به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به نقل از روابط عمومی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آلمان، همایش علمی «اسلام، اسلامهراسی و افراطگرایی» با همکاری «بنیاد مطالعات اسلامی» و حضور دهها نفر از دانشجویان و نخبگان آلمانی با محورهای «علل سیاسی و اجتماعی و اثرات افراطگرایی»، «رسانهها و سیاست یکقطبی آنان»، «اسلامهراسی و تخیلات جوامع غربی» و «شریعت اسلام و درک صحیح از آن» برگزار شد.
مهدی ایمانیپور، رئیس افتخاری بنیاد مطالعات اسلامی در برلین؛ زابینه شیفر Dr. Sabine Schiffer، از مؤسسه مسئولیت رسانهها؛ برند اربل سفیر سابق جمهوری فدرال آلمان در تهران؛ فرید حافظ از دانشگاه «زالزبورگ» اتریش و چفلی آدمی از دانشگاه مونستر آلمان در این همایش به ایراد سخنرانی پرداختند.
سفیر سابق آلمان در ایران در این همایش گفت: بررسی نقش غرب در تحولات افغانستان، عراق، سوریه و مصر نشان داد که گروههای افراطی اسلامگرا غالبا توسط سازمانهای امنیتی غربی ایجاد و حمایت شدهاند.
وی افزود: تجربه سالها زیستن در میان مسلمانان به من آموخته است که مردم مسلمان به اندازه تمام مردم دیگر دنیا معقول و دوستداشتنی هستند و تفاسیر خشن از اسلام با اکثریت جوامع مسلمان بیگانه است.
برند اربل تلاش کرد که نشان دهد نسبت مستقیمی میان تبلیغات اسلامهراسانه و پیوستن جوانان مسلمان به اسلامگرایان افراطی وجود دارد.
در ابتدای این همایش مهدی ایمانی پور، رایزن فرهنگی ایران در برلین در سخنانی گفت: امیدوارم با تشریک مساعی در مباحث همایش، گفتوگوی ما به نتایج عملی روشنی برای بهبود وضعیت موجود در مناسبات انسانی بیانجامد.
تلاش برای بسیج هرچه بیشتر نیروها در موج جدید اسلامستیزی
در ادامه رئیس افتخاری بنیاد مطالعات اسلامی آلمان با اشاره به اینکه در موج جدید اسلامهراسی، تلاش شده است نیروهای بیشتری برای اسلامستیزی بسیج شوند، گفت: به عنوان نمونه بعد از جریان پاریس، می توان رویکردهای اسلامستیزانه را به صورت فزایندهای در میان نخبگان لیبرال مشاهده کرد؛ اما افراطگرایی نیز هر روز ابعاد فجیعتر وگستردهتری به خود میگیرد.
وی سپس به لزوم بررسی ارتباط متقابل اسلامهراسی و افراطگرایی پرداخت و ضرورت نگاهی نو به اسلام را از مباحثی برشمرد که نیازمند بحث وکنکاش در جامعه آلمان است و سؤالاتی نظیر ریشههای واقعی افراطگرایی اسلامی را باید در کجا جستجو کرد؟ و یا چه عواملی در پشت پرده به هراس از اسلام در جامعه آلمان دامن میزنند؟ چه کسانی از اسلامهراسی سود میبرند؟ ریشههای اصلی اسلامهراسی چیست؟ آیا اسلامهراسی یک پروسه طبیعی است یا یک پروژه و این پرسش که آیا از اسلام قرائتی عقلانی و معتدل وجود دارد؟ آیا قرائتهای خشنی که به اسلام نسبت داده میشوند واقعا به متن پایبند هستند؟ از جمله مباحثی دانست که باید به آن توجه کرد.
ایمانیپور در ادامه سخنان خود گفت: مشکل اصلی این است که اغلب غیرمسلمانان، اطلاعات بسیار کمی از اسلام یا جوامع مسلمان دارند و مهمتر این که هیچ تماس شخصی نزدیکی با مسلمانان ندارند و در این مسئله، فرقی بین نخبگان و سایر اقشار وجود ندارد. لذا مشاهده میکنید که در همین چارچوب، رهبر انقلاب اسلامی ایران در نامهی اخیر خود خطاب به جوانان اروپا وآمریکا، از آنان میخواهد که در واکنش به سیل پیشداوریها و تبلیغات منفی برعلیه اسلام، مراجعهای مستقیم و بیواسطه به متون اصیل دینی داشته باشند.
بیش از یک چهارم مردم جهان خود را مسلمان میدانند
رایزن فرهنگی ایران در آلمان با اشاره به اینکه بیش از یک چهارم مردم جهان خود را مسلمان میدانند، گفت: غالب آنها همه روزه میکوشند با پایبندی به اصول این دین زندگی انسانیتری داشته باشند و رفتار آنها در خانواده و جامعه نامعقولتر از سایر مردم جهان نیست. در این میان مطابق آمارهای موجود افرادی که با تفسیری غیرعقلانی و غیر انسانی از این دین، چهره آن را مخدوش میکنند، یک اقلیت بسیار بسیار ناچیز از کل جمعیت مسلمانان را تشکیل میدهند که به نظر میرسد در بسیاری از مواقع تحت استخدام نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشورهای بزرگ هستند. اما رسانهها با تکرار بیپایان نام اسلام درکنار نامهایی چون داعش، بوکو حرام، القاعده و نظایر آنها، اسلام را با خشونت، قتل، جنایت و رفتارهای غیرانسانی ملازم ساخته و مخاطب خود را از اسلام ترسانده، بر آتش اسلامهراسی دامن میزنند.
سپس رئیس افتخاری بنیاد مطالعات اسلامی با ذکر این نکته که رسانههای غربی با تبلیغات بیمبنای خود اسلام را مقابل دستاوردهای تمدن مدرن قرار داده، گفت: آنها این چنین القا میکنند که اسلام با هر چه خوب، انسانی و عقلانی است، مخالف است. این در حالی است که اسلام سالیان متمادی بزرگترین تمدن بشری را ایجاد و اندیشمندان فراوانی را به جهان عرضه کرده است.
وی گفت: با القای دائم پیامهای اسلامهراسانه رسانهها، از یکسو تصویر اسلام در ذهن مخاطبین با خشونت ملازم میگردد و از سوی دیگر، مخاطبان به دلیل کثرت تکرار، دیگر تمایل ندارند درباره اسلام چیزی بشنوند و در نتیجه از آن فاصله عاطفی میگیرند.
ایمانیپور با اشاره به تحقیقی که چندی پیش منتشر شد، اظهار کرد: بر اساس این تحقیق در 81% از برنامههایی که به نوعی به عناوین اسلامی مرتبط میشود، اسلام با موضوعات منفی ارتباط داده شده است.
وی گفت: واقعیت عجیب دیگر این است که این روش نادرست تبلیغاتی در برخی اقشار جامعه نتیجه معکوس داشته است بخصوص آن دسته از جوانان جوامع غربی که به دلیل مسائل مالی یا شخصیتی از جامعه سرخورده شدهاند و در صدد انتقام از آن هستند به دام تبلیغات افراطیون میافتند تا به گمان خود به چیزی ایمان آورده باشند که از اساس با جامعه و تمدنی که آنها را رانده و سرخورده کرده است مبارزه کنند. غافل از آن که بسیاری از حرکتهای افراطی، خود در پنهان از ابزارهای تبلیغاتی بر علیه اسلام هستند.
550 نفر از آلمان به داعش پیوستهاند
ایمانیپور افزود: با دقت در آمارهای موجود میتوان نشان داد ارتباط معناداری بین تبلیغات اسلامهراسانه از یکسو و شیوع افراطگرایی از سوی دیگر وجود دارد. هر قدر رسانهها در تبلیغات و برنامههای خود بیشتر به معرفی اسلام به عنوان امری خشن و ناخوشایند میافزایند و قرائتهای معقول و معتدل از اسلام را نادیده میانگارند، افراد و گروههای بیشتری که غالبا در جامعه ناموفق بودهاند خود را به عنوان مسلمان واقعی! معرفی کرده، میکوشند به گمان خود بنیان جامعه را متزلزل سازند. مراجعه به آمار کسانی که از کشورهای مختلف اروپایی به داعش پیوستهاند بیانگر واقعیت مذکوراست. به عنوان نمونه بر اساس آمار رسمی دولت آلمان 550 نفر از این کشور به داعش پیوستهاند.
رئیس افتخاری بنیاد مطالعات اسلامی توضیح داد که تنها راه تعامل معقول میان غرب و تمدن اسلامی ایجاد فرصت برای قرائتهای معقول از اسلام است.
ایمانیپور در پایان سخنان خود با اشاره به چرخه نامبارک اسلامهراسی و افراطیگری که از دو سو به قرائتهای معتدل و معقول از اسلام، لطمهزده است، افزود: با توجه به تعداد قابل توجه مسلمانان در آلمان، تنها راه مقابله درست با مسئله اسلام، معرفی قرائتهای معقول و معتدل از اسلام و حمایت از آن است. به بیان دیگر، راه مواجهه با تمایل روز افزون به اسلام از یکسو و مبارزه با برداشتهای خشن و غیرانسانی از سوی دیگر، ترساندن مردم از اصل اسلام نیست؛ بلکه راه حل منطقی، معرفی اسلامی اعتدالی و معقول و به حاشیهراندن قرائتهای خشن و غیرانسانی از اسلام است. اسلامی که نه به نفع ارزشهای لیبرال از محتوای خود خالی شده و نه به طور نامعقول با هرچه جدید است، سر دشمنی دارد که متأسفانه هراس و افراط، فرصت مواجهه با اسلام رحمانی، صلحجو وعدالتطلب را از غیرمسلمانان سلب کرده و مسلمانان را به جای برخوردهای اثباتی به رویکردهای تدافعی کشانده است.
سخنران بعدی این همایش برند اربل، سفیر سابق آلمان در ایران بود که وی در این سخنرانی به ریشهیابی موضوع «افراطگرایی» اشاره و پیامد آن را «اسلام هراسی» در کشورهای غربی معرفی کرد.
سفیر سابق آلمان در ایران با بررسی نقش غرب در تحولات افغانستان، عراق، سوریه و مصر نشان داد که گروههای افراطی اسلامگرا غالبا توسط سازمانهای امنیتی غربی ایجاد و حمایت شدهاند.
بیان این نکته و ترسیم آن از سوی یک دیپلمات کارکشته با 38 سال سابقه خدمت در کشورهای اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار بود.
وی همچنین تخریب زیرساختارهای کشورهای مذکور را توسط نیروهای نظامی غربی و خلأ هرگونه نظام با ثبات را زمینه مناسبی برای نسجگرفتن گروههای افراطگرا در این مناطق دانست.
زابینه شیفر، مدیر مؤسسه مردم نهاد رسانهها و مدرس دانشگاه بهعنوان سخنران بعدی این همایش با اشاره به مصادیق متعدد به ترسیم چهره اسلام در غرب و بخصوص مطبوعات پرداخت و با استناد به منابع مختلف رسانهای نشان داد که پس از حادثه یازده سپتامبر تبلیغات منفی رسانههای غربی علیه اسلام و مسلمانان از افزایش کمی و کیفی قابل محسوسی برخوردار بوده است.
وی سپس با استناد به آمارهای رسمی اظهار کرد: کمکهای مالی هنگفتی در جهت بسط تبلیغات منفی علیه اسلام و مسلمانان در غرب صورت گرفته است که در این میان میتوان به هزینه نمودن حداقل 42 میلیون یورو برای تبلیغات ضد اسلامی طی چند سال گذشته به رسانههای جمعی اشاره کرد.
فرید حافظ از دانشگاه «زالزبورگ» اتریش نیز که ویراستار سالنامه تخصصی «اسلامهراسی» به زبان آلمانی است، در بخشی از سخنان خود اظهار کرد: دستگاههای حاکم برای تثبیت قدرت خود همواره در صدد هستند که در ذهن مخاطبین خود دشمن خیالی ایجاد و با تبلیغات مداوم آن را هر روز پررنگتر کنند.
وی بسیاری از حرکتهای جمعی علیه اسلام و مسلمانان را در این چهار چوب قابل تفسیر دانست.
سخنران پایانی این مراسم شفلی آدمی از دانشگاه «مونستر» بود که در سخنرانی خود به این موضوع اشاره داشت که پس از حملات تروریستی توسط افراطگرایان این امکان زیاد است که مسلمانان وارد نوعی لاک تدافعی گردیده و وظیفه خود را این بدانند که توضیح دهند آن چه در حملات تروریستی رخ میدهد با اسلام مرتبط نیست.
استاد دانشگاه مونستر گفت: گام صحیح در این راستا این است که نشان داده شود دین اسلام برای نیازهای انسان امروز کمکهای ارزشمندی میتواند ارزانی کند و تلاش کنیم تبیین معقولی از نسبت شریعت و قوانین جوامع سکولار ارائه دهیم.
آدمی کوشید که نشان دهد که حرکتهای خشن منسوب به اسلام اساساً با قرائت منطقی و درست از قرآن سازگار نیست.
در بخش دوم این همایش نشست پرسش و پاسخ با میهمانان و شرکتکنندگان برگزار شد.