صباح زنگنه، کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی ایران، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره ارزیابی خود از نتایج مذاکرات و تمدید 7 ماهه آن گفت: در مذاکرات بحث تمدید زمان و فرصت گذاشتن برای تکمیل مذاکرات امری عادی است. نه به نتیجه رساندن مذاکرات ظرف یک مدت زمان معین و ضرب الاجل گذاشتن میتواند یک موفقیت تلقی شود و نه تمدید آن یک شکست محسوب شود.
مذاکرات هستهای نشاندهنده جایگاه ایران در مناسبات بینالمللی است
وی اضافه کرد: در یک فاز بالاتر ما باید این مذاکرات را به عنوان قله کوه یخ مناسبات بینالمللی ایران نگاه بکنیم. در واقع مذاکرات هستهای با همه اهمیتش، حاکی از اصل موضوع، که جایگاه ایران در مناسبات بینالمللی است، میباشد.
زنگنه اظهار کرد: به عبارتی داشتن چنین مذاکراتی به عنوان یک اعتراف رسمی از سوی کشورهای قدرتمند جهان به جایگاه ایران در نظام بین الملل است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی عنوان کرد: طبیعتا با توجه به عرف، قواعد و مناسباتی که آنان برای خودشان قائل شدهاند، ورود یک کشور مهم منطقهای با توان بالای اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، علمی و سیاسی در چنین مذاکرات رو در رویی، خود، بحث چالش برانگیزی است.
زنگنه افزود: اگر جایگاه این مذاکرات را در این سطح و با این نگاه ببینیم آن وقت متوجه خواهیم شد که ما به کجا میرویم و با چه سمت و سویی باید حرکت کنیم. در واقع نه با صرف مذاکرات هستهای بلکه با اقدام به مذاکره در این سطح و با این روش، جایگاه ایران در نظام بینالملل در حال محک خوردن است.
نه قهر، نه تندروی، نه تسلیم؛ مشی رفتاری ایران در مذاکرات و کلیت مناسبات بینالمللی
زنگنه درباره اینکه تا چه حد ایران توانسته است از انجام مذاکرات به یکی از اهداف کلان خود که اتمام حجت و گرفتن بهانهها از غرب بوده است دست یابد، گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدای کار مواضع خودش را بیان کرده است و خود را به عنوان یک تافته جدابافته در روابط بینالملل ندیده است، بلکه تلاش کرده است آنچه که در چارچوب منافع ملی خودش هست را بیان کند و ارتباطاتش را بر همان اساس تعریف کند.
وی تأکید کرد: طبیعتا چنین اقدامی نمیتواند از سوی جامعه بینالملل محکوم شود ولذا قدرتهای بینالمللی تلاش میکنند ضعف خودشان را در هضم این مسئله با اقدامات رسانهای به عمل بیاورند و نوعی ایرانهراسی در جهان و منطقه راه بیندازند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی اظهار کرد: در مقابل جمهوری اسلامی ایران نیز باید با تمام دقت و متانت به مسیر خودش ادامه دهد و نه قهر کند، نه تندروی کند و نه چنان تسلیم شود که از هویت و جایگاهش اثری باقی بماند.
برخی مواضع موافقان و مخالفان دولت درباره مذاکرات احساسی و ناپخته بود
زنگنه درباره نحوه صحیح ارزیابی تیم مذاکرهکننده و شکل مذاکرات از سوی فعالان و جریانهای سیاسی کشور و دچار نشدن به افراط و تفریط یا به عبارتی خوشبینی و بدبینی مطلق به مذاکرات گفت: به نظر میرسد برخی از موضعگیریها چه از جانب موافقان دولت و چه از جانب مخالفان دولت، احساسی و ناپخته بوده است.
وی تصریح کرد: نظام در مجموع در حال پیشروی به سمت قدرت ملی ، تحقق توان ملی و تقویت و توسعه منافع ملی است. مذاکرات هستهای و فعالیتهای هستهای مربوط به یک جناح خاص نیست که اگر موفقیتی در آن حاصل شد آن را موفقیت یک جناح خاص بدانیم و یا اگر توقفی در مذاکرات حاصل شد آن را شکست یک جناح و جریان خاص قلمداد کنیم.
زنگنه با اشاره به اینکه همه دولتهای پس از انقلاب، به دنبال توسعه فعالیتهای هستهای بودند، گفت: دولتهای بعدی هم ناگزیرند همین مسیر را ادامه دهند. بنابراین محور اصلی، یک محور ملی است و ربطی به یک جناح، جریان و گروه خاص ندارد. در این مسیر همه دولتها تلاش کردند که برنامه هستهای استحکام پیدا کند و به پیش برده شود.
این کارشناس امور بین الملل با بیان اینکه هیچ جریان و جناحی هیچگاه استفاده از ظرفیتهای بینالمللی را مورد انکار قرار نداده است، گفت: لذا القا این مطلب که اگر مذاکرات متوقف شود، پس شکست خورده است حرف نادرستی است. زیرا این شکست متوجه همه جناحهاست و اگر مذاکرات با موفقیت هم به انجام برسد آن موفقیت نیز متعلق به همه جریانها، جناحها، کل ملت و نظام است.
جریانهای سیاسی از افتادان به دام انتقام، شماتت و فخرفروشی بپرهیزند
زنگنه تأکید کرد: رفتاری که از یک کشور متمدن و رشید انتظار میرود این است که همه جناحهای سیاسی آن، بحثها و اختلافات داخلی خود را در داخل محافل رسمی و قانونی و از مسیرهای خودش پیگیری کنند.
وی با یادآور شدن این مسئله که نگاه به سایر کشورهای طرف مذاکره و نحوه برخورد آنها با این موضوع میتواند الگوی مناسبی را به ما معرفی کند، گفت: نه در آمریکا، نه در فرانسه و نه در کشور دیگر طرق مقابل ما، اگر مذاکرات به موفقیت رسید به عنوان موفقیت رئیسجمهور فعلی تلقی میشود و اگر هم شکست خورد به عنوان شکست وی قلمداد نمیشود.
زنگنه اظهار کرد: در آنجا احزاب حاکم و مخالف براساس یک برنامه مشترک توافق میکنند و در حد مواضعی که بتواند بر ایران فشار بیاورد مطالب خود را به بیرون منتشر میکنند و صحبت میکنند.
وی در پایان با پرهیز دادن دو جریان سیاسی کشور به افتادن در دام انتقام یا شماتت و یا احساس فخرفروشی، گفت: بایستی به سراغ مواضعی رفت که صرفا بتواند منافع ملی را تقویت کند و آن را توسعه دهد و از ضرر و زیان نسبت به قدرت و منافع ملی جلوگیری کند.