند.
دانشگاه آزاد اسلامی؛ میزبان دوره بیست و هشتم
بیست و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان سراسر کشور از روز هشتم آبان با حضور 260 دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در بخش شفاهی شامل 5 رشته قرائت به روش تحقیق، قرائت به روش ترتیل، حفظ قرآن کریم شامل حفظ 5، 10، 20، و حفظ کل ویژه دانشجویان پسر و دختربرگزار شد. در این دوره 40 داور کشوری مسابقات را قضاوت کردند. در این دوره در رشته قرائت علی قاسم‌آبادی و در رشته حفظ کل نیز محمد خطیبی رتبه‌های برتر را کسب کردند.
حالا ساعاتی تا شروع این مسابقات در بیست و نهمین دوره مانده است و همه چیز برای برگزاری بزرگترین رقابت قرآنی دانشجویان کشور مهیا شده است، میزبانی این دوره را دانشگاه پیام نور اصفهان برعهده گرفته است و تنها در بخش شفاهی این دوره 315 شرکت‌کننده حضور خواهند داشت.
