علیرضا طالبپور، رئیس پژوهشکده اعجاز قرآن در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به فعالیتهای این پژوهشکده، گفت: این پژوهشکده در سال 86 تأسیس شده و شامل سه گروه است.
وی با اشاره به گروههای موجود در این پژوهشگاه، عنوان کرد: گروه اعجاز علمی، اعجاز لفظی و گروه سیستمهای قرآن سه گروه این پژوهشکده هستند. فعالیت گروه اعجاز علمی پژوهشکده اعجاز قرآن در مورد بررسی آیاتی است که درباره آنها ادعای اعجاز علمی مطرح شده است.
بررسی 200 اعجاز علمی قرآن
طالبپور گفت: این گروه در ابتدا به معناشناسی دقیق واژهها و کلمات آیات مورد نظر میپردازند. این سه گروه در مدتی که راجع به مواردی از قرآن که در مورد بحثهای اعجاز علمی مطرح بود، فعالیت کردند، نزدیک به 200 مورد را بررسی کردند.
رئیس پژوهشکده اعجاز قرآن اظهار کرد: در حدود 50 مورد تحقیقات کاملی در رابطه با آنها انجام شد. البته نمیتوان ادعای کامل بودن را داشت، ولی تحقیقات خوبی در این زمینه که میانرشتهای بود انجام شد. متخصصان قرآنی و متخصصان دیگر از رشتههای فیزیک، شیمی و ... در یک گروه چهار یا پنج نفره برای هر موضوعی گردهم آمدند و کار کردند. بخشی از نتایج آنها نیز در کنفرانس اعجاز قرآن ارائه شده است.
وی با اشاره به برگزاری سالانه کنفرانس اعجاز قرآن، افزود: اولین دوره این کنفرانس در سال 91 و دوره دوم آن نیز در سال 92 برگزار شد، امسال نیز دانشگاه تهران متقاضی برگزاری آن است. دانشگاه تهران در نظر دارد این همایش را به شکل بینالمللی برگزار کند. همایشهای سال گذشته بهصورت ملی برگزار شدهاند. اگر دانشگاه تهران انگیزه جدی برای برگزاری آن به شکل بینالمللی داشته باشد، ما استقبال میکنیم. احتمالاً اواخر سال آینده برگزار میشود.
طالبپور ضمن اشاره به این مطلب که پژوهشکده اعجاز قرآن وابسته به دانشگاه شهید بهشتی و در داخل خود دانشگاه مستقر است، گفت: اعضای هیئت علمی ما از علوم قرآنی و رشتههای مختلف هستند. در حال حاضر هشت نفر عضو وابسته در پژوهشکده هستند. سه نفر عضو تمام وقت و پنج نفر بورسیه داریم. اینها اعضای هیئت علمی رشتهها هستند و گروهها در حال تکمیل است.
وی افزود: سه گروه داریم که موضوعاتش گفته شد. غیر از گروه اعجاز علمی که فعالیت آن گفته شد، گروه اعجاز لفظی نیز در رابطه با بحثهای مربوط به اعجاز عددی و ریاضی، موسیقی قرآن و مواردی از این دست که به لفظ قرآن برمیگردد، کار میکند.
پذیرش دانشجو در رشته «قرآنکاوی رایانشی»
طالبپور همچنین با اشاره به گروه سیستمهای قرآن نیز اظهار کرد: در این گروه نیز ارتباط معانی بررسی میشود و مواردی که به تشکیل سیستمی از مفاهیم با استفاده از تکنولوژیهای موجود میپردازد. مواردی که ما آن را به اسم «قرآنکاوی رایانشی» در ذیل گروه کامپیوتر آماده کردهایم. در وزارت علوم تصویب شده و در حال حاضر در دفترچه کارشناسی ارشد موجود است. علاقهمندان میتوانند از رشته کامپیوتر، قرآنکاوی رایانشی را انتخاب کنند. این رشته بهصورت متمرکز است، یعنی داوطلبان مصاحبه میشوند و افرادی که اطلاعات قرآنی بهتری دارند در آن دو برابر ظرفیتی که اعلام میشود، انتخاب خواهند شد.
به زودی رشته «علوم قرآنی گرایش اعجاز قرآن» تأسیس میشود
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تأسیس رشتههای قرآنی جدید دیگری مورد نظر است؟ گفت: رشته دیگری که تقاضا کردهایم و در دانشگاه تصویب شده و برای تصویب به وزارت علوم رفته، رشته «علوم قرآنی گرایش اعجاز قرآن» است که ورودیهای آن از رشتههای علوم قرآنی میآیند. ورودیهای رشته قرآنکاوی رایانشی از رشته کامپیوتر جذب میشوند. باید علوم قرآنی را تا حدی مسلط باشند اما ورودیهای رشته «علوم قرآنی گرایش اعجاز قرآن» از علوم قرآنی هستند. این رشته به بحث اعجاز علمی در علوم تجربی، علوم انسانی و قواعدی به این صورت، میپردازد.
رئیس پژوهشکده اعجاز قرآن افزود: متأسفانه این رشته برای امسال آماده نشد. یک مقدار در وزارت علوم با تأخیر مواجه و به سال بعد موکول شد. انشاءالله برای مهر سال بعد این رشته را خواهیم داشت. ورودیهای آن از علوم قرآنی هستند. قاعدتاً آنها هم در پژوهشکده با مسائل جدید و رشتههای جدید و بعضی مسائل ریاضی آشنا میشوند، آنها هم با این ورودیها میتوانند گروههای تحقیقاتی خیلی خوبی را تشکیل دهند.
طالبپور با بیان اینکه رشتههای نامبرده شده در حقیقت رشتههای اصلی پژوهشکده خواهند بود، درباره اعضای بورس شده، عنوان کرد: افرادی که بورس شدهاند، بهعنوان هیئت علمی مطرح هستند و از رشتههای دیگر نظیر زمینشناسی، فیزیک، شیمی و ... بهمنظور مطالعات میان رشتهای دعوت شدهاند و اعضای هیئت علمی پژوهشگاه محسوب میشوند.
وی با اشاره به هدف از تأسیس این پژوهشکده گفت: قرآن، سرمایهای است که در دست ماست. در درجه اول تلاش است تا با نتایج این پژوهشها اعتقاد قلبی و جدی حتی برای غیرمسلمانان ایجاد شود که این کتاب، کتاب الهی است. وقتی این اعتقاد را پیدا کردند، مرحله بعدی عمل به آن و هدایت بهواسطه کلام خداوند است. قرآن برای هدایت نازل شده، برای حل مسائل علمی نازل نشده است؛ ولی اعتقاد به موضوعی بودن قرآن این انگیزه را ایجاد کرده که از شیوههای علمی و از ظرفیتهای دانشمندان رشتههای مختلف در دانشگاه شهید بهشتی کمک بگیریم. همه رشتهها در این دانشگاه وجود دارد. از این تجمیع کمک گرفتهایم تا از همه ظرفیتها استفاده کنیم. بحث اعجاز قرآن باید اثبات شود و افرادی نیز که حتی قرآن را قبول ندارند به الهی بودن این کتاب اعتقاد پیدا کنند و بعد از آن هم بحث عمل به قرآن است.
طالبپور افزود: قرآن اثر هدایتگری خود را دارد، هم برای مسلمانان که ایمانشان قوی شود و هم برای کسانی که دنبال حقیقت هستند تا به حقیقت پی ببرند. آیه «الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ وَیَزْدَادَ الَّذِینَ آمَنُوا»، (مدثر/31) نیز به همین مفهوم اشاره دارد. این دو هدف اصلی بوده است. البته در بحثهایی که انجام میشود موارد علمی جالبی رخ مینماید که میتواند منشأ یک سری تحقیقات باشد. از خود قرآن بهعنوان یک منبع و منشأ صدور علم و تحقیقات ویژه میتوان استفاده کرد که باید به این دید و با استفاده از روایات ـ سر نخ بسیار خوبی از این مسائل در روایات هست ـ آن کاربرد را هم از این تحقیقات میتوانیم توقع داشته باشیم. ولی فعلاً قصد ما همان هدفهایی است که گفته شد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا اعضای هیئت علمی دانشگاههای دیگر نیز میتوانند در این پژوهشکده عضو باشند؟ اظهار کرد: یک شورای پژوهشی در حال حاضر از اساتید دانشگاههای مختلف با عنوانهای مختلف آنجا عضو هستند. بهعنوان عضو وابسته در حال حاضر چند نفر را از دانشگاه تهران در واقع بهعنوان عضو وابسته پژوهشکده جذب خواهیم کرد. اساتیدی که به یک موضوع خاص علاقهمند هستند ما استقبال میکنیم. امکان جذب اساتید از رشتههای مختلف بهعنوان عضو هیئت علمی وابسته از لحاظ اجرایی وجود دارد.