امید به آینده؛ درون‌مایه آیات مهدوی قرآن/ مهدویت قرآنی آرمانی انسانی است
گروه اندیشه: حجت‌الاسلام والمسلمین سالار معتقد است که امید به آینده، درون‌مایه آیات مهدوی قرآن است و این وعده به مسلمانان تعلق نداشته و شامل همه انسان‌هاست.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سالار، معاون بین‌الملل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) در خصوص آیات مهدوی قرآن، گفت: آیات زیادی در رابطه با انتظار و امید به آینده در قرآن وجود دارد. این آیات ناظر بر این است که انسان باید امید به آینده داشته باشد و این به انسان نیرو و جهت می‌دهد. امید به آینده انسان را توانا می‌کند تا با پشتوانه بیشتری به حیات خود ادامه دهد.
سالار ادامه داد: ما مکتب انتظار فرج را یک مکتب انسان‌ساز و حرکت‌آفرین در راه بشریت می‌دانیم و کسانی که این مکتب را مکتب سکوت و خمودگی می‌پندارند، معنای واقعی انتظار را نشناخته‌اند و به عمق انتظار فرج پی نبرده‌اند.
مهدویت و امید به آینده در قرآن
وی افزود: مکتب انتظار، مکتب تلاش و پویایی است که انسان را جهت داده و به آینده‌ای خوب، نویدبخش و سعادت‌آفرین نوید می‌دهد. برخی از این آیات مانند آیه 28 سوره فتح «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَکَفَى بِاللَّهِ شَهِیدًا: اوست کسى که پیامبر خود را به [قصد] هدایت با آیین درست روانه ساخت تا آن را بر تمام ادیان پیروز گرداند و گواه بودن خدا کفایت می‌کند». (فتح،28) وعده پیروزی حق در آینده را می‌دهند.
سالار ادامه داد: ما با این نگاه اگر انتظار را ملاحظه کنیم، از نظر قرآن و آموزه‌های اسلامی که مکتب پویایی است، در قرآن آیات زیادی خواهم یافت که در این مسیر بوده و انسان را به آینده امیدوار می‌کند. خداوند در آیه دیگر می‌گوید: «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ: اوست کسى که فرستاده خود را با هدایت و آیین درست روانه کرد تا آن را بر هر چه دین است فائق گرداند هر چند مشرکان را ناخوش آید».(صف،9)
نوید قرآن، تحقق حکومت حق مهدوی
معاون بین‌الملل مجمع جهانی اهل بیت تصریح کرد: ما در آیه «وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ: و در حقیقت در زبور پس از تورات نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد». (انبیا، 105) نوید حکومت حق مهدوی را می‌بینیم. این آیه ناظر بر حکومت حقی است که در لوای مهدی(ع) منتظر اقامه خواهد شد.
وی افزود: آیه دیگری که در این زمینه وجود دارد « وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ: و خواستیم بر کسانى که در آن سرزمین فرو دست شده بودند منت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم و ایشان را وارث [زمین] کنیم». (قصص، 5) این آیه نیز ناظر بر حکومت مستضعفین در آینده است.
سالار در ادامه گفت: آیه «وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا: و بگو حق آمد و باطل نابود شد آرى باطل همواره نابودشدنى است». (اسرا، 81) نیز نویدبخش آینده است و اینکه حکومت عدل و حق الهی و حکومت مهدی منتظر(ع) در آینده تحقق خواهد یافت. البته این آیات بخشی از آیاتی است که در خصوص انتظار می‌توان در قرآن یافت، اما آیات از این دست زیاد است.
انتظار فعالانه در قرآن
وی در خصوص اینکه آیا انتظار در قرآن فعالانه است، اظهار کرد: ارسال رسل که در قرآن به آن اشاره شده حاکی از حرکت‌آفرینی دین است، از این رو به نظر قرآن دین حق، دین خمودگی نیست.
سالار ادامه داد: برخی انتظار را به نشستن و خمودگی تعبیر می‌کنند. برخی نحله‌های انحرافی به وجود آمدند که قائل بودند برای آمدن امام عصر(ع) باید فساد را روی زمین رواج داد تا امام ظهور کند و فساد را رفع سازد. با این افکار انحرافی که بیشتر در جا زدن است، نمی‌توان منتظر امام زمان(ع) بود و همه مسئولیت را به ایشان متوجه ساخت که او بیاید و فساد را از زمین حذف کند.
کلیات مهدوی در قرآن
وی در پاسخ به این سؤال که تا چه حدی از مطالب مهدویت در قرآن آمده است، گفت: ضرروتی ندارد که همه آیات به وضوح به حکومت امام زمان و انتظار ایشان اشاره کند. کما اینکه تمام احکام در قرآن کریم به صورت کلی آمده و جزییات نیامده است. مثلاً در خصوص نماز کلیات آمده است و ما به کمک روایات و احادیث ائمه(ع) به جزئیات می‌رسیم.
سالار عنوان کرد: در خصوص انتظار هم همین طور است، آیات قرآن در این خصوص کلی است، اینکه چه آیاتی درباره انتظار است، از روایاتی که در خصوص آیات آمده، استفاده می‌کنیم. این آیاتی که اشاره شد که خیلی بیشتر از این‌هاست، جزییات را بیان نمی‌کند، اما در شأن نزول و روایات اشاره دارد به اینکه آیات در خصوص حکومت مهدوی است.
وی در خصوص اینکه مهدویت وعده‌ای انسانی است و نه تنها شیعی و اسلامی، گفت: این انتظاری که در قرآن بیان می‌شود انتظاری است که در ارتباط با همه ادیان است و امام زمان منجی بشریت.
سالار ادامه داد: وقتی امام زمان(عج) ظهور کرد، دنیا را از فساد، ظلم، جهل و بی‌بند و باری نجات خواهد داد و این شامل همه انسان‌ها می‌شود که در زیر ستم حکومت‌های جور و طاغوت رنج می‌برند. قرآن به همه افراد و انسان‌ها بشارت می‌دهد و این وعده تنها شامل مسلمان‌ها و شیعیان نبوده و آرمانی انسانی است.
