اسلام حق حیات را مهم‌ترین حق انسان می‌داند
شعب خارجی: آیت‌الله رمضانی دیروز، ۲۸ فروردین، در خطبه‌های نماز جمعه هامبورگ تأکید کرد: اسلام مهم‌ترین حقی را که برای انسان برشمرده، حق حیات است و طبق آموزه‌های اسلامی به کسی اجازه داده نمی‌شود که حق حیات را از دیگران سلب کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) شعبه اروپا، آیت‌الله رمضانی، امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ اظهار کرد: در ماده سوم اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است: «هر کسی حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی دارد» در این مادّه سه نوع حق یعنی حق حیات، حق آزادی و حق امنیت شخصی، مورد توجّه قرار گرفته است. بسیار روشن است با نظر ابتدایی کسی درباره درستی و لزوم وجود این حقوق بحثی ندارد. در همین راستا در آموزه‌های اسلامی هم حق حیات، حق آزادی و حق امنیت به رسمیت شناخته شده است؛ امّا آنچه مهم به نظر می‌رسد این است که مراد از حق حیات، کدام حیات است؟ حق حیات مادّی یا معنوی؟ همچنین اگر کسی جرمی چون قتل نفوس بشری را به عهده داشته و انسان شروری باشد که حق حیات را از چندین نفر به اختیار و دلخواه گرفته است، آیا برای چنین فردی نیز همچنان حق حیات وجود دارد؟ اگر وجود دارد به چه دلیل؟
وی افزود: بسیار روشن است که اسلام مهم‌ترین حقی را که برای انسان برشمرده، حق حیات است و طبق آموزه‌های اسلامی به کسی اجازه داده نمی‌شود که حق حیات را از دیگران سلب کند. این حق از نظر قرآن آنقدر اهمیت دارد که می‌فرماید: اگر حق حیات مادّی از انسانی گرفته شود، این مساوی با نابودی همه جامعه است: « مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا: هر کس کسى را جز به قصاص قتل یا (به کیفر) فسادى در زمین بکشد چنان است که گویى همه مردم را کشته باشد» آیه 32 سوره مائده.
آیت‌الله رمضانی تصریح کرد: در این آیه به نکته بسیار مهمی اشاره شده است و آن این که اگر شخصی به دیگری تجاوز کند و به عمد او را به قتل برساند یا بخواهد جرم بزرگی مرتکب شود، به گونه‌ای که حقوق معنوی سایر انسانها تضییع شود، مانند اینکه کاری کند که انسان‌های بسیاری آلوده به مواد مخدر شوند و یا به فساد کشیده شوند و یا به عدّه‌ای حمله کنند و با ایجاد رعب و وحشت آنها را بکشند، این‌ها جرایمی بزرگ و نابخشودنی است که نمی‌توان از آن به راحتی گذشت و این خسارت بزرگ را نادیده گرفت.
خطیب جمعه هامبورگ تأکید کرد: اگرچه عده‌ای تلاش می‌کنند در مورد این نوع افراد نیز شعار حق حیات را سر بدهند؛ اما به واقع چنین استدلالی قابل دفاع عقلی نیست. از سوی دیگر بنای عُقلای عالم هم چنین نیست که اگر کسی انسان‌های بی‌گناه فراوانی را بکشد تنها با سپری‌کردن چند سال زندان و حبس به مجازات خود رسیده باشد. البته در میان کسانی که قوانین مجازات را تدوین می‌کنند، در این زمینه اختلافات زیادی وجود دارد و به نظر می‌رسد در این موضوع باید به همه حقوق مادی و معنوی انسانها توجه شود و نیز باید خسارت‌های جبران‌ناپذیر این نوع جنایت‌ها و کشتارها مورد توجه عمیق قرار گیرد.
وی گفت: به هر حال سؤالات جدی در خصوص چنین افراد فاسد، آلوده و خطرناکی وجود دارد که نمی‌توان به راحتی از آنها گذر کرد؟ به نظر می‌رسد این نوع افراد که حتی نمی‌توان نام انسان هم بر آنها نهاد و جامعه بشری را از هر جهت آلوده می‌کنند، باید به گونه‌ای مجازات شوند که دیگر کسی به خود اجازه ندهد که حیات انسان را به عنوان اولی‌ترین حق از انسان بگیرد. از سوی دیگر افرادی که حیات معنوی انسان را مورد تعرّض قرار می‌دهند و آرامش و امنیت مردم را به لحاظ اخلاقی و معنوی دچار بحران و تباهی می‌کنند، باید تهدیدهای آنها نیز جدّی گرفته شود، زیرا بحران معنویت باعث می‌شود که انسان به بحران هویت و در نتیجه به افسردگی و دل‌مردگی مبتلا شود؛ لذا قرآن کریم کسانی را که در فرهنگ جاهلیت هضم شده بودند، ردّه معرفی می‌کند و در آیه 28 سوره بقره می‌فرماید: «کُنتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْیَاکُمْ: مردگانى بودید و شما را زنده کرد» در این آیه هم زندگی مادی پس از مرگ طبیعی مراد است و هم زندگی معنوی مورد توجّه قرار گرفته است.
آیت‌الله رمضانی ادامه داد: بنابراین از دیدگاه قرآن نابودی حیات مادّی و معنوی چه از سوی خود فرد و چه از طرف دیگران ممنوع است؛ چراکه هم حیات از جانب خدا به آدمی ارزانی شده است و هم باید به عنوان یک وظیفۀ انسانی حق حیات مورد احترام باشد و نباید به آن صدمه وارد شود. به همین جهت اسلام به شدّت بر ممنوعیت خودکشی پافشاری می‌کند و به هیچ وجه و در هیچ زمانی این اجازه داده نمی‌شود که فردی دست به خودکشی بزند.
مدیر مرکز اسلامی هامبورگ بیان کرد: یکی از پیمان‌هایی که خداوند از «بنی اسرائیل» گرفت، خودداری از خونریزی بوده است « وَ إِذْ أَخَذْنا میثاقَکُمْ لاتَسْفِکُونَ دِماءَکُمْ وَ لاتُخْرِجُونَ أَنْفُسَکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ: و چون از شما پیمان محکم گرفتیم که خون همدیگر را مریزید و یکدیگر را از سرزمین خود بیرون نکنید» آیه 84 سوره بقره. چنین پیمانی فقط مربوط به بنی اسرائیل نیست؛ بلکه در همه شرایع آسمانی این حکم وجود داشته است. نمونه‌ای که در قرآن آمده و به پیامبر(ص) این قانون خدای متعال را گوشزد می کند آیه 151 سوره انعام است که می‌فرماید: « قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ أَلاَّ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ مِنْ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَ إِیَّاهُمْ وَ لا تَقْرَبُوا الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ ذلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ: بگو: بیایید تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده است براى شما بخوانم و آن اینکه چیزى را شریک او قرار مدهید و به پدر و مادر خود نیکى کنید و فرزندانتان را در اثر تنگدستى مکشید، زیرا ماییم که به شما و آنان روزى مى دهیم، و به کارهاى زشت چه آشکار آن و چه پنهانش نزدیک نشوید، و انسانى را که خدا کشتن او را حرام کرده است جز به حق مکشید. اینهاست که خدا شما را به آن سفارش کرده است، باشد که دریابید.»
وی گفت: همچنین در برخی از آیات دیگر به کسانی که به طور عمد جان دیگران را می‌گیرند، وعده عذاب سخت و دوزخ داده شده است: «وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فیها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظیماً: هر کس مؤمنى را از روى عمد بکشد، سزاى او دوزخ است که براى همیشه در آن خواهد ماند و خداوند بر او خشم مى گیرد و از رحمت خود دورش مى کند و براى او عذابى بزرگ آماده کرده است.» آیه 93 سوره نساء
آیت‌الله رمضانی در پایان یادآور شد: از نظر قرآن سلب حیات مادی و معنوی انسانها، دارای کیفر و مجازات خواهد بود. لذا اسلام به شدّت از حیات انسان دفاع می‌کند و نیز برای کسانی را که سلب حیات انسان می‌کنند، مجازات و کیفر در دنیا و آخرت را مقرر کرده و بنای عقلاء هم همین است که باید حریم جان و حیات انسانها به شدّت مورد احترام قرار گیرد.
