ادغام و تملیک گامی در جهت افزایش بهره‌وری شرکت‌هاست
گروه اقتصاد: تیموری اظهار کرد: ادغام و تملیک رویکردی در جهت پاسخگویی به شرایط، چالش‌ها و ویژگی‌های اقتصادی شرکت‌هاست که هدف از آن در گام نخست افزایش بهره‌وری و توسعه فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌ها و مجموعه‌های بزرگ است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه، علی تیموری، کارشناس بازار سرمایه با بیان مطلب فوق گفت: ادغام و تملیک، الزاماتِ شرایطِ محیطی و فعالیتی اقتصادی است که به شرکت‌ها تحمیل می‌شود تا در یک شرایط رقابتی هم در راستای فعالیت‌های خود و بازار و هم در جهت جلوگیری از رو به افول نهادن شرکت‌ها قدم بردارند.
تیموری ادامه داد: ادغام و تملیک در ایران مفهوم خیلی جدیدی است و تا کنون هیچ حرکت و اقدامی به شکل رسمی اتفاق نیفتاده است، اما باید بررسی شود که اقتصاد ما در کدام حوزه‌ها پتانسیل ادغام و تملیک با هدف افزایش بهره‌وری و توسعه رقابت‌پذیری بیشتر در عرصه اقتصادی دارند.
تیموری در خصوص بسترسازی‌های لازم برای اجرایی شدن این مفهوم به شکل عملیاتی اظهار داشت: بسترهای قانونی و مقرارتی برای اجرایی شدن ادغام و تملیک هم اکنون وجود ندارد که بتوان به شکل عملی وارد این حوزه شد. بلکه هم اکنون در حد یک حوزه تئوریک مطرح است و تمام تأمین سرمایه‌ها اگر قدمی در این زمینه برداشته اند به منظور گسترش این بحث در داخل و بومی سازی مدل‌های خارجی بوده تا صنایع داخلی که می توانند برای این اقدام کاندیدا شوند تا زمینه اجرایی شدن آن برداشته شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان فعالیت‌های تئوریکی که برای تهیه چارچوب‌های نظری و مفهومی ادغام و تملیک انجام شده است، تصریح کرد: روی تمام ابعاد این موضوع از نظر چارچوب نظری و مفهومی کار شده و در گام بعدی در خصوص ابعاد حقوقی این اقدام مانند چگونگی دریافت مالیات از این شرکت‌ها که می تواند بر عملیاتی شدن آن اثر بگذارد، بررسی‌های لازم صورت می پذیرد.
وی درباره تاریخچه ادغام و تملیک در سایر کشورها گفت: تاریخچه ادغام به اوایل 1900 میلادی برمی گردد؛ اگرچه ادغام‌ها در آن زمان، صنایع تولیدی و معدنی را تحت تأثیر قرار دادند ولی صنایع مربوط به فلزات اساسی، پتروشیمی و شیمیایی، غذا، حمل و نقل و چند صنعت کوچک دیگر نیز تأثیراتی از این ادغام‌های افقی پذیرفتند. موج فعالیت های مربوط به ادغام و تملیک به شش دوره مشخص تقسیم بندی می شود.
تیموری خاطرنشان کرد: اولین موج ادغام‌ها بعد از رکود سال 1883 شروع شد. ادغام‌های این دوره بیشتر مربوط به ادغام‌های افقی بودند و نتیجه بیشتر این ادغام‌ها ایجاد ساختار انحصارگونه در صنایع بود. موج دوم ادغام‌ها بین سال های 1916-1929 اتفاق افتاد و می‌توان افزایش فعالیت در این دوره را در نتیجه افزایش فعالیت اقتصادی بعد از جنگ دانست. در این دوره بیشتر فعالیت‌ها، ادغام‌های عمودی بر روی شرکت‌های در طول زنجیره تامین بود. رشد اقتصادی ممتد و رشد شدید بازار سهام سبب راه افتادن موج سوم ادغام‌ها در اواسط دهه هفتاد شد که بیشتر بر روی تملک‌های خرید نامتجانس(conglomerate) متمرکز بود.
وی خاطرنشان کرد: در دهه هشتاد تصاحب‌های دشمنانه شدت گرفت. در این دوره خریدهای اهرمی(Leverage Buyout) به عنوان استراتژی غالب برای تملک‌ها مورد استفاده قرار گرفت. ادامه رونق اقتصاد و بازارهای مالی بین سال های 1992-2000 که با ترکیبی از انقلاب تکنولوژی، کاهش موانع معاملاتی و روند جهانی به سمت خصوصی‌سازی همراه بود سبب شد که موج دیگری از فعالیت‌های ادغام شکل بگیرد. موج ششم ادغام ها نیز با گسترش شدید استفاده از خریدهای اهرمی بالا، سرمایه گذاری های PE همراه شد.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه درباره اینکه چگونه می‌توان ریسک های ادغام و تملیک را مدیریت کرد، ابراز داشت: ادغام و تملیک حساسیت‌های خاص خودش را دارد که لازم است مطالعاتی بر سرفصلی که شرکت در آن فعالیت دارد و همچنین هدف از این ادغام و تملیک انجام گیرد و همچنین مهم است که نتیجه کار ادغام بهتر و سودآورتر از شرایط ماقبل از ادغام باشد.
وی تصریح کرد: در دنیا هم بحث ادغام و تملیک بدون ریسک مطرح نبوده بلکه در دنیا وقتی صحبت از این خدمات می‌شود، بحث شکست نیز همزمان با آن مطرح می‌شود، بنابراین ادغام و تملیک بستر مطلوبی است که نتایج برآورد شده برای آن، نیازمند مطالعات تخصصی است. اما این را هم باید در نظر داشت که با وجود همه مطالعات و بررسی‌ها به نتیجه مورد نظر منتهی نشود.
تیموری در پایان خاطرنشان کرد: دو نمونه عملی در سال آتی انجام می‌گیرد که شروعی برای اصلاح ساختار برخی شرکت‌هایی باشد که با ادغام و تملیک بهره‌وری‌شان افزایش پیدا می‌کند.
