«رخ دیوانه» اشاعه دهنده فرهنگ غرب در میان جوانان است

حسین سلطان‌محمدی، کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان این‌که ساخته جدید داودی، فیلمی خوش‌ساخت است، اظهار کرد: «رخ دیوانه» واجد چند نمونه از طبقات و سبک‌های مختلف زندگی در ایران است. در این کار، دخترانی با تمکن مالی بالا تا جوانانی با کمبودهای اقتصادی وجود دارند. در میان این پراکندگی طبقات ما یک چیز مشترک در بین تمامی این جوانان می‌بینیم؛ آن هم این است که تمام شخصیت‌های فیلم به نوعی هر کدام یکی از والدین خود را از دست داده‌اند. برای همین است که همگی آنها دلبسته فضاهای مجازی شده‌اند.

وی افزود: نکته دیگر اینکه هیچ کدام از شخصیت‌های فیلم با دیگری یا خانواده خود ارتباطی ندارند به نحوی که از مثبت‌ترین جوان اثر تا شخصیت‌هایی به اصطلاح خاکستری فیلم، همگی در تنهایی به سر می‌برند. مطلب دیگر اینکه جوانان این فیلم به بهانه‌های مختلف دائم در حال شکستن خط قرمزها هستند. برای همین هم می‌بینیم که به سادگی وارد خانه مردم می‌شوند و حتی به سادگی سر یکدیگر کلاه می‌گذارند.

این کارشناس سینما به توضیح فوق اضافه کرد: در این فیلم به برخی معضلات اجتماعی رایج در جوانان نیز توجه می‌شود. برای نمونه آرمان‌خواهی که در بسیاری از جوانان قشر ضعیف ما وجود دارد. این جوانان معمولاً در ایده‌آل‌های خود دائم در پی این هستند که به موقعیتی دست یابند تا بتوانند به واسطه آن به نوعی طبقه اجتماعی خود را بالا برند.

وی درباره سبک و ساختار فیلم چنین توضیح داد: «رخ دیوانه» فیلمی بود که در آن به سبک و روش امروز سینمای جهان به ویژه هالیوود، داستان روایت می‌شد. مطلب دیگر اینکه خیلی از جوانان جامعه امروز ما می‌تواند در این فیلم به نوعی خود را مشاهده کنند. مطلب دیگری که درباره این فیلم  می‌توان گفت این است که تمامی شخصیت‌ها در خدمت فیلم هستند و در کلامی پله به پله داستان را جلو می‌برند. این امتیاز بسیار مهم هم نشان می‌دهد که در چینش فیلمنامه دقت لازم لحاظ شده است.

انتخاب‌های خوب در چینش بازیگران «رخ دیوانه»

این کارشناس سینما ادامه داد: مطلبی که باید آن را حتماً بیان کنم این امر است که کارگردان توانسته به خوبی شخصیت‌ها را در کنار هم بچیند. در صورتی‌ که در فیلم‌های مشابهی که در این حوزه تولید می‌شد، می‌دیدیم که تماشاگر با کار ارتباط برقرار نمی‌کند. برای همین هم  آن را نمی‌پذیرد. در ضمن انتخاب بازیگران این فیلم هم به شکل خوبی انجام شده، یعنی حضور بازیگران جوان و در مقابل بازیگران پرتجربه هماهنگی خوبی را به وجود آورده که بر کیفیت کار افزوده است.

وی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو با نقد پایان‌بندی فیلم گفت: من فینال فیلم را نپسندیدم. چون در این فیلم آن قالب سنتی که در فیلم‌های ایرانی رایج است و شخصیت مثبت و خیّر، عاقبتی خوش پیدا می‌کند، شکسته شد و به نوعی با نمایش سقوط آن شخصیت، تماشاگر در یک تردید دیگر باقی ماند که آیا این نیز یک بازی است. همین عدم قطعیت برای نقش خیّر سبب شد که پایان‌بندی آن مطلوب نظر من نباشد.

این کارشناس هنری در پاسخ به این سؤال که آیا در این فیلم نسل جوان قضاوت شده بود، بیان کرد: در این فیلم شخصیت‌ها توصیف شده‌اند، اما قضاوت درباره این افراد برعهده تماشاگران است. این نکته نیز اتفاق بسیاری خوبی است که باعث شده کلیشه‌های رایج در سینمای ما شکسته شود و دیگر شخصیت‌ها تنها بر اساس ماشین و لباس‌شان قضاوت نشوند. برای همین به هیچ وجه نمی‌توان درباره شخصیت‌های این فیلم بداهه قضاوت کرد.

الگوهای رفتاری در «رخ دیوانه»

سلطان‌محمدی در پاسخ به ین سؤال که آیا در این فیلم رفتار و الگوهای غربی تبلیغ می‌شود یا خیر، تصریح کرد: به هیچ وجه آن چیزی که در فیلم دیده می‌شود را نمی‌توان تبلیغ نامید، چون دیگر این قبیل رفتارها در جامعه ما نهادینه شده است. تبلیغ زمانی اطلاق می‌شود که در جامعه عمومیت نداشته باشد، اما وقتی از شهرهای دور افتاده تا شهرهای بزرگ همه جوانان در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند، چگونه می‌توان گفت «رخ دیوانه» می‌خواهد رفتاری غربی را در جامعه اشاعه دهد. برای درک بهتر موضوع مثالی می‌زنم؛ آنچه در تشییع جنازه مرحوم مرتضی پاشایی رخ داد، گواه بارز این ادعاست، چون از هر نوع گرایش و سلیقه‌ای به واسطه شبکه‌های اجتماعی در این مراسم حضور یافتند.

وی در پایان سخنان خود تاکید کرد: درباره «رخ دیوانه» می‌خواهم یک نکته را متذکر شوم. آن نیز این است که برای اولین بار در سینمای ما، بهترین فیلم منتخب مردمی و بهترین فیلم هیئت داوران، یک اثر بود. این اتفاق می‌تواند دو معنا داشته باشد که جواب آن باید مشخص شود. اول اینکه آیا سطح سلیقه مخاطبان ما رشد کرده یا اینکه گرایش داوران جشنواره با عامه مخاطبان همسو شده است؟