انتقاد صریح مسعود سیاح گرجی از برخی بدعت‌گذاری‌ها در تلاوت‌ + فیلم

مسعود سیاح گرجی، قاری بین‌المللی قرآن در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، اظهار کرد: اتفاقات خیلی نادری طی این چند سال اخیر رخ داده است که آن را نمی‌توان به کل قاریان تعمیم داد و مخصوص چند نفر بیشتر نمی‌شود. مثلا یک وقتی قاری قرآن تلاوت می‌کند، مردم از صوت قاری به وجد می‌آیند و قاریان را تشویق می‌کنند. در مصری‌ها دیدیم که دستی تکان می‌دهند و به نشانه ادب دستی به سینه می‌گذارد و از حضار تشکر ‌کند. ولی دیگر این را ندیده بودیم که بخواهد با مستمع بخندد و این ارتباط را در حد لبخند برقرار کند.

وی با بیان اینکه این مسئله در جامعه مرسوم نبوده است، تصریح کرد: ما اگر پای روایات و صحبت‌های بزرگان هم بنشینیم می‌بینیم که این روش را رد کرده‌اند؛ برخی فضای روحانی ـ قرآنی قرائت را به صحنه تئاتر شبیه می‌کنند. گویا با مستمع با چشمانشان سخن می‌گویند. نیازی به این کارها نیست. چشم باید جای دیگری باشد؛ قاری باید جوری قرآن بخواند که انگار در این عالم نیست. یعنی ارتباطی که با ملکوت برقرار می‌کند باید به گونه‌ای عمیق باشد که اصلا متوجه حضار نشود نه اینکه مستمع را نخواهد ببیند، بلکه بدین معناست که همه حواسش را به خواندن قرآن بدهد و با نگاهش با مستمع صحبت نکند و یا نخندد.

سیاح‌گرجی افزود: خندیدن قاری هنگام قرآن خواندن اصلا توجیح‌پذیر نیست؛ یک بار قرائت قرآنی را که در ماه محرم در یک هیئتی خوانده شده بود و از تلویزیون پخش می‌شد را کارشناسی می‌کردم. در حالی که در فضای هیئت سیاهی عزای حسینی بود، دیدم قاری هنگام خواندن قرآن می‌خندید. این مسئله برای من سوال بود که دلیل خنده این قاری چیست؟ من بروم برای عزای امام حسین(ع) قرآن بخوانم و با مستمعم شروع کنم به خندیدن. این کار پسندیده نیست.

وی افزود: ما نمی‌گوییم که قاری باید همواره عبوس باشد ولی اینکه می‌خواهی جمع حاضر و محیط را تلطیف بکنی، خندیدن دیگر چه توجیهی دارد. باید رفتار خود را کنترل کرد. یا کارهای دیگری می‌کنند، مثلا صحبت می‌کنند. اصلا نباید با کسی صحبت کند، مثلا به او بگویند که وقت کم است و اینجا تلاوت خود را فرود بیاور. قاری به ساعتش اشاره می‌کند تا بگوید ساعت من کار نمی‌کند و این اشتباه است. متأسفانه در جامعه قاریان ما 2 نفر تاکنون این کارها را انجام دادند که ما داریم بازتابش را روی قاریان جوان‌تر و نسل فعلی می‌بینیم.

قاری بین‌المللی قرآن تصریح کرد: به عنوان نمونه در مسابقات آموزش وپرورش در سطح کشوری می‌رویم، می‌بینیم که این قاریان همین رفتارهای اشتباه را که از قاریان مشهورهای بزرگ دیده‌اند را دارند پیاده می‌کنند. حتی ممکن است خواندن قرآن را نتوانند به‌درستی پیاده کنند ولی این حواشی را به طور کامل الگو گرفته، پیاده می‌کنند و گمان می‌کنند که کار بسیار خوبی است.

سیاح‌گرجی افزود: ما به قاریانی که مسلط هستند می‌گوییم که قرآن را حفظ کنند و موقع خواندن سرشان را بالا بگیرند تا ارتباطشان با مستمع قطع نشود و بتواند مانند قاریان مصری ارتباط خوبی برقرار کنند. ولی نباید به گونه‌ای غرق احساسات مستمع شویم که اصلا قرآن خواندن، معنویت و خشیت را از یاد ببریم. این سبک قرآن خواندن فکر نمی‌کنم که مرضی نظر پروردگار و امام زمان(عج) باشد.

مدرس شورای عالی قرآن گفت: در شورای عالی قرآن، یک سال و نیم برای دانش‌آموزان و نوجوان نخبه که بیشتر تهرانی بودند تدریس می‌کردم. من همیشه در این جلسات راجع به این مسئله صحبت می‌کردم و همه می‌دانند که من مخالف این مسئله هستم و همیشه می‌گویم. روزی در یکی از این جلسات همین صحبت‌ها را گفتم و مادر یکی از این قاریان با من تماس گرفت و گفت: ما چند سال است که خیلی تلاش می‌کردیم که فرزندم را از این جریانات انحرافی دور نگه دارم ولی او به‌شدت تبعیت می‌کرد. شما چی گفتید که ایشان کلا از این حواشی زده شد و به اشتباه خود پی برده است». همین صحبت‌ها که اینجا مطرح کردم را به ایشان گفتم.

وی ادامه داد: مادر این شخص که خودش نه قاری و نه حافظ نبود و چیزی از جریان تلاوت قرآن نمی‌دانست، چطور این حواشی را متوجه می‌شود؟ می‌گفت: ما حالات این قاری را دوست نداشتیم، این حالات به تلاوت قرآن نمی‌خورد. ما این مسائل را داریم، مردم با ما تماس می‌گیرند و اعتراض‌شان را نشان می‌دهند. درست است که یک سری افراد هم متوجه این اشتباهات نمی‌شوند و خطوط قرمز تلاوت را نمی‌دانند ولی خیلی‌ها هستند که بیزاری خود را از این نوع تلاوت‌ها بیان می‌کنند و از سمت دیگر کسانی هم هستند که از این نوع افراد دفاع می‌کنند.

وی افزود: من نمی‌گوییم از توانایی در تحریر زدن در تلاوت قرآن نباید بهره برد ولی خواندن قرآن خط قرمزهایی دارد که باید رعایت شود. اگر خط قرمز داریم داریم که باید رعایت شود و اگرنه هر کسی هر گونه که خواست قرآن تلاوت کند و نه به سنت رسول الله(ص) بپردازیم و نه احادیت را بررسی کنیم و هر کاری دلمان می‌خواهد انجام دهیم. فکر می‌کنم که قرآن خواندن ما بیشتر از اینکه نشان دادن توانایی خودمان باشد که باید باشد، باید در محدوده مشخص تعریف شود. محدوده‌ای که واقعا اگر قاری در کنار امام زمان(عج) نشست، حضرت بفرماید من تلاوت تو را تأیید می‌کنم. ما در تلاوت مصری‌ها و برخی از اساتید خودمان این مسئله را شاهد هستیم که تلاوت درستی دارند و به معنویت نزدیک است. انسان را به یاد خداوند می‌اندازد وگرنه که هر کسی می‌تواند هرجور که می‌خواهد قرآن بخواند و آن دیگر قاری نیست.

قاری بین‌المللی قرآن با اشاره به قرائت‌های سبعه تصریح کرد: قرائت‌هایی که در جهان اسلام و در فرق اسلامی پذیرفته شده، 7 قرائت هست و بالاخره با اغماض از کل تلاوت‌ها 10 تلاوت را پذیرفته‌اند. حال ببنید که کار به کجا رسیده که قاری بخواهد بگوید که من متمایز هستم و قرآن را خاص تلاوت می‌کنم، می‌رود قرائت «شاذ» را انتخاب می‌کند و تلویزیون هم آن را پخش می‌کند. متأسفانه یکی از مشکلاتی که ما گرفتار آن هستیم این است که نظارت‌ها در صدا وسیما خیلی ضعیف است، هر تلاوتی را پخش می‌کنند و البته الان نسبت به قبل بهتر شده است. الحمدلله ما خودمان به عنوان ناظران تلاوت‌ها می‌رویم و تلاوت‌ها را بررسی می‌کنیم ولی باز برخی تلاوت‌ها از دست صدا و سیما و شبکه قرآن در می‌رود.

وی گفت: من با چند نفر از قاریان مصری و استادان بزرگی صحبت کردم و تلاوت‌های این گونه را رد کردند. من از استاد «عبدالفتاح طاروتی» سؤال کردم که شما این‌گونه تلاوت‌ها را با این وضعیت چگونه می‌بینید؟ ایشان قسم جلاله خوردند و گفتند این قاری انگار دارد پروردگار خودش را مسخره می‌کنند. عین این مطلب را ایشان به زبان عربی گفت. ایشان گفتند کلام خداوند را نمی‌توانیم هر جور که می‌خواهیم بخوانیم. بعد گفتند مسعود تو فکر می‌کنی که من نمی‌‌توانم این‌گونه بخوانم؟ بعد برایم قرآن را به همان شیوه خواند. با همان تحریر‌ها و حالت‌های آن‌‌چنانی خواند و گفت فکر نکن که نمی‌توانم این‌گونه بخوانم. نه! من نمی‌خواهم این‌گونه بخوانم چون نباید به این شکل بخوانیم.

سیاح‌گرجی ادامه داد: با خیلی از قاریان و اساتید مصری صحبت کردم که همه مخالفت شدید دارند. بعضی‌ها می‌گویند که چون این‌ها خودشان نمی‌توانند بخوانند، به ما حسودی می‌کنند. شما بیایید در تلاوت‌های استاد شحات انور را ببینیم پیدا می‌کنیم. در تلاوت‌های مصطفی اسماعیل از این نوع کارها پیدا می‌کنیم. شاید در جایی قاری یک‌جا یک تحریری زده باشد که بگوید من توانایی آن تحریر را دارم ولی آن‌را 10 هزار بار نزده است. می‌خواسته یک‌جا نشان بدهد. به‌عنوان مثال در ابتهال می‌بینیم که دستش بازتر است. البته اگر به کشور مصر برویم می‌بینیم که ابتهال نیز حساب و کتاب خاص خودش را دارد. اصلا ابتهال یعنی چه؟ یعنی من می‌خواهم متنی را بخوانم که حالت تضرع و خشوع در برابر پروردگار است. می‌خواهم با خضوع در برابر پروردگار خشیت خودم را نشان دهم، حال باید بخندم یا مثلا یک تحریر‌هایی بزنم که بیشتر به درد لهو و لعب و خوانندگی می‌خورد تا خواندن ابتهال.

وی یادآور شد: یک چیز بدتر اینکه اینها درباره اساتیدی که قرآن کریم را سنگین تلاوت می‌کنند، می‌گویند که این‌ها قرآن خواندن بلد نیستند. من از خود این بدعت‌گذاران و طرفداران آن شنیدم که یکی از اساتید بزرگ جهان اسلام را نام می‌برد و می‌گوید که اینها قرآن خواندن بلد نیستد و خیلی ساده قرآن می‌خوانند.

ادامه دارد...